Örgütsel zihniyet geliştirme programının okulların örgütsel zihniyetlerine ve yenilikçiliklerine etkisi
The effect of organizational mindset development program on schools' organizational mindset and innovativeness
- Tez No: 949964
- Danışmanlar: PROF. DR. ERCAN YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 243
Özet
Bu çalışmada, okulların örgütsel zihniyetlerini geliştirmeye yönelik olarak tasarlanan ve uygulanan bir program kapsamında gerçekleştirilen etkinliklerin, öğretmenlerin okul gelişim zihniyeti ve yenilikçi davranışlar kazanmasındaki etkisi incelenmiştir. Ayrıca, uygulamaya katılan öğretmenlerin bu sürece ilişkin görüşleri toplanarak nitel verilerle desteklenmiştir. Araştırma, ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılarak gerçekleştirilmiş; bununla birlikte, deney grubunda yer alan katılımcıların uygulamaya dair algılarını ve deneyimlerini derinlemesine anlamak amacıyla nitel veriler de toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2023–2024 eğitim-öğretim yılında Samsun ili Atakum ilçesinde görev yapan ve gönüllü olarak araştırmaya katılan toplam 20 öğretmen oluşturmuştur. Bu öğretmenlerin 10'u deney grubunda, 10'u ise kontrol grubunda yer almıştır. Veri toplama araçları olarak; Okul Gelişim Zihniyeti Ölçeği (Yılmaz ve Babirzade,2025), Yenilikçi Okul Ölçeği (Aslan ve Kesik 2016), Okulların Örgütsel Zihniyetlerini Geliştirme Programı ve uygulama sürecine yönelik olarak geliştirilen Uygulama Değerlendirme Formu kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre,“Örgütsel Zihniyet Geliştirme Programı”nın uygulandığı deney grubunda yer alan öğretmenlerin, program öncesi ve sonrası arasında anlamlı bir gelişim gösterdiği tespit edilmiştir. Deney grubundaki öğretmenlerin, okul gelişim zihniyeti toplam puanları ile bu ölçeğin alt boyutları olan öğrenci başarısı, öğretmen katkısı ve paydaş desteği boyutlarındaki puanlarında, kontrol grubuna kıyasla istatistiksel olarak anlamlı düzeyde artışlar gözlenmiştir. Bu durum, uygulamanın öğretmenlerin okullarındaki gelişim süreçlerine yönelik algılarını olumlu yönde etkilediğini ve gelişim zihniyeti temelinde düşünsel bir dönüşüm sağladığını göstermektedir. Benzer şekilde, öğretmenlerin okul yenilikçiliği düzeylerinde de anlamlı gelişmeler tespit edilmiştir. Deney grubundaki katılımcıların, yenilikçiliğin alt boyutları olan yenilikçi atmosfer, yönetsel destek ve örgütsel engeller boyutlarında anlamlı düzeyde ilerlemeler kaydettiği belirlenmiştir. Bu bulgular, uygulamanın yalnızca bireysel tutumları değil, aynı zamanda okul iklimine ve örgütsel yapıya ilişkin algıları da olumlu yönde etkilediğini ortaya koymaktadır. Ayrıca, deney grubundaki öğretmenlerin büyük çoğunluğu, program kapsamında gerçekleştirilen etkinlikleri olumlu değerlendirmiş hem içerik açısından hem de uygulama biçimi bakımından programın öğretmen gelişimine katkı sağladığını ifade etmiştir. Katılımcılar, programın mesleki motivasyonlarını artırdığını, farklı bakış açıları kazandırdığını ve işbirliğine dayalı öğrenme ortamlarını teşvik ettiğini belirtmiştir. Bu bağlamda, çalışma bulguları gelişim zihniyeti temelli müdahalelerin öğretmenlerin hem bilişsel hem de davranışsal düzeyde dönüşümünü destekleyebileceğini; ayrıca, okulların yenilik kapasitesini artırmak için etkili bir araç olabileceğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This study investigated the impact of activities conducted within the scope of a program designed and implemented to enhance the organizational mindsets of schools on teachers' school growth mindset and innovative behaviors. Additionally, qualitative data were collected by gathering the opinions of teachers who participated in the implementation process. The research was conducted using a quasi-experimental pretest-posttest control group design. Moreover, qualitative data were gathered to gain an in-depth understanding of the perceptions and experiences of participants in the experimental group regarding the implementation. The study group consisted of a total of 20 volunteer teachers working in the Atakum district of Samsun province during the 2023–2024 academic year. Of these teachers, 10 were assigned to the experimental group and 10 to the control group. The data collection tools included the School Growth Mindset Scale, the School Innovativeness Scale, the Organizational Mindset Development Program, and the Implementation Evaluation Form developed specifically for assessing the implementation process. According to the research findings, the teachers in the experimental group, in which the“Organizational Mindset Development Program”was implemented, demonstrated significant improvements between the pretest and posttest phases. Compared to the control group, the experimental group showed statistically significant increases in the total scores of the school growth mindset and in the sub-dimensions of the scale: student achievement, teacher contribution, and stakeholder support. These findings indicate that the implementation positively influenced teachers' perceptions of development processes in their schools and facilitated a cognitive transformation based on a growth mindset. Similarly, significant improvements were observed in the levels of school innovativeness among the teachers. Participants in the experimental group showed meaningful progress in the sub-dimensions of innovativeness, namely innovative atmosphere, administrative support, and reduction of organizational barriers. These results suggest that the implementation had a positive effect not only on individual attitudes but also on perceptions related to school climate and organizational structure. Furthermore, the vast majority of teachers in the experimental group evaluated the activities carried out within the scope of the program positively. They expressed that the program contributed to their professional development both in terms of content and implementation. The participants noted that the program increased their professional motivation, provided them with new perspectives, and encouraged collaborative learning environments. In this context, the study findings indicate that interventions based on the growth mindset can support both cognitive and behavioral transformation in teachers. Additionally, such interventions may serve as an effective tool to enhance schools' innovation capacity.
Benzer Tezler
- 1930-1945 yılları arasında Türk yönetim düşüncesi: Sümerbank örneği üzerinden tarihsel bir çözümleme
The Turkish management thinking in the period 1930-1945: A historical analysis on the case of Sümerbank
JANSET ÖZEN AYTEMUR
- Değişen iktisadi zihniyet bağlamında girişimcilik: Malatya Yeşilyurt örneği
The entrepreneurship in the context of changing economical mentality: The case of Malatya, Yeşilyurt
SÜLEYMAN İLHAN
- Kurumsallaşmada insan kaynakları yönetiminin rolü ve bir örnek olay çalışması
Human resource management at institutionalization and a research in ship building company
KAAN KARABULUT
- Tür ordusu ve toplumsal meşruiyet üretme süreçleri
The Turkish army and its ways to gain social legitimacy and boost its acceptance
ALİ RIZA TAŞKALE
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
SosyolojiHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. AYLİN GÖRGÜN BARAN