Ortaokul öğrencilerinde öz düzenleme temelli akran zorbalığı önleme programının etkisi
The effectiveness of a self-regulation based anti-bullying program for middle school students
- Tez No: 949979
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDAL HAMARTA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
Bu araştırmada, Öz-düzenleme Temelli Akran Zorbalığı Önleme Psikoeğitim Programı'nın ortaokul öğrencileri üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örnekleminin belirlenmesi amacıyla bir devlet okulunda 2024-2025 Eğitim- Öğretim yılında 5. sınıfa devam eden 340 öğrenciye Ergenlerde Öz-düzenleme Becerileri Ölçeği, Akran Zorbalığı Belirleme Ölçeği- Çocuk Formu ve araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu uygulanmıştır. Ölçeklerden elde edilen sonuçlarda akran zorbalığı puanı yüksek, öz-düzenleme becerileri puanları düşük olan ve öğretmen görüşlerinde sıklıkla zorbalık davranışlarında bulunduğu belirtilen öğrencilerden çalışma grupları oluşturulmuştur. Bu ölçütlerden yola çıkılarak 12 kişilik deney ve 12 kişilik kontrol grubu oluşturulmuştur. Deney grubuna araştırmacı tarafından hazırlanan 10 oturumluk Öz-düzenleme Temelli Akran Zorbalığı Önleme Programı haftada bir kez olacak şekilde uygulanmış, kontrol grubuna ise herhangi bir müdahalede bulunulmamıştır. Psikoeğitim programının tamamlanmasından sonra her iki gruba Ergenlerde Öz-düzenleme Becerileri Ölçeği ve Akran Zorbalığı Belirleme Ölçeği- Çocuk Formu son test uygulaması yapılmıştır. Deney ve kontrol gruplarının denkliğini belirlemek için kullanılan analizlerden itibaren SPSS 27.0 istatistik programından yararlanılmıştır. Veriler, tüm alt boyutlarda normal dağılımın sağlanamamasından dolayı non-parametrik testler ile analiz edilmiştir. Mann- Whitney U ve Wilcoxon İşaretli Sıralar istatistik analizleriyle elden edilen bulgulara göre deney ve kontrol grupları arasında öz-düzenleme başarısı ve öz-düzenleme toplam puanlarında deney grubu lehine pozitif yönlü anlamlı bir fark elde edilmiştir. Araştırma verilerinden elde edilen sonuçlardan bir kısmı da akran zorbalığına ilişkin olmuştur. Bulgular deney grubunda kontrol grubuna göre fiziksel zorbalık, söylenti çıkarma ve yayma ile toplam zorbalık puanlarında istatistiksel olarak anlamlı bir azalma olduğunu, sözel zorbalık, dışlama ve eşyalarına zarar verme alt boyutlarında deney grubu lehine azalma olmasına rağmen kontrol grubuyla arasında anlamlı bir fark oluşmadığını göstermiştir. Psikoeğitim programının sonlandırılmasından bir ay sonra deney ve kontrol gruplarına izleme testi uygulanmıştır. İzleme testi ile son test ölçümlerinin karşılaştırılmasında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. Çalışmada programın etkililiğine dair daha derinlemesine bilgi elde etmek amacıyla deney grubu öğrencileriyle görüşmeler gerçekleştirilmiş, öğrencilerin programa ilişkin değerlendirmelerinden elde edilen bulgular öğrencilerde öz düzenleme becerilerinde gelişme olduğunu ve zorbalık ile ilgili stratejilerde olumlu değişimler meydana geldiğini ortaya koymuştur. Araştırmanın sonuçları Öz-düzenleme Temelli Akran Zorbalığı Önleme Programı'nın, ortaokul öğrencilerinde öz-düzenleme becerilerini arttırmada ve zorbalık davranışlarını azaltmada anlamlı etkiye sahip bir psikoeğitim programı olduğunu göstermiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the effect of the Self-Regulation-Based Peer Bullying Prevention Psychoeducation Program on middle school students. To determine the sampling of the study, the Adolescent Self-Regulation Scale, Peer Bullying IdentificationScale-Child Form and the personal information form developedby the researcher were applied to 340 students attending the 5th grade in a public school in the 2024-2025 academic year. Participants with high peer bullying scores, low self-regulationskill scores, and students who were reported to frequently engagein bullying behaviors in teachers' opinions were included in thestudy groups. On the basis of the criteria, an experimental groupof 12 participants and a control group of 12 participants wereformed. A 10-session self-regulation-based peer bullyingprevention program prepared by the researcher was applied to theexperimental group once a week, while the control group did not receive any intervention. Following the completion of thepsychoeducation program, both groups were administered theSelf-Regulation Skills Scale for Adolescents and the PeerBullying Identification Scale-Child Form post-test. In all analysesof the study, SPSS 27.0 statistical program was used to determinethe equivalence of the experimental and control groups. Data wereanalyzed with non- parametric comparisons due to the lack of normal distribution in all sub-dimensions. According to thefindings obtained with Mann-Whitney U and Wilcoxon SignedRanks statistical analyses, a positive and significant difference in favor of the experimental group was obtained between theexperimental and control groups in terms of self-regulationsuccess and total self-regulation scores. Some of the resultsobtained from the research data were also related to peer bullying. The findings indicated that there was a statistically significantdecrease in the scores of physical bullying, starting and spreadingrumor, and total bullying in the experimental group compared tothe control group, and although there was a decrease in favor of the experimental group in the sub-dimensions of verbal bullying, exclusion, and damaging belongings, there was no significantdifference between the experimental and control groups. A follow-up test was applied to the experimental and controlgroups one month after the termination of the psychoeducationprogram. It was observed that there was no significant differencein the comprasion of the follow-up test and post-test measurements. In order to obtain more in-depth information aboutthe effectiveness of the program, interviews were conducted withstudents in the experimental group. The findings obtained fromthe students' evaluations of the program revealed that there was an improvement in self-regulation skills and positive changes in strategies related to bullying. The results of the study reveal that the Self-Regulation Based Peer Bullying Prevention Program is a psychoeducational program that has a significant effect in increasing self-regulation skills and reducing bullying behaviorsin middle school students.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerine yönelik zihin alışkınlıkları öğretim programı tasarısının hazırlanması ve uygulanması üzerine bir araştırma
A research on the preparation and implementation of habits of mind curriculum design for elemantary school students
RABİA ALTINTAŞ
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜRBÜZ OCAK
- Basit malzemelerle gerçekleştirilen STEM etkinliklerinin öğrencilerin girişimcilik ve öz düzenleme becerileri üzerine etkisi
The effect of STEM activities performed via simple materials on students' entrepreneurship and self-regulation skills
MERYEM MERAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMA ALTUN YALÇIN
- Yazma motivasyonu, özerkliği ve öz düzenleme yetkinliği ile yaratıcı düşünme eğilimine ilişkin yapısal eşitlik modeli
A structural equation model of writing motivation, autonomy and self-regulation competence and creative thinking disposition
HACER DENİZ
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEZGİN DEMİR
- 8. sınıf öğrencilerinin beceri temelli problemleri çözme başarılarını yordayan değişkenlerin incelenmesi
Examination of variables predictive of 8th grade students' success in solving skill-based problems
SERDAR VURAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH BAŞ
- Ortaokul öğrencilerinin sosyal ve duygusal becerilerinin fen bilimleri dersindeki akademik başarılarına ve fen bilimleri tutumlarına etkisi
The impact of social and emotional skills of secondary school students on their academic achievement in science courses and their attitudes towards science
CANSU UÇMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN ŞEVKİ AYVACI