Çocuk şarkıları besteciliği ile Cinuçen Tanrıkorur'un müzik idealine dair bir değerlendirme
An evaluation regarding the children's song composition and Cinuçen Tanrikorur's musical ideal
- Tez No: 950336
- Danışmanlar: PROF. DR. NAZİFE OYA LEVENDOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Bu çalışmanın temel amacı, Cinuçen Tanrıkorur'un çocuk müziğini, kültürel kimlik, kültürel ve manevi değerler, müzik ve kültür ilişkisi gibi bağlamlarda nasıl kullandığını ve bestecinin ürettiği çocuk şarkılarında bu değerlerin nasıl yansıdığını tespit etmektir. Bu çalışma kapsamında Türk müziği adına önemli katkılarda bulunmuş olan udi ve bestekar Cinuçen Tanrıkorur'un bestelemiş olduğu tüm çocuk şarkıları, söz, ezgi ve tartım unsurları bakımından analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında, Cinuçen Tanrıkorur'un bestelediği tüm şarkılar dikkate alınmış; bu bütünlük içinden, Cinuçen Tanrıkorur Beste Külliyatında yer alan ve çocuk şarkısı niteliği taşıyan 23 eser inceleme için seçilmiştir. Bu şarkıların güfteleri tematik olarak incelenmiş; ortaya çıkan temalar“Kültürel ve Manevi Miras”ile“Yaşamsal Değerler Bilinci”başlıkları altında gruplandırılmış olup ardından üst ve alt temalara ayrılmıştır. Ana tema başlıklarının her biri, Cinuçen Tanrıkorur'un yazılarında ilgili temalara dair yer verdiği ifadelerle desteklenmiştir. Tanrıkorur'un güfte seçimindeki titizliğinden yola çıkarak bestelediği eserlerde tercih ettiği güfte yazarları; kişisel, edebi ve kültürel kimliklerine göre araştırılıp çocuklara aktarılacak temaları işleyişleri bakımından değerlendirilmiştir. Çocuk şarkılarının ses sahaları belirlenmiş ve çocukların yaş gruplarına göre uyumluluğu değerlendirilmiştir. Ardından eserlerin makamsal analizi yapılmış olup, bu analizlerde“Ezgi çekirdekleri”yaklaşımı kullanılmıştır. Şarkılarda kullanılan tartım kalıpları ve kullanım sıklıkları da yapılan analizlere dahil edilmiştir. Sonuç olarak, Tanrıkorur'un çocukları ve gençleri hedef alarak müzik aracılığıyla kültürel bir aktarımı amaçladığı; bu aktarım sürecinde öğretmeyi hedeflediği değerler arasında saygı, sevgi, temizlik, dürüstlük, vatanseverlik, doğaya ve insana saygı, barış ve kardeşlik gibi insani ve toplumsal erdemlerin öne çıktığı görülmektedir. Bestelerinde geleneğin aktarımını sağlamakla birlikte çocukların öğrenme düzeyine uygunluk gözettiği; bu doğrultuda en çok Uşşak ve Segâh makamlarını tercih ettiği ve eserlerin kolay ezberlenebilmesi adına tekrar eden ezgi kalıplarını sıklıkla kullandığı tespit edilmiştir. Geleneğe bağlı yenilikçilik anlayışını kuşaktan kuşağa sürdürebilmek amacıyla çocuk ve genç nesli tercih etmesi, müzik aracılığıyla eğitimin kültürel aktarımda ne denli etkili olabileceğini ortaya koymakta; bu yönüyle yalnızca dönemsel değil, geleceğe dönük kalıcı bir eğitim yaklaşımı sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The primary aim of this study is to examine how Cinuçen Tanrıkorur utilized children's music within the contexts of cultural identity, cultural and moral values, and the relationship between music and culture, as well as how these values are reflected in the children's songs he composed. In this context, all of Tanrıkorur's children's songs, composed as part of his significant contributions to Turkish music, have been analyzed in terms of lyrics, melody, and rhythm. Among his complete works, 23 songs classified as children's songs in the Cinuçen Tanrıkorur Composition Corpus were selected for detailed analysis. The lyrics of these songs were examined thematically, and the resulting themes were categorized under the main headings of“Cultural and Moral Heritage”and“Awareness of Vital Values,”which were further divided into sub-themes. Each of these thematic categories has been supported with statements by Tanrıkorur related to the corresponding themes in his writings. Considering Tanrıkorur's meticulous approach to the selection of lyrics, the poets whose works he preferred were examined in terms of their personal, literary, and cultural identities, as well as the way they addressed themes intended to be conveyed to children. The vocal ranges of the songs were determined, and their compatibility with children's age groups was evaluated. The songs were then analyzed in terms of maqam, utilizing the“melodic kernel”approach. Additionally, the rhythmic patterns and their frequency of use in the songs were included in the analyses. The findings indicate that Tanrıkorur aimed to transmit cultural values through music, specifically targeting children and youth. Among the values he intended to convey were respect, love, cleanliness, honesty, patriotism, respect for nature and human beings, peace, and brotherhood—emphasizing human and societal virtues. While ensuring the transmission of tradition in his compositions, he also took into account the learning level of children, frequently favoring the Uşşak and Segâh maqams, and employing repetitive melodic patterns to facilitate memorization. His deliberate choice to address younger generations reflects his vision of sustaining a tradition-bound yet innovative approach through generations. This highlights how music-based education can play an effective role in cultural transmission, offering not merely a temporal but a forward-looking and enduring educational model.
Benzer Tezler
- 90'lı yıllardan günümüze Türkiye'de çocuk şarkıları besteciliği ekseninde popüler müziğin çocuk şarkıları üzerindeki etkileri
Effects of popular music on nursery rhymes in Turkey from 1990s to the present from nursery rhymes composition perspective
MÜGE ÖKTEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Müzikİstanbul Okan ÜniversitesiMüzik Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇETİN KÖRÜKÇÜOĞLU
- Ortaokul müzik derslerinde kullanılan çocuk şarkılarına ilişkin öğretmen görüşleri
Teachers' opinions on children's songs used in secondary school music lessons
OZAN GELEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESİN UÇAL CANAKAY
- XX. yüzyıl Türk müziğinde Prof. Dr. Selahattin İçli
Prof. Dr. Selahattin İçli'nin XXth century Turkish music
GÖZDE ÇOLAKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATMA GÖKDEL
- 4+4+4 sistemine göre ortaokullarda müzik dersinde kullanılan öğretmen el kitaplarında yer alan şarkıların eğitim müziği besteleme teknikleri bakımından incelenmesi
Examination of the songs in the teacher manuals used the music lessons in the secondary schools in terms of educational music composition techniques for 4+4+4 system
NAZ BAYŞU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MüzikGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELÇUK BİLGİN
- Türkiye'deki ilköğretim okulları birinci kademe 4. ve 5.sınıf müzik dersinde öğretilen şarkıların eğitim müziği besteleme teknikleri bakımından incelenmesi
The survey of the songs taught to the 4th and 5th graders in music course at primary schools in Turkey in terms of the techniques of educational music composition
GAMZE ZİŞAN BAYLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELÇUK BİLGİN