Katılım bankası çalışanlarının teverruk uygulamalarına bakışı: Nitel bir araştırma
Participation bank employees' perspective on tawarruq practices: A qualitative research
- Tez No: 950362
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH KAZANCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Ekonomisi ve Finansı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası Finans ve Katılım Bankacılığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
İslami finans denildiğinde aklımıza ilk olarak faizsiz bir sistem gelmektedir. Bu sistem; faiz yasağı başta olmak üzere, ticareti caiz işlemlere ve yatırımlarda belirli etik ilkelere ve esaslara uymayı gerekli kılmaktadır. Faiz hassasiyeti olan bireylerin ve ticaret yapan kurumların finansal ihtiyaçları karşılanırken ekonomik faaliyetlerin adaletli olması gerekmektedir. Çünkü İslami finansın temel prensipleri bulunmaktadır. Bunlar; faiz yasağı, risk paylaşımı, garar yasağı, etik kurallara uyum, varlığa dayalı işlemler, adalet ve eşitliktir. Burada yer alan etik kavramı alkol, kumar vb. ürünlerin ticaretinin yasak olmasını da içerisine almaktadır. İslami finansın temel araç ve yöntemleri bulunmaktadır. Bu yöntemler; murabaha, icâre, mudarebe, müşareke, selem, istisna ve teverruktur. Teverruk işlemi organize ve bireysel teverruk olarak ikiye ayrılabilir. Organize teverruk yöntemine, katılım bankası müşterisinin bankasına olan borcunu yeniden yapılandırılmak ve katılım bankalarına likidite sağlamak amacıyla kullanımına izin verilmiştir. Bu alanda kullanılan yöntemlere ve uygulanan operasyonlara katılım bankası çalışanlarının da katkısı önemlidir. Bu açıdan personellerin yaklaşımları konunun değerlendirilmesine katkı sağlayacaktır. Bu konuların detaylıca incelenmesi sayesinde İslami ilke ve esaslara uygun yeni yöntemlerin de ortaya çıkması muhtemeldir. Bu tür gelişmelerin personeller tarafından bilinirliği piyasadaki yeni modellemeler için zemin hazırlayacaktır. Bu araştırma, katılım bankası çalışanlarının teverruk uygulamaları hakkındaki bilgi düzeylerini ve algılarını incelemeyi amaçlamaktadır. Nitel araştırma yöntemiyle yürütülen bu çalışma, mülakat katılımcılarının teverruk işlemleri hakkında sahip oldukları bilgi seviyelerini, uygulama süreçlerini, fıkhi görüşlerini ve potansiyel gelişmelerle ilgili bakış açılarını ortaya koymayı hedeflemiştir. Araştırmada, bankacılık sektöründe uzun yıllar görev yapmış olan katılımcılarla yapılan derinlemesine görüşmeler yoluyla veri toplanmıştır. Toplanan veriler, yedi ana tema çerçevesinde analiz edilmiştir: (1) Katılımcıların teverruk işlemleriyle ilgili genel bilgileri, (2) bankada yapılan teverruk işlemleri hakkındaki görüşler, (3) klasik teverruk hakkındaki görüşler, (4) Türkiye'de teverruk borsasının kurulmasına yönelik görüşler, (5) organize teverruk işlemleri ve fıkhi sorunları, (6) konu hakkındaki AAOIFI ve TKBB standartları hakkındaki bilgi seviyesi, (7) global bir teverruk platformu kurma fikirleri. Araştırma sonuçları; katılımcıların çoğunun teverruk işlemleri hakkında sınırlı bilgiye sahip olduğunu, özellikle organize teverruk ve fıkhi sorunlar hakkında belirsizlikler yaşadığını ortaya koymuştur. Ayrıca, Türkiye'de kurulacak bir teverruk borsasının sektöre katkı sağlayabileceği görüşü baskın olsa da bu platformun kurulması sürecinde bazı zorlukların ortaya çıkabileceği ifade edilmiştir. Çalışma, katılım bankası çalışanlarının teverruk uygulamaları ve ilgili düzenlemeler konusunda daha fazla eğitim ve bilgilendirmeye ihtiyaç duyduğunu ve sektördeki bilgi eksikliklerinin giderilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Ayrıca, teverruk uygulamalarına dair fıkhi değerlendirmelerin önemi de bir diğer önemli bulgu olarak öne çıkmaktadır. Bu araştırma, teverruk uygulamalarıyla ilgili bilgi eksikliklerini giderme ve katılım bankacılığı alanında daha etkili uygulamalar geliştirme noktasında önemli bir temel sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
When Islamic finance is mentioned, the first concept that comes to mind is the interestfree financial system. This system, primarily based on the prohibition of interest, requires adherence to certain ethical rules, principles, and guidelines in commercial transactions and investments. While meeting the financial needs of individuals and institutions with sensitivity to interest, the economic activities should remain just and fair. This is because Islamic finance is based on fundamental principles, including the prohibition of interest, risk-sharing, the prohibition of excessive uncertainty (gharar), adherence to ethical rules, asset-backed transactions, justice, and equality. The ethical aspect also includes prohibitions on products and practices like alcohol and gambling. Islamic finance employs various fundamental tools and methods, such as murabaha, ijarah, mudarabah, musharakah, salam, istisna, and tawarruq. Tawarruq transactions can be categorized into organized and individual tawarruq. In the organized tawarruq structure, participation bank customers are allowed to use the transaction for restructuring their debts to the bank and providing liquidity to the participation banks. The involvement of participation bank employees in the methods used and the operations conducted in this area is significant. In this regard, employees' perspectives will contribute to evaluating the issue more comprehensively. The awareness of these developments among employees will help pave the way for new models in the market.This research aims to examine participation bank employees' knowledge levels and perceptions regarding tawarruq practices. Conducted as a qualitative study, this research aims to explore participants' knowledge of tawarruq transactions, their understanding of the process, their fiqh (Islamic jurisprudence) perspectives, and their views on potential developments. Data for the research were collected through in-depth interviews with participants who have worked in the banking sector for many years. The collected data were analyzed under seven main themes: (1) Participants' general knowledge of tawarruq transactions, (2) Tawarruq transactions conducted in the bank, (3) Classical tawarruq practices, (4) Perceptions on the establishment of a tawarruq exchange in Turkey, (5) Organized tawarruq and fiqh issues, (6) Knowledge of AAOIFI and TKBB standards, (7) Ideas for creating a global tawarruq platform. The research findings reveal that most participants have limited knowledge of tawarruq transactions, particularly regarding organized tawarruq and fiqh issues, with uncertainties noted. Furthermore, although the majority of participants believed that a tawarruq exchange in Turkey could be beneficial for the sector, they also highlighted potential challenges in the process of establishing such a platform. The study emphasizes the need for more training and awareness regarding tawarruq practices and related regulations among participation bank employees, as there are significant gaps in knowledge in the sector. Additionally, the importance of fiqh evaluations regarding tawarruq practices emerged as another key finding. This research provides a foundational step toward addressing knowledge gaps in tawarruq practices and contributes to the development of more effective practices in participation banking.
Benzer Tezler
- Katılım bankacılığı ve Türkiye'de mudarebe sisteminin uygulanabilirliğine ilişkin bir araştırma
Başlık çevirisi yok
SERGEN AKÇAY
- Katılım bankası çalışanlarının İslami finans hassasiyeti (Marmara bölgesi örneği)
Islamic finance sensitivity of participation bank employees (Marmara region example)
CEMİL BALKANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BankacılıkSakarya Üniversitesiİslam Ekonomisi ve Finansı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH YARDIMCIOĞLU
- Katılım bankası çalışanlarının iş stresi ve iş tatmini algılarının X veya Y kuşağı özellikleri üzerindeki etkisi: İstanbul örneği
The impact of job stress and job satisfaction perceptions of participation bank employees on X or Y generation characteristics: The case of İstanbul
UBEYDULLAH SUCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeKarabük Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET MURAT TUNÇBİLEK
- Katılım ve mevduat bankası çalışanlarının örgütsel bağlılıklarına yönelik ampirik bir çalışma
An empirical study on the organizational commitment of the employees of participation and deposit banks
SEMA SERT
- Katılım bankacılığı çalışanlarının yatırım kararlarının davranışsal finans yönünden incelenmesi
Analysis of investment decisions of participation banking employees from behavioral finance
AHMET TAŞDELEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Bankacılıkİstanbul Gedik ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENVER ALPER GÜVEL