Geri Dön

Kardiyovasküler hastalığı olan yaşlılarda akılcı ilaç kullanımı ve ilaç kullanım yetisi

Rational use of medications and medication use competency in older adults with cardiovascular diseases

PDF İndir

  1. Tez No: 950382
  2. Yazar: MELİSA TOKSÖZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. BELGİN NALÇACI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Halk Sağlığı, Public Health
  6. Anahtar Kelimeler: Yaşlılar, Kardiovasküler hastalıklar, Akılcı ilaç kullanımı, İlaç kullanım yetisi, Elderly, Cardiovascular disease, Rational medication use, Ability to use medication
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: LOKMAN HEKİM ÜNİVERSİTESİ
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 80

Özet

Çalışmanın amacı evde yaşayan yaşlılarda kardiyovasküler hastalık yaygınlığını saptamak ve bu hastalarda akılcı ilaç kullanım düzeyi ve ilaç kullanım yetisinin bazı sosyodemografik ve sağlık özellikleri ile ilişkisini incelemektir. Tanımlayıcı-ilişkisel türde gerçekleştirilen bu çalışmanın hedef grubunu 50 Nolu Aile Sağlığı Merkezi'ne kayıtlı olan 358 yaşlı birey oluşturmuştur. Ulaşılabilen ve çalışma kriterlerini sağlayan 206 yaşlı bireyden Kardiyovasküler Hastalık (KVH) Tanısı olan 109 birey araştırmanın çalışma grububunu oluşturmuştur. Veriler yüz yüze anket yöntemiyle“Sosyo-demografik, Hastalık ve Sağlık Özellikleri, İlaç Kullanım Özellikleri, İlaç Kullanım Yetisi Bilgi Formu”ve“Akılcı İlaç Kullanım Ölçeği”kullanılarak toplanmıştır. Araştırmaya katılan hastaların tanımlayıcı özelliklerinin belirlenmesinde frekans ve yüzde analizlerinden, ölçeğin incelenmesinde ortalama ve standart sapma istatistiklerinden faydalanılmıştır. Etik kurul ve kurum izinleri alınmıştır. Çalışmada KVH sorgulaması yapılan 206 yaşlı bireyden 109'unun (%52,9) KVH sahip olduğu saptanmıştır. Katılımcıların sahip olduğu KVH arasında en yaygın olanın hipertansiyon (%70,6) olduğu, %50,5' inde ailede KVH hikayesi olduğu, son kontrole gitme tarihinin 1-6 ay arasında (%46,8) olduğu ve sağlık durumlarını orta/ kötü (%68,8) algıladıkları saptanmıştır. Katılımcıların, ilaçla ilgili yan etki yaşamayanların ağırlıkta olduğu (%70,6), %29,4' ünün ilaçla ilgili yan etki yaşadığı, ilaçla ilgili bir sorun olduğunda hekime danıştığı (%78,9), son kullanma tarihini kontrol etmeyenlerin çoğunlukta olduğu (%54,1), ilacı neden kullandıklarının bildikleri (%79,8) ve ilaç kullanma ile ilgili bilgi kaynağının sağlık profesyonelleri (%70,6) olduğu tespit edilmiştir. KVH olan yaşlıların %78,9'unun ilaç kullanım yetisinde sorun yaşadığı saptanmıştır. Akılcı ilaç kullanma ölçeği puan ortalaması 29,147±6,762 olarak saptanmıştır. Risk grupları; ileri yaşta, bekar, düşük eğitim ve düşük gelir düzeyli bireyler ve yalnız yaşayanlar olarak tespit edilmiştir. Ailesinde kalp damar hastalığı olan, son doktor kontrolü 6 aydan fazla ve sağlık algısı orta/kötü olan yaşlı bireylerin akılcı ilaç kullanım puanları düşük bulunmuştur. İlaçların son kullanma tarihine bakmayan, ilacı neden kullandığını bilmeyen, ilaç içmeyi unutan, ilaç saatine dikkat etmeyen, doktorun önerdiği dozda ilaç içmeyen, kendini kötü hissettiğinde doz arttıran ve iyi hissedince ilaç bırakanların akılcı ilaç kulanım düzeyi düşük bulunmuştur. İleri yaşta, bekar, düşük eğitim ve gelir düzeyine sahip ve eşiyle vi birlikte yaşamayanların ilaç kullanım yetisinde daha fazla sorun yaşadığı belirlenmiştir. Bu çalışmada KVH sahip yaşlılarda akılcı ilaç kullanımı ve ilaç kullanım yetisinde sorunlar olduğu sonucuna varılmıştır. Risk gruplarına öncelik veren ve ilaç kullanımında yaygın sorun yaşanan alanları dikkate alan programlar geliştirilmesi önerilmiştir.

Özet (Çeviri)

The aim of this study was to determine the prevalence of cardiovascular diseases (CVD) among older adults living at home and to examine the relationship between rational medication use, medication management ability, and certain sociodemographic and health-related characteristics. This descriptive and correlational study targeted 358 elderly individuals registered at Family Health Center No. 50. The study group consisted of 109 elderly individuals diagnosed with CVD, selected from the 206 participants who met the inclusion criteria. Data were collected through face-to-face interviews using a“Sociodemographic, Disease and Health Characteristics Form,”“Medication Use Characteristics Form,”“Medication Management Ability Questionnaire,”and the“Rational Medication Use Scale.”Descriptive statistics such as frequency and percentage, as well as mean and standard deviation, were used to analyze the data. Ethical approval and institutional permissions were obtained prior to the study. Among the 206 elderly individuals assessed, 52.9% were diagnosed with CVD. Hypertension was the most common condition (70.6%), and 50.5% reported a family history of CVD. Approximately 46.8% had visited a doctor within the last 1–6 months, and 68.8% perceived their health status as moderate or poor. It was found that 70.6% of participants did not experience medication-related side effects, while 29.4% reported such effects. Most participants (78.9%) consulted a physician in case of medication-related problems, but 54.1% did not check the expiration dates of their medications. Additionally, 79.8% knew the purpose of their medications, and 70.6% received medication-related information from healthcare professionals. A significant proportion (78.9%) of older adults with CVD exhibited problems with medication management ability. The mean score on the Rational Medication Use Scale was 29.147 ± 6.762. Risk groups included individuals who were older, single, had low educational and income levels, and lived alone. Participants with a family history of CVD, those who had not visited a physician in more than six months, and those with moderate or poor health perception had lower rational medication use scores. Poor rational medication use was also associated with behaviors such as not checking expiration dates, not knowing the purpose of medications, forgetting doses, not adhering to prescribed times, altering dosages without consultation, and discontinuing medications viii when feeling better. It was concluded that elderly individuals with CVD face significant challenges regarding rational medication use and medication management ability. It is recommended to develop programs that prioritize risk groups and address commonly encountered medication-related problems.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    819350

    Birinci basamağa başvuran geriatrik popülasyonda time to start ve time to stop kriterlerine göre akılcı ilaç kullanımının değerlendirilmesi

    Evaluation of rational drug use according to time to start and time to stop criteria in geriatric population referred to primary care

    YASİN ALAYBEYOĞLU

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Aile HekimliğiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUHTEŞEM EROL YAYLA

    UZMAN ALİ İHSAN ÇABUK

  2. Tez No

    836509

    Assessing relation between the balance disorder and fear of falling in older people who residents of governmental geriatric – care homes in iraq

    Irak'ta devlet yaşlı bakımevlerinde kalan yaşlılarda denge bozukluğu ile düşme korkusu arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

    MOHANAD HABEEB SALEH SALEH

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    HemşirelikÇankırı Karatekin Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞBA ARSLAN

  3. Tez No

    743245

    The effects of low-intensity resistance training with blood flow restriction versus traditional resistance exercise on gait performance in stroke

    İnmede kan akışı kısıtlamalı düşük yoğunlukta direnç egzersizlerinin geleneksel direnç egzersizlerine karşı yürüyüş performansı üzerine etkileri

    ISHTIAQ AHMED

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Fizyoterapi ve Rehabilitasyonİstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa

    Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. RÜSTEM MUSTAFAOĞLU

  4. Tez No

    193385

    Huzurevinde yaşayan bir grup yaşlıda düşme ile ilişkili faktörler: demografik özellikler, sağlık sorunları ve kullanılar ilaçlar

    Factors related to falls in a sample of older people living in rest home: demographic characteristics, health problems and use of medicines

    KADRİYE BIYIKLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Halk Sağlığıİstanbul Üniversitesi

    Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. NURSEN Ö. NAHCİVAN

  5. Tez No

    859975

    Evre 5 kronik böbrek hastalığı tanısı alan olgularda KLF5 ve miR-145-5p ekspresyon düzeylerinin sarkopeni ve preaterosklerotik belirteçlerle ilişkisinin incelenmesi

    Determination of the relationship of KLF5 and miR-145-5p expression with sarcopenia and preaterosclerotic markers in stage 5 chronic kidney disease

    HANDE NUR CESUR BALTACI

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    GenetikAnkara Üniversitesi

    Tıbbi Genetik Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ EZGİ GÖKPINAR İLİ

    DOÇ. DR. HALİL GÜRHAN KARABULUT

Geri Dön