Geri Dön

Kişi-örgüt değer uyumsuzluğu ile kaygı ilişkisinde duygu düzenleme, özsaygı, özyeterlik değişkenlerinin aracı rolü ve kendini olumlama müdahalelerinin etkisine yönelik bir çalışma

A study on the mediating roles of emotion regulation, self-esteem, and self-efficacy in the relationship between person–organization value incongruence and anxiety, and the effects of self-affirmation interventions

PDF İndir

  1. Tez No: 950546
  2. Yazar: İPEK İZGİALP ÖZEN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ÇİĞDEM GÜNSELİ DEREBOY
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 255

Özet

Bu çalışma iki aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada, kişi-örgüt değer uyumsuzluğunun kaygı ile ilişkisinde kendilik değerlendirmelerinin (özsaygı, özyeterlik) ve duygu düzenleme stratejilerinin (bilişsel yeniden değerlendirme, duyguları baskılama) aracı ve sıralı aracı rolleri incelenmiştir. Bu doğrultuda, çalışma hayatında olan, 25 yaş ve üzerindeki 142'si kadın, 59'u erkek olmak üzere toplam 201 yetişkinden geçerli veri elde edilmiştir. Çalışma, sosyal medya kanalları aracılığıyla farklı sektörlerde çalışanlardan çevrimiçi toplanan nicel verilerle yürütülmüş ve yol analizi yöntemiyle oluşturulan iki ayrı model analiz edilmiştir. İkinci aşamada ise, karşılaştırmalı olarak üç farklı kendini olumlama müdahalesinin algılanan kişi-örgüt uyumu, kişi-örgüt değer uyumsuzluğu, özsaygı, özyeterlik, duygu düzenleme stratejileri, kaygı ve genel psikolojik sağlık üzerindeki etkileri incelenmiştir. Bu kapsamda, birinci aşamada kişisel değerleri ile çalıştıkları kurumun değerleri arasında uyumsuzluk tespit edilen ve ikinci aşamaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden katılımcılar çalışmaya davet edilmiştir. Katılımcılar, üç deney ve bir kontrol grubu olmak üzere dört gruba seçkisiz atanmıştır. Deney grupları; öncelikli değer hakkında yazı yazmayı içeren kendini olumlama (KO), değer yazısına ek olarak öncelikli değerle uyumlu bir davranışı gerçekleştirmeyi içeren kendini olumlama davranışı (KOD) ve baskı altında hissedilen anlarda düşünmek üzere cümleler oluşturmayı içeren kendini olumlama uygulama niyeti (KON) koşullarından oluşmuştur. Her grupta 12 katılımcı olacak şekilde toplam 48 kişiye müdahaleler uygulanmış; tüm ölçümleri ise 42 katılımcı (KO: 11, KOD: 11, KON: 10, Kontrol gurubu: 10) tamamlamıştır. Müdahaleden önce, hemen sonra ve bir ay sonra ölçümler yapılmıştır. Araştırma hipotezlerinin test edilmesinde tekrarlı ölçümler için varyans analizi kullanılmıştır. Çalışmanın her iki aşamasında, algılanan kişi-örgüt uyumu Algılanan Kişi-Örgüt Uyumu Anketi; değer uyumu İş ve Örgütsel Değerler Ölçeği; özsaygı Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği; özyeterlik Genel Özyeterlik Ölçeği; duygu düzenleme stratejileri Duygu Düzenleme Anketi; kaygı ise Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri ile ölçülmüştür. İkinci aşamada, bu araçlara ek olarak genel psikolojik sağlık Genel Sağlık Anketi-12 ile değerlendirilmiştir. Bulgular, kişi-örgüt değer uyumsuzluğunun kaygı artışıyla ilişkili olduğunu; bu ilişkide özsaygı ve özyeterliğin aracılık rolü üstlendiğini göstermiştir. Ayrıca, özsaygı ve özyeterlikteki azalmanın, bilişsel yeniden değerlendirme stratejisi kullanıldığında azalma yoluyla da kaygıyı artırdığı ve böylece kişi-örgüt değer uyumsuzluğu ile kaygı arasındaki ilişkide özdeğerlendirmeler ve bilişsel yeniden değerlendirmenin sıralı aracı rol oynadığı bulunmuştur. Duyguları baskılama ise beklenenden farklı sonuçlar vermiştir. Değer uyumsuzluğu arttıkça baskılamanın kullanımında azalma gözlenmiş, ancak bu stratejinin diğer değişkenlerle anlamlı bir ilişkisinin olmadığı saptanmıştır. Deneysel çalışmada, hiçbir değişken için grup × zaman etkileşimi anlamlı bulunmamış, dolayısıyla müdahale grupları arasında zaman içinde anlamlı düzeyde farklı bir değişim deseni gözlenmemiştir. Bununla birlikte, grup içi analizler, bazı kendini olumlama müdahalelerinin belirli psikolojik değişkenlerde olumlu etkiler sağlayabileceğine işaret etmektedir. Özellikle KO ve KOD uygulamalarının durumluk kaygıyı kısa vadede azaltma; KOD ve KON uygulamalarının ise müdahaleden bir ay sonraki son ölçümde genel sağlık göstergelerinde iyileşme sağlama potansiyeli bulunduğu gözlemlenmiştir. Çalışmanın bulguları doğrultusunda sınırlılıklar ve gelecek araştırmalar için öneriler tartışılmıştır. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Kişi-örgüt değer uyumsuzluğu, kaygı, özdeğerlendirme, duygu düzenleme stratejileri, kendini olumlama müdahalesi

Özet (Çeviri)

This dissertation consists of two phases. In the first phase, the mediating and sequential mediating roles of self-evaluations (self-esteem, self-efficacy) and emotion regulation strategies (cognitive reappraisal, expressive suppression) in the relationship between person-organization value incongruence and anxiety were examined. Accordingly, valid data were collected from 201 working adults aged 25 and above (142 women, 59 men). The study was conducted using quantitative data collected online from employees across various sectors via social media platforms, and analyzed through two separate models using path analysis. In the second phase, the effects of three different self-affirmation interventions on perceived person-organization fit, value incongruence, self-esteem, self-efficacy, emotion regulation strategies, anxiety, and general psychological health were examined comparatively. Participants identified as having incongruence between their personal values and organizational values in the first phase and who volunteered to participate in the second phase were invited to the study. Participants were randomly assigned to one of four groups: three experimental groups and one control group. The experimental conditions included self-affirmation (SA), involving writing about a prioritized value; self-affirmation with behavior (SAB), which combined value writing with engaging in a behavior aligned with the prioritized value; and self-affirmation implementation intention (SAII), which involved generating sentences to recall during stressful situations. Interventions were administered to a total of 48 participants, 12 per group, with 42 participants completing all measurements (SA: 11, SAB: 11, SAII: 10, Control group: 10). Measurements were taken before the intervention, immediately after, and one month later; repeated measures ANOVA was used to test the research hypotheses. In both phases, perceived person-organization fit was measured using the Perceived Person-Organization Fit Scale; value congruence with the Work and Organizational Values Scale; self-esteem with the Rosenberg Self-Esteem Scale; self-efficacy with the General Self-Efficacy Scale; emotion regulation strategies with the Emotion Regulation Questionnaire; and anxiety with the State-Trait Anxiety Inventory. In the second phase, general psychological health was additionally assessed using the General Health Questionnaire-12. Findings revealed that person-organization value incongruence was associated with increased anxiety, with self-esteem and self-efficacy mediating this relationship. Furthermore, decreases in self-esteem and self-efficacy were found to contribute to increased anxiety through reduced use of cognitive reappraisal, demonstrating the sequential mediating roles of self-evaluations and cognitive reappraisal in the relationship between person-organization incongruence and anxiety. Expressive suppression, however, yielded unexpected results; increased value incongruence was associated with a decrease in suppression use and this strategy did not show significant associations with the other variables. In the experimental phase, no significant group × time interactions were found for any variable, indicating that the intervention groups did not exhibit significantly different change patterns over time. However, within-group analyses suggested that some self-affirmation interventions may have the potential to yield beneficial effects on certain psychological variables. Specifically, SA and SAB appeared to reduce state anxiety in the short term, while SAB and SAII showed potential for improving general health indicators in the one-month post-intervention assessment. Limitations and implications for future research are discussed in light of these findings. KEYWORDS: Person-organization value incongruence, anxiety, self-evaluation, emotion regulation strategies, self-affirmation intervention

Benzer Tezler

  1. Tez No

    19691

    Örgütlerde ortopedik özürlüler ve sorunlarının davranışsal yönden incelenmesi

    Başlık çevirisi yok

    AYZER ERKEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1994

    Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriİstanbul Üniversitesi

    DOÇ.DR. MAHMUT PAKSOY

  2. Tez No

    133698

    İlköğretim okullarında görevli yöneticilerin ve öğretmenlerin örgütsel değerlere ilişkin algıları ile kişisel değerleri arasındaki uyum düzeyleri

    The levels of congruence between personal values and perceptions related to organizational values of principals and teachers at primary schools

    MESUT SAĞNAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE CANAN ÇETİNKANAT

  3. Tez No

    855230

    Person and Organization (P-O) fit based on Sustainable Development Goals (SDGs) and willingness to work: A moderation model examining the regulatory focus perspective

    Kişi ve Organizasyon'un sürdürülebilir kalkınma hedefleri açısından uyumu ve çalışma istekliliği: Düzenleyici Odak Perspektifi'ni inceleyen bir moderasyon modeli

    ALEYNA BERFİN ŞENOL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Psikolojiİstanbul Bilgi Üniversitesi

    Örgüt Psikolojisi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GERGELY CZUKOR

  4. Tez No

    414836

    Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı merkez polikliniğine başvuran hastaların ilaç kullanım alışkanlıkları

    Medicine usage attitude of admitted patients to the family medicine outpatient clinic at Faculty of Medicine Ondokuz Mayis University

    BAHADIR YAZICIOĞLU

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Aile HekimliğiOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FÜSUN AYŞİN ARTIRAN İĞDE

  5. Tez No

    888529

    İlaç endüstrisinde bir fabrikanın standartlara uygun bir şekilde çalıştığını kanıtlayacak bir doğrulama aracının önerilmesi ve geliştirilmesi

    Başlık çevirisi yok

    İSA KAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik Üniversitesi

    Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ FUAT GÜNERİ

Geri Dön