Ortaokul öğrencilerinde duygusal zeka ve teknoloji bağımlılığı ilişkisi: Bazı demografik özellikler ve üstün yeteneklilik açısından incelenmesi
Emotional intelligence and technology addiction relationship in middle school students: An examination in terms of some demographic characteristics and giftedness
- Tez No: 950626
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEVDA DOĞAN DOLAPÇIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Bu araştırma, ortaokul öğrencilerini duygusal zeka ve teknoloji bağımlılığı arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, katılımcıların duygusal zeka düzeyleri ile teknoloji bağımlılıkları arasındaki ilişkiyle birlikte bu ilişkinin demografik faktörler (cinsiyet, kardeş sayısı, aile sosyo-ekonomik durumu) ile nasıl farklılaştığını incelemektedir. Ayrıca, BİLSEM (Bilim ve Sanat Merkezleri) öğrencileri ile diğer öğrenciler arasındaki duygusal zeka ve teknoloji bağımlılığı düzeylerinin karşılaştırılması da bu çalışmanın önemli bir boyutudur. Araştırma 2024- 2025 eğitim öğretim yılında Hatay ili Antakya ve Defne ilçelerinde yer alan ortaokullarda öğrenim gören 258 ortaokul öğrenci ile 56 Hatay Bilim ve Sanat Merkezi(BİLSEM) öğrencisi ile yürütülmüştür. Araştırmada, birleştirme (entegrasyon) karma araştırma desenine uygun olarak hem nicel hem de nitel veriler elde edilmiştir. Öncelikle ortaokul öğrencilerine kişisel bilgiler formu, teknoloji bağımlılığı ölçeği ve duygusal zeka ölçeği uygulanmış nicel veriler toplanmıştır. Sonrasında üstün yetenekli öğrenciler ile diğer öğrencilerle yarı yapılandırılmış görüşme formaları ile görüşme yapılmış ve aynı ölçekler uygulanmıştır. Nicel veriler SPSS istatistik paket programı ile nitel veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Bu araştırmada, öğrencilerin duygusal zekâ düzeyleri ile teknoloji bağımlılığı puanları arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Duysal zekâ arttıkça teknoloji bağımlılığının azaldığı görülmüştür. Regresyon analizleri sonucunda, duygusal zekâ düzeylerinin teknoloji bağımlılığını anlamlı bir şekilde yordadığı belirlenmiştir. İyi oluş, öz kontrol, duygusallık ve sosyallik alt boyutlarının teknoloji bağımlılığı ve alt alanlarıyla negatif yönde ilişkili olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, cinsiyet değişkenine göre çevrimiçi oyun oynama puanlarında anlamlı bir fark bulunurken, kardeş sayısına bağlı olarak sosyallik ve duygusal zekâ puanlarında anlamlı farklılıklar saptanmış; ancak sosyoekonomik düzeyin bireylerin duygusallık alt boyutunda farklılık gösterirken; duygusal zeka toplam puan ve diğer alt boyutları ile ve teknoloji bağımlılığı üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Duygusal zekâ ölçeğinin toplam puanında, iyi oluş ve sosyallik alt boyutlarında diğer okullarda öğrenim gören öğrencilerin, üstün yetenekli öğrencilere göre daha yüksek puanlar elde etmişlerdir. Ayrıca diğer okulda öğrenim gören öğrencilerin teknoloji bağımlılığı ölçeğinden ve tüm alt boyutlarından (sosyal ağ kullanma, anlık mesajlaşma, çevrim içi oyun oynama ve web siteleri kullanma) elde ettikleri puanlar, üstün yetenekli öğrencilere kıyasla daha yüksektir. Bu bulgular öğrencilerle yapılan görüşmeler çerçevesinde yorumlanmıştır.
Özet (Çeviri)
This research aims to examine the relationship between emotional intelligence and technology addiction among middle school students. It also investigates how this relationship varies according to demographic factors (gender, number of siblings, and family socio-economic status). Furthermore, comparing the levels of emotional intelligence and technology addiction between students attending science and art centers and other students constitutes an important dimension of this research. The study was conducted during the 2024-2025 academic year with 258 middle school students and 56 students from hatay science and art center (Üstün Yetenekliler) in antakya and defne districts of hatay province. Following the mixed-method (integration) design, both quantitative and qualitative data were collected. Initially, a personal information form, the technology addiction scale, and the emotional ıntelligence scale were administered to middle school students to gather quantitative data. Subsequently, semi-structured interviews were conducted with attending science and art centers and other students, and the same scales were administered. Quantitative data were analyzed using spss statistical software, and qualitative data were analyzed through content analysis. The findings revealed a significant negative relationship between students' emotional intelligence levels and their technology addiction scores. As emotional intelligence increases, technology addiction tends to decrease. Regression analyses indicated that emotional intelligence levels significantly predict technology addiction. It was also found that subdimensions such as well-being, self-control, emotionality, and sociability were negatively correlated with technology addiction and its subdimensions. Furthermore, a significant difference was found in online gaming scores based on gender, while meaningful differences were identified in sociality and emotional intelligence scores based on the number of siblings; however, it was concluded that socioeconomic status had an impact on the emotionality subdimension, but did not have a significant effect on the total emotional intelligence score, other subdimensions, or technology addiction. Regarding emotional intelligence scores, students from regular schools achieved higher scores than attending science and art centers students in the overall scale, as well as in the well-being and sociability subdimensions. Moreover, students from regular schools reported higher scores on the technology addiction scale and its subdimensions (social media use, instant messaging, online gaming, and website use) compared to attending science and art centers students. These findings were interpreted within the framework of the interviews conducted with the students.
Benzer Tezler
- Çocuklara seslenen distopik yapıtlara ilişkin ortaokul öğrencilerinin görüşleri üzerine bir inceleme
A study on secondary school students' perspective on dystopian literary works appealing to children
REMZİ GÜNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERHAN ŞEN
- The examination of emotional intelligence among middle school students in terms of parental attitudes
Ortaokul öğrencilerinde duygusal zekanın ebeveyn tutumları açısından incelenmesi
BURCU DİNÇER
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiPsikolojik Danışma ve Rehberlik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GONCA KIZILKAYA CUMAOĞLU
- Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinde duygusal zeka ile bilgisayar oyun bağımlılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi
A study on the relationship between emotional quotient & digital game dependency of secondary school 7th grade students
ALİME TOPŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimFatih ÜniversitesiPsikolojik Danışma ve Rehberlik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÜLKÜ TOSUN
- Ortaokul öğrencilerinin duygusal zekaları ve psikolojik sağlamlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between emotional intelligence and resilience in secondary school students
ÇAĞLA AK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KUNTAY ARCAN
- Üniversite öğrencilerinde duygusal zekâ, maneviyat ve psikolojik iyi oluş düzeylerinin incelenmesi
Examination of emotional intelligence, spirituality and psychological well-being levels in university students
RÜMEYSA EBRAR SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
FelsefeSivas Cumhuriyet ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA GÜL CİRHİNLİOĞLU