Kars yöresinde sebze olarak tüketilen yabani otların besin içeriklerinin belirlenmesi
Determination of the nutritional contents of weeds consumed as vegetables in Kars region
- Tez No: 950777
- Danışmanlar: PROF. DR. ERTAN YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Kars, Besin içerikleri, Yabani Ot, Kuru madde miktarı, Tüketim şekli, Kars, Nutrient contents, Weeds, Dry matter content, Consumption pattern
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 72
Özet
Amaç: Bu çalışmada, Kars ili yöresinde doğal olarak yetişen ve yöre halkı tarafından sebze olarak tüketilen yabani otların belirlenmesi, toplanması, tüketim şekillerinin tespit edilmesi ve bazı besin değerlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Bu tez çalışması, Kars ili yöresinde 2022 yılında yürütülmüştür. Çalışmada, Mart-Ağustos ayları arasında Kars ilinde bulunan kırsal alanlar gezilerek ilkbahar döneminde gelişmekte olan ve doğal yayılım gösteren, yöre halkı tarafından bilinen yenilebilir yabani otların toplandığı yerlerin koordinatları tespit edilmiştir. Belirlenen otlar çiçeklenme dönemi takip edilerek tür teşhisleri yapılmış ve yöredeki tüketim şekilleri belirlenmiştir. Yabani bitkilerin, bazı besin değerlerinin belirlenmesine yönelik olarak kuru madde ve kül tayini, Ph tayini, titrasyon asitliği tayini, toplam fenolik madde tayini, toplam flavonoid tayini, toplam flavonol tayini ile ilgili analizler yapılmıştır. Bulgular: Araştırma kapsamında elde edilen verilere göre, Kars yöresinde sebze olarak tüketilen; 11 bitki familyasına ait, Onopordum acanthium, Hylotelephium telephium, Achillea arabica, Arctium minus, Malva neglecta, Polygonum alpinum, Rumex crispus, Glaucium grandiflorum, Urtica dioica, Falcaria falcarioides, Artemisia absinthium, Astrodaucus orientalis, Polygonum cognatum, Rumex tuberosus, Salvia aethiopis, Heracleum spondylium, Atriplex tatarica, Capsella bursa-pastoris, Mentha spicata, Tragopogon reticulatus türleri olmak üzere 20 yabani bitki taksonu belirlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre; En yüksek kuru madde ve pH değerine sahip bitki ebegümeci (M. neglecta); en yüksek kül miktarına sahip bitki boğadikeni (O. acanthium), en yüksek TFM (mg/GAE/100g) değere sahip bitki kımı (A. orientalis) , en yüksek toplam flavonol ve toplam flavonoid değerine sahip bitki kuzukulağı (R. tuberosus) , en yüksek titrasyon değerine sahip bitki yabani tere (C. bursa-pastoris) olduğu tespit edilmiştir. Sonuç:Araştırma sonucunda, incelenen ve analizi yapılan yabani bitki türlerinin birçok besin değerlerinin kültür sebzelerine göre zengin içeriğe sahip oldukları tespit edilmiştir. Bu çalışma Kars yöresindeki yetişen yabani otların ıslahı ve kültüre alınarak yetiştirilmesi kapsamında başlangıç niteliğindedir. İnsan hayatının devamlılığı için beslenmesi ve insan sağlığına yararlı zengin içeriklere sahip olan bu yabani bitki türlerinin yok olmasını önleyerek daha fazla çalışma yapılarak yetiştirilmesi sağlanmalıdır.
Özet (Çeviri)
Purpose: In this study, it was aimed to determine the wild herbs that grow naturally in Kars province and consumed as vegetables by the local people, to determine their collection, consumption patterns and to determine some nutritional values. Method: This thesis study was carried out in Kars province in 2022. In the study, rural areas in Kars province were visited between March and August and the coordinates of the places where edible wild herbs known by the local people, which develop in the spring period and have a natural distribution, were collected were determined. The identified herbs were identified by following the flowering period and their species identification was made and their consumption patterns in the region were determined. In order to determine some nutritional values of wild plants, dry matter and ash determination, water soluble dry matter and pH determination, titratable acidity determination, total phenolic substance determination, total Flavonoid determination, total Flavonol Determination were analyzed. Findings: According to the data obtained within the scope of the research, 11 plant families; 11 plant families; Onopordum acanthium, Hylotelephium telephium, Achillea arabica, Arctium minus, Malva neglecta, Polygonum alpinum, Rumex crispus, Glaucium grandiflorum, Urtica dioica, Falcaria falcarioides, Artemisia absinthium, Astrodaucus orientalis, Polygonum cognatum, Rumex tuberosus, Salvia aethiopis, Heracleum spondylium, Atriplex tatarica, Capsella bursa-pastoris, Mentha spicata, Tragopogon reticulatus. According to the results obtained; Mallow (M. neglecta) had the highest dry matter and pH values, Boğadikeni (O. acanthium) had the highest ash content, Kimi (A. orientalis) had the highest TFM (mg/GAE/100g) value, A. orientalis), sorrel (R. tuberosus) with the highest total flavonol and total flavonoid values, wild cress (C. bursa-pastoris) with the highest titration values. Results: As a result of the research, it has been determined that many nutritional values of the wild plant species examined and analyzed have a rich content compared to cultivated vegetables. This study is the beginning of the breeding and cultivation of wild herbs growing in Kars region. For the continuity of human life, these wild plant species, which have rich contents useful for nutrition and human health, should be cultivated by preventing the extinction of these wild plant species.
Benzer Tezler
- Çıldır gölü havsanının coğrefi etüdü
Başlık çevirisi yok
ÜNAL KUŞATAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiCoğrafya Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ SELÇUK BİRİCİK
- Türk siyasal hayatında Sırrı Atalay: Siyasi görüşleri ve faaliyetleri üzerine bir inceleme
Sırrı Atalay in Turkish political life: An examination on his political views and activities
GÜLŞEN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerArdahan ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ONUR AKÇAKAYA
- Kars yöresinde yetiştirilen kazların iskelet sisteminin komparativ, morfometrik ve makroanatomik olarak incelenmesi
A macroanatomic, morphometric and comparative investigation on skeletal system of the geese growing in kars region
GÜLSEREN KIRBAŞ DOĞAN
- Kars yöresinde atık yapmış inek sürülerinden alınan süt ve vajinal sıvap örneklerinden brucella etkenlerinin bakteriyolojik ve moleküler tanımlanması
Bacteriological and molecular description of brucella species isolated from milk and vaginal swab samples of aborted cattle in kars region
ÖZGÜR ÇELEBİ
Doktora
Türkçe
2009
MikrobiyolojiKafkas ÜniversitesiMikrobiyoloji (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİH OTLU
- Kars yöresinde insanlarda üriner sistem enfeksiyonlarından izole edilen escherichia coli ve klebsiella pneumoniae suşlarında CTX-m, tem ve SHV tipi genişlemiş spektrumlu beta-laktamaz aktivitesinin otomatize ve moleküler yöntemlerle araştırılması
Investigation of CTX-M, tem and SHV TYPE extended spectrum beta-lactamase activity by automated and molecular methods in escherichia coli and klebsiella pneumoniae strains isolated from urinary track infections in humans in Kars Region, Turkey
SİBEL DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MikrobiyolojiKafkas ÜniversitesiMikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH BÜYÜK