Yerleşme sistemi ve kademelenme araştırması: Denizli ili örneği
A study on urban network and its hierarchy: The case of Denizli province
- Tez No: 950818
- Danışmanlar: PROF. DR. KORAY ÖZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Pamukkale Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
Bu tez çalışmasının amacı; Denizi ili idari sınırları içinde kırsal ve kentsel yerleşmelerin sistematik bir kurgu içinde ele alınarak, demografik göstergeler, sosyo–ekonomik göstergeler, sosyo–kültürel hizmet göstergeleri, ulaşım–erişilebilirlik göstergelerine ilişkin sayısal ve istatistiki veriler yardımıyla analiz edilerek, Denizli ilindeki“kentler ağı”ve“ulaşım ağı”olmak üzere“yerleşme sistemi”ve“kademelenme varlığının”modellenmesidir. Bu çerçevede; tez çalışması 4 (dört) temel varsayım üzerine odaklanmıştır. Birincisi, Denizli ilçelerinin demografik büyüklüklerinin yerleşmeler sistemi kapsamında kademelenme düzeyinde/sırlamasında belirleyici olduğudur. İkincisi, Denizli ilçelerinin yerleşme sistemi içindeki kademelenmesinde sosyo–ekonomik gelişmişlik potansiyellerinin etkili olduğudur. Başka bir ifadeyle, yerleşmelerin sektörel kimlikleri ile kademelenme düzeyi arasında bağıntı olduğudur. Üçüncüsü Denizli ilçelerinin sosyal–teknik hizmet kapasitesinin yerleşme sistemi ve kademelenme düzeyinde belirleyici olduğudur. Dördüncüsü ise Denizli ilçelerinin jeomorfolojik koşulları ve diğer iller/ilçeler ile erişilebilirlik–ulaşılabilirlik düzeylerinin yerleşme sistemi ve kademelenme düzeyinde etkili olduğudur. Tez çalışmasının yöntemi; 3 (üç) aşamalı bir araştırma sürecine dayandırılmıştır. Birinci aşama; yerleşme sistemi ve kademelenmesine ilişkin bilimsel temelli akademik ve kurumsal araştırmaların derlenerek, yerleşme sistemi ve kademelenmesini açıklamaya yönelik kavramsal içerikler ve kuramsal arka planın sorgulanmasıdır. İkinci aşama; gerek Avrupa İstatistik Ofisi (EUROSTAT)–OECD gerekse Türkiye'deki yerleşme sistemi ve kademelenme çalışmalarının incelenmesidir. Üçüncü aşama ise yerleşme sistemi ve kademelenmesine ilişkin göstergeler veri setinin oluşturularak, elde edilen veriler yardımıyla yerleşme sistemi ve kademelenmesinin modellenmesidir. Tez çalışmasının, kamu kurum ve kuruluşların“yerleşme sistemi ve kademelenme”konusunda yapacakları“il–iller düzeyindeki”stratejik mekânsal planlama çalışmalarına gerek bakış açısı–ele açış biçimi ve yöntemi, gerekse planlama yaklaşımı ve göstergeler setine dayalı veri tabanı oluşturması açısından katkı sunacağı düşünülmektedir. Bir başka katkı ise sosyal ve teknik altyapı hizmetlerinin yer seçimi kararlarında ve mekânsal dağılımında verimli ve dengeli dağılımı sağlanması olarak görülmelidir.
Özet (Çeviri)
The aim of this thesis is to systematically analyze rural and urban settlements within the administrative boundaries of Denizli Province by utilizing numerical and statistical data related to demographic, socio-economic, socio-cultural service, and transportation–accessibility indicators, in order to model the existence of the“urban network”and its“hierarchical order,”focusing specifically on the“network of cities”and the“transportation network”in Denizli Province. Within this framework, the methodological process of this thesis is depended on four fundamental hypotheses: Firstly, it is that the demographic sizes of the districts of Denizli are a decisive factor to define their hierarchical ranking in urban network. Secondly, it is that the socio-economic development potentials of the districts of Denizli are an in effective factor their hierarchical positioning within the urban network; in other words, there is a relationship between sectoral identities and its hierarchical order of district. And thirdly, it is that the socio-technical service capacities of the districts of Denizli determine their hierarchical ranking within the urban network. Lastly, the geomorphological characteristics of the districts and their level of accessibility and connectivity with other provinces/districts are effective their hierarchical rankings within the urban network. The methodology of this thesis is depended on the research process composed of three stages. The first stage is involves compiling academic and institutional studies related to the urban network and their hierarchical order, and examining the conceptual contents and theoretical background aimed at explaining the urban network and its hierarchical order. The second stage is that the examination of studies to related with the urban network and their hierarchical order conducted by the European Statistical Office (EUROSTAT), the OECD, and Turkish. And the third stage includes designing of indicators data related to the urban network and its hierarchical order, followed by modeling the urban network and its hierarchical order. It is expected that this thesis is to contribute to strategic spatial planning efforts at the provincial and inter-provincial levels carried out by public mechanisms and organizations regarding the“urban network and hierarchy,”both in terms of its perspective, approach, and methodology, and in terms of designing a database based on the planning approach and indicator sets. Another importance contribution should be seen as providing balance and efficiency in site selection decisions and the spatial distribution of social and technical infrastructure services.
Benzer Tezler
- Yerleşmeler sistemi ve kentsel nüfus kademelenmesi: Marmara bölgesi örneği
Settlement systems and city size ranking: Marmara region case study
SERAP GÜNİNDİ
- Türkiye'de kentsel kademelenmenin lojistik sektörü açısından değerlendirilmesi
Evaluation of urban hierarchy through logistics sector in Turkey
ADEM SAKARYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN ERKUT
DOÇ. DR. YİĞİT EVREN
- Doğu Karadeniz Bölgesi'nde kırsal mahalle (köy) yerleşik alanının belirlenmesi
Determination of rural neighborhood settlement in Eastern Black Sea Region
ESEN BERBER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaKaradeniz Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENAP SANCAR
- Anadolu'da Selçuklu dönemi yerleşme sistemi ve kent model (ler)i
Urban network and urban model(s) in Abatolia during the Seljuk period
KORAY ÖZCAN
- Yerleşme ve ziraat hayatı açısından Baltacı ve Solaklı Deresi havzaları
Başlık çevirisi yok
YÜKSEL ACAR