Üniversite kütüphanelerindeki açık bilim uygulamalarının sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin sağlanmasındaki rolü: İstanbul'daki üniversite kütüphaneleri üzerine keşifsel bir çalışma
Open science practices in university libraries and their role in accelerating the achievement of the sustainable development goals: An exploratory study on Istanbul university libraries
- Tez No: 950841
- Danışmanlar: PROF. DR. BURÇAK ŞENTÜRK GEDİKLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgi ve Belge Yönetimi, Information and Records Management
- Anahtar Kelimeler: Açık Bilim, Açık Erişim, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH), Üniversite Kütüphaneleri, Open Science, Open Access, Sustainable Development Goals (SDGs), University Libraries
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH), 2015 yılında Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen ve yoksullukla mücadele, nitelikli eğitim, eşitsizliklerin azaltılması, iklim eylemi gibi alanlarda küresel kalkınmayı hedefleyen 17 kapsamlı hedeften oluşmaktadır. Bu hedefler, sadece hükümetlerin değil, aynı zamanda bilgi merkezleri ve üniversite kütüphaneleri gibi bilgiye erişimi kolaylaştıran kurumların da sorumluluk alanına girmektedir. Bilgi merkezleri, doğru, güvenilir ve erişilebilir bilgi sağlayarak karar alma süreçlerini desteklerken; üniversite kütüphaneleri ise araştırma, eğitim ve toplumsal farkındalık yoluyla SKH'in gerçekleştirilmesinde kritik bir rol üstlenmektedir. Bu bağlamda, Açık Bilim (AB), bilgi üretiminin ve paylaşımının daha erişilebilir, şeffaf ve iş birliğine dayalı hâle gelmesini sağlayarak SKH'e ulaşma yolunda giderek daha önemli bir araç haline gelmektedir. Açık bilimin teşvik edilmesi, özellikle üniversite kütüphaneleri aracılığıyla bilimsel bilginin toplumla paylaşılmasını güçlendirmekte ve sürdürülebilir kalkınmayı destekleyici politikaların oluşturulmasına katkı sunmaktadır. Bu çalışma kapsamında üniversite kütüphanelerindeki Açık Bilim (AB) uygulamalarının Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'ne katkısı incelenmektedir. Çalışma İstanbul'daki 42 üniversite kütüphanesinden elde edilen verilerle desteklenmiştir. Bu bağlamda, Açık Bilim farkındalığı, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine katılım, uygulama düzeyleri ve karşılaşılan engellere dair nicel veriler toplanmıştır. Elde edilen bulgular, üniversite kütüphanelerinin sürdürülebilir kalkınmayı desteklemede giderek önem kazanan rollerine işaret etmektedir. Elde edilen bulguların analizi ışığında Açık Bilim'in etkin şekilde uygulanması ve sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle bütünleşebilmesi için kurumsal politikaların güçlendirilmesi, mesleki gelişimin desteklenmesi ve altyapının iyileştirilmesi başlıca önemli noktalar olarak belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
The Sustainable Development Goals (SDGs), established by the United Nations in 2015, comprise 17 comprehensive targets aimed at addressing global challenges such as poverty eradication, quality education, reduced inequalities, and climate action. These goals are not only the responsibility of governments but also of institutions that facilitate access to information, such as knowledge centers and university libraries. While knowledge centers support decision-making processes by providing accurate, reliable, and accessible information, university libraries play a critical role in advancing the SDGs through research, education, and public awareness. In this context, Open Science has become an increasingly important tool in achieving the SDGs by making knowledge production and dissemination more accessible, transparent, and collaborative. Promoting Open Science, especially through university libraries, enhances the sharing of scientific knowledge with society and contributes to the formulation of policies that support sustainable development. This study explores how Open Science (OS) practices in university libraries contribute to the advancement of the Sustainable Development Goals (SDGs). A survey of library staff across 42 universities in Istanbul collected quantitative data on Open Science awareness, SDGs engagement, implementation practices, and perceived barriers. The findings underscore the emerging role of university libraries in advancing sustainable development. Recommendations include strengthening institutional policies, professional development, and infrastructure to support Open Science and SDGs integration.
Benzer Tezler
- Sağlık süreçlerini iyileştirmede süreç madenciliği tekniğini kullanan bir performans analiz metodu
A performance analysis method for healthcare process improvement using process mining technique
TUĞBA ERDOĞAN
Doktora
Türkçe
2018
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolHacettepe ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYÇA TARHAN
- Kentsel açık alanların bedensel engelliler tarafından kullanım imkanlarının değerlendirilmesi ve Kadıköy örneğinde irdelemeler
Investigation of the use of open urban spaces by the disabled and the study on examples of Kadıköy
TÜLİN YURDAKONAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Peyzaj MimarlığıEge ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN GÜNEY
- Türkiye'deki web tabanlı kütüphane kataloglarının incelenmesi
Başlık çevirisi yok
EYLEM ÖZKARAMANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Bilgi ve Belge YönetimiHacettepe ÜniversitesiKütüphanecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERAP KURBANOĞLU
- Üniversite kütüphanelerinde yapay zekâ teknolojilerinin kullanımı: Yeni nesil üç boyutlu uygulamalar
The use of artificial intelligence technologies in university libraries: New generation immersive technologies
HARİKA BAŞ GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Bilgi ve Belge YönetimiMarmara ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜSSÜN GÜNEŞ
- Türkiye'de üniversite kütüphanelerinde veri kütüphaneciliği yeterlikleri ve araştırma veri hizmetlerinin kapsamı: Bir karma yöntem çalışması
Data librarianship competencies and scope of research data services in university libraries in Türkiye: A mixed methods study
PELİN KARCI KANDEMİR
Doktora
Türkçe
2023
Bilgi ve Belge YönetimiAnkara ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLAY OĞUZ