TV dizilerindeki başörtülü karakterlerin değişimi üzerine sosyolojik bir inceleme
A sociological study on the changes of headscarved characters in TV series
- Tez No: 950891
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NESRİN ÜNLÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Sosyoloji, Religion, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Sosyolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Bu tez, Türkiye'de başörtülü kadınların 1960'lı yıllardan itibaren kamusal alandaki görünürlüğünün değişimini ve bu değişimin televizyon dizilerine yansımasını sosyolojik bir perspektifle incelemektedir. Dört bölümden oluşan çalışmanın“Başörtüsü Yasağının Siyasi ve Hukuki Arka Planı”isimli ilk bölümünde başörtüsü yasağının tarihsel, siyasi ve hukuki arka planı değerlendirilmiş; başörtülü kadınların kamusal alandaki mücadeleleri ve bu mücadeleler sonrasında kazandıkları özgürlükler tarihsel belgeler, gazeteler ve kanun maddeleri bağlamında incelenmiştir. İkinci bölümde ise Türk televizyonlarında yayınlanan dizilerin tarihi incelenirken üçüncü bölümde başörtüsü yasaklarının kaldırılmasıyla birlikte kamusal alanların başörtülü kadınlara açıldığı dönemde, bu sosyal değişimin televizyon dizilerine nasıl yansıdığı araştırılmıştır. Bu bağlamda, en yüksek reyting alan diziler içerisinde yer alan ve genel izleyiciye hitap eden“Kızılcık Şerbeti”ve“Kızıl Goncalar”dizilerinin ilk iki sezonları içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Bu analiz, başörtülü karakterlerin nasıl konumlandırıldığını, hangi sembollerle temsil edildiklerini ve bu temsillerin ne ölçüde derinlikli olduğunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Dördüncü ve son bölümde elde edilen bulgular ışığında, televizyon dizilerinde başörtülü kadınların görünürlüğünün arttığı ve farklı tiplemelerle temsil edildiği ancak bu temsillerin yetersiz kaldığı ve başörtülü karakterler başrol olsalar bile bireysel hikâyelerden ziyade aidiyet yapılarının öne çıktığı hikayelerin içerisinde yer aldıkları sonucuna ulaşılmıştır. Televizyon dizilerinin Türkiye'deki toplumsal dönüşümün bir yansıması ve aynı zamanda onu şekillendiren bir unsuru olduğu göz önünde bulundurulduğunda, başörtülü karakterlerin daha gerçekçi, daha olumlu ve daha çeşitlenmiş temsillere ihtiyaç duyduğu, bu çerçevede, başörtülü kadınların temsiline dair nitelikli akademik ve sektörel çalışmaların arttırılması gerektiği vurgulanmaktadır; zira, toplumun herhangi bir kesiminin çeşitlenmiş temsilleri uzun vadede çoğulcu bir toplum inşa etmeye katkı yapmaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis sociologically examines the transformation of the visibility of veiled women in the public sphere in Turkey since the 1960s and how this transformation is reflected in television series. The study consists of four chapters. The first chapter, titled“The Political and Legal Background of the Headscarf Ban,”explores the historical, political, and legal background of the headscarf ban. It examines the struggles of veiled women in the public sphere and the freedoms they have gained as a result of these struggles, using historical documents, newspapers, and legal texts as sources. The second chapter investigates the historical development of television series in Turkey. In the third chapter, the study explores how the lifting of the headscarf bans and the subsequent opening of public spaces to veiled women were reflected in television dramas. In this context, the first two seasons of two highly rated and widely viewed TV series, Kızılcık Şerbeti (Cranberry Sorbet) and Kızıl Goncalar (Red Buds), were analyzed using content analysis methodology. This analysis aims to reveal how veiled characters are positioned, which symbols are used to represent them, and the extent to which these representations are portrayed with depth. In the fourth and final chapter, the findings suggest that the visibility of veiled women in TV series has increased and that they are represented through a greater variety of character types. However, despite being in leading roles, these characters are often embedded in narratives centered on collective identities rather than individual stories. Considering that television series both reflect and shape societal transformation in Turkey, the study emphasizes the need for more realistic, positive, and diverse representations of veiled women. It also underlines the importance of increasing the quantity and quality of academic and sectoral studies on the representation of veiled women. Ultimately, diversified representations of all segments of society contribute to the construction of a more pluralistic society in the long term.
Benzer Tezler
- Predictors of parasocial interaction with favorite and least desirable characters portrayed in TV serials
TV dizilerinde yer alan en çok ve en az sevilen karakterler ile parasosyal etkileşimi yordayan faktörler
SELEN ARDA
Yüksek Lisans
İngilizce
2006
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. BENGİ ÖNER ÖZKAN
- 'Avlu' ve 'Kadın' Türk tv dizilerindeki şiddet unsurlarının 'kültür endüstrisi' kavramı çerçevesinde değerlendirilmesi
The evaluation of violence elements in Turkish tv series of 'Avlu' and 'Kadin' within the concept of 'culture industry'
EVREN ERSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Siyasal BilimlerEskişehir Osmangazi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLEN GÖKTÜRK
- Transhümanizm ve ölümsüzlük ideasının TV dizilerindeki sunumu: Westworld ve The Good Place örnekleri
Presentation of the idea of transhumanism and immortality in television series: Examples of Westworld and The Good Place
YAĞMUR CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Radyo-Televizyonİstanbul Aydın ÜniversitesiTelevizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENGİN BAŞÇI
- Ürün yerleştirmenin satın alma niyeti üzerindeki etkisinde parasosyal etkileşimin rolü
The role of parasocial interaction on the relationship between product placement and purchase
SELİZ ERTUĞRUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeEskişehir Osmangazi Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL SEMİH KİMZAN
- Korece ve Türkçe reddetme söz eylemlerinin karşılaştırılması
Comparison of Korean and Turkish refusal speech acts
MÜGE SEVİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT ERTAN GÖKMEN