Bariatrik cerrahi hastalarında farkındalık temelli eğitim programı: bir eylem araştırması
Mindfulness-based training program in bariatric surgery patients: an action research
- Tez No: 950979
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE ÇATAL, DOÇ. DR. HÜSEYİN ÇİYİLTEPE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 246
Özet
Amaç: Bu araştırmanın amacı ilk aşamada, Bariatrik Cerrahi Hastalarında Farkındalık Temelli Eğitim Programı'nı geliştirip, ikinci aşamada ise bu programın bireylerin yeme farkındalıkları üzerine etkisini belirlemektir. Yöntem: Araştırmada ameliyat öncesi dönemde müdahale grubuna uygulanmak üzere dört haftalık, bariatrik cerrahi hasta grubuna özgü Farkındalık Temelli Eğitim Programı geliştirilmiştir. Programın etkililiğini incelemek üzere nicel ve nitel yöntemlerin birlikte kullanıldığı eylem araştırması tasarımı kullanılmıştır. Araştırma amaçlı örneklem tekniğiyle belirlenen 15 katılımcı müdahale ve 15 katılımcı kontrol grubunda olmak üzere toplamda 30 katılımcı ile yürütülmüştür. Araştırma verileri eylem öncesi, eylem sırası ve eylem sonrası ameliyatın 3. ve 6. aylarında toplanmıştır. Araştırmanın veri toplama aşamasının nicel boyutunda Yeme Farkındalığı Ölçeği, nitel boyutunda ise kısa kesik hikâye, odak grup görüşmesi, derinlemesine bireysel görüşme ve katılımcı günlükleri kullanılmıştır. Araştırmada nicel veri analiz süreci SPSS 24.0 paket programı ile yürütülmüştür. Nitel veriler için ise NVIVO 11 programı kullanılarak içerik analizi ve betimsel analiz yapılmıştır. Bulgular: Araştırmada müdahale ve kontrol gruplarında katılımcıların 11'i kadın, 4'ü erkektir. Ameliyat sonrası 3. ve 6. aylarda Yeme Farkındalığı Ölçeği alt boyutlarında ve ölçek toplam puanında müdahale grubunun lehine anlamlı farklar gözlemlenmiştir. Zaman içindeki değişim analizleri sonucunda ise,“farkındalık”alt boyutu hariç tüm alt boyutlar ve toplam ölçek puanı açısından ameliyat öncesi ve sonrası dönemler arasında anlamlı fark saptanmıştır. Müdahale grubundaki katılımcıların, Farkındalık Temelli Eğitim Programı'na dair nitel bulguları“Eylem Öncesi”,“Eylem Sırası”,“Eylem Sonrası”olmak üç ana aşamada verilmiştir. Araştırmada eylem sonrasında“Duygu ve Düşüncelere Etki”ve“Yeme Üzerine Etki”,“İyi Olma Hali”ve“Eğitim Olmasaydı”temaları öne çıkmıştır. Sonuç: Araştırmada, geliştirilen Bariatrik Cerrahi Hastalarında Farkındalık Temelli Eğitim Programı'nın nitel ve nicel olarak değerlendirilmesi sonucunda katılımcıların yeme farkındalığı üzerine etkili olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Objective: The aim of the study in the first stage was to develop the Mindfulness-Based Training Program in Bariatric Surgery Patients and in the second stage to determine the effect of this program on individuals' mindful eating. Method: In the study a four-week Mindfulness-Based Training Program was developed for bariatric surgery patients and was applied to the intervention group before surgery. To highlight the effectiveness of the program, an action research design using both quantitative and qualitative methods was used. The study employed purposeful sampling technique to recruit 30 participants, who were then allocated to an intervention group (n:15) and a control group (n:15). Data collection took place before the intervention, during, and at the 3rd and 6th postoperative months. The quantitative phase utilized the Mindful Eating Questionnaire, while qualitative data were gathered through cut short stories, focus group interviews, in-depth individual interviews, and participant diaries. SPSS 24.0 software was used for quantitative analysis, and NVIVO 11 for qualitative assessments through content and descriptive analysis. Results: The study included 11 female and 4 male participants in the intervention and control groups. Significant differences were observed in the third and sixth postoperative months in the sub-dimensions of the Mindful Eating Questionnaire and the total scale score, favoring the intervention group. The analysis of change over time revealed a significant difference between the preoperative and postoperative periods in all sub-dimensions and the total scale score, with the exception of the“awareness”sub-dimension. The qualitative findings from the intervention group were categorized into three stages:“Before Action,”“During Action,”and“After Action.”Key themes included“Effect on Emotions and Thoughts,”“Effect on Eating,”“Well-being,”and“Lack of Training.”Conclusion: In the study, the developed Mindfulness-Based Training Program in Bariatric Surgery Patients was effective on the participants' mindful eating in qualitative and quantitative evaluations.
Benzer Tezler
- Bariatrik cerrahi hastalarında vücut farkındalığı ve etkileyen faktörlerin incelenmesi
Investigation of body awareness and affecting factors in bariatric surgery patients
ÜMİT VARLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Fizyoterapi ve Rehabilitasyonİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKNUR NAZ GÜRŞAN
- Obezite cerrahisi sonrası bilinçli farkındalık eğitiminin hastaların yeme davranışları ve depresyon durumuna etkisi
The effect of mindfulness education on eating behaviors and depression status of patients after bariatric surgery
MUSTAFA KAVAK
- Bariatrik cerrahi hastalarında tat alma ve besin tüketimindeki değişikliklerin vücut ağırlığına etkisi
Effect of body wei̇ght of changes i̇n taste and food consumpti̇on of bari̇atri̇c surgery pati̇ents
CANEL ÖNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Medipol ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NİHAL ZEKİYE ERDEM
- Bariatrik cerrahi hastalarında FTO gen polimorfizmlerinin kilo kaybı ile arasındaki ilişki
Association of FTO gene polymorphisms with weight loss in bariatric surgery patients
ENES ŞENTÜRK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Genel CerrahiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiGenel Cerrahi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEBAHATTİN ÇELİK
DOÇ. DR. GÖKHAN GÖRGİŞEN
- Bariatrik cerrahi hastalarında beslenme ve davranış tutumu üzerine ölçek geliştirme
Scale development on the nutrition and behavior attitudes in bariatric surgery patients
ECE ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Beslenme ve DiyetetikHacettepe ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. PELİN BİLGİÇ