İslam hukukunda nakîbu'l-eşrâflık kurumu
The institution of naqib al-ashraf in Islamic law
- Tez No: 951689
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET BİRSİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: İslâm hukuku, eşrâf, nakîb, sosyal ihtiyaç, kurum, Islamic law, ashraf, nakîb, social need, institution
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 73
Özet
İslâm hukukunun en önemli fonksiyonlarından biri adalete uygun bir şekilde sosyal düzeni sağlamak ve sosyal ihtiyaçları karşılamaktır. Her zaman ve mekânda farklı sosyal ihtiyaçlar oluşabilmektedir. Bu çalışmada Hz. Peygamber'in soyundan gelen kimselerin, yani eşrâfın işleriyle ilgilenilmek üzere tesis edilmiş nakîbu'l-eşrâflık kurumu araştırmaya konu edinilmiştir. Kurumla alakalı temel kavramların açıklandığı ve kurumun kısa tarihinin de ele alındığı bu çalışmanın ortaya konulmasındaki esas gaye nakîbu'l-eşrâflık kurumunun İslâm hukuk bilimi açısından inceleme ve değerlendirmeye tâbi tutulmasıdır. Çalışmada fıkıh kitaplarında nakîbu'l-eşrâflık kurumuyla alakalı bölümler ve İslâm hukuku disiplini dışında kurumla alakalı klasik ve çağdaş çalışmalar incelenmiş, elde edilen verilen analiz edilip yeni bir sentezle sunulmuştur. Kurumla alakalı hukukî kuralların gerekçeleri tespit edilmiş, kurumun hukukî yönlerine dair tümevarım yoluyla bazı yargılar ifade edilmiştir. Çalışmada nakîbu'l-eşrâflık kurumunun eşrâfın haklarını alması ve sosyal ihtiyaçları başta olmak üzere kendileriyle alakalı işlerin görülmesi için tesis edilen bir kurum olduğu sonucuna varılmıştır. Eşrafın sosyal ihtiyacının giderilmesi için kurulan bu kurumun doğru bir şekilde kurulup işlemesi için İslâm hukukunda gerekli düzenlemelerin ve hükümlerin vazedildiği tespit edilmiştir. Çalışmadaki bilgiler ışığında ilgili kurumun İslâm toplumunda önemli bir yeri olan eşrâfın yönetim ve halkla münasebetlerinin iyi bir hâl üzere olmasında önemli bir rolü olduğu söylenebilir.
Özet (Çeviri)
One of the most important functions of Islamic law is to ensure social order in accordance with justice and to meet social needs. Different social needs may arise in different times and places. In this study, the institution of nakîbu al-ashrâf, which was established to take care of the affairs of the descendants of the Prophet (pbuh), namely the ashraf, is the subject of research. The main purpose of this study, in which the basic concepts related to the institution are explained and a brief history of the institution is discussed, is to examine and evaluate the institution of nakīb al-ashrāf in terms of Islamic jurisprudence. In this study, the chapters related to the institution of nakību al-ashrāf in fiqh books and classical and contemporary studies on the institution outside the discipline of Islamic law were examined, and the data obtained were analyzed and presented with a new synthesis. The justifications of the legal rules related to the institution have been determined, and some judgments have been expressed by induction regarding the legal aspects of the institution. The study concludes that the institution of nakīb al-ashrāf was established to ensure that the notables received their rights and to take care of the affairs related to them, especially their social needs. It has been determined that the necessary regulations and provisions have been laid down in Islamic law for the proper establishment and functioning of this institution established to meet the social needs of the ashraf. In the light of the information in the study, it can be said that the relevant institution has an important role in ensuring that the relations of the notables, who have an important place in Islamic society, with the administration and the public are in a good state.
Benzer Tezler
- 1-2'no'lu Mülazemet Defteri (Tahlil ve değerlendirme)
Mülazemet Defteri, nr. 1-2, (Analysis and extlanation)
ZEYNEP AYHÜN ÖZBEK
- XIX. yüzyılın ilk yarısında Şer'iyye sicillerine göre Karahisar-ı Sahib Sancağı
Başlık çevirisi yok
ZÜBEYDA TİRYAKİOĞLU KAZAK
- Nakip el-Attas'ın eğitim felsefesi
Naquib al-Attas's philosophy of education
HİKMET TEPECİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinAkdeniz ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ KÜRŞAT TURGUT
- İslam Hukukunda geçerliliği şahısların icazetine bağlı olan tasarruflar
The verbal disposals, which are up to the permission of the persons according to the Islamic Law
AYDIN TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM ÇALIŞKAN
- İslam hukukunda nişan ve nişanlılık sürecinde evlenme akdi
Engagement and marriage contract made during the engagement process in islamic family law
ABDULKADİR KARAASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA GENÇ