Tüketicilerin utangaçlık düzeylerinin satın almayı ertelemeye etkisinde algılanan risk ve satın alma tarzlarının rolü
The role of perceived risk and buying styles in the effect of consumers' shyness levels on purchase postponement
- Tez No: 951699
- Danışmanlar: PROF. DR. KAHRAMAN ÇATI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Üretim Yönetimi ve Pazarlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 257
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, tüketici utangaçlığının satın alma erteleme eğilimi üzerindeki etkisinde algılanan riskin aracılık, satın alma tarzlarının ise düzenleyici rolünü incelemektir. Araştırma, Ocak–Mart 2024 tarihleri arasında Türkiye genelinde, 18 yaş ve üzeri 1130 bireyden çevrimiçi anket yoluyla kolayda örnekleme yöntemiyle elde edilen verilerle yürütülmüştür. Verilerin analizinde SPSS 25 ve AMOS 23 programları kullanılmıştır. Frekans ve faktör analizleri sonucunda, tüketici utangaçlığı (çekingenlik, yanlış ayıp algısı, başkalarını dikkate alma), algılanan risk (fiziksel ve performans, sosyal, zaman riski) ve satın alma erteleme eğilimi (araştırmacı tüketici, kararsız tüketici, ekonomik sebeplerle erteleyen tüketici) olmak üzere her değişken üçer boyutta yapılandırılmıştır. Hayes'in PROCESS Makro Model 4 ve Model 1 analizleriyle gerçekleştirilen aracılık ve düzenleyicilik testlerinde, fiziksel ve performans riskinin tüm utangaçlık ve erteleme boyutları arasında anlamlı bir aracı rol üstlendiği görülmüştür. Sosyal riskin özellikle kararsız ve ekonomik nedenlerle ertelemede pozitif aracılık etkisi gösterdiği, zaman riskinin ise çoğu boyutta istatistiksel olarak anlamlı bir rol oynamadığı saptanmıştır. Ayrıca, kararsız tüketici davranışı üzerinde tüketici utangaçlığının üç boyutuna dayalı çok kategorili düzenleyici etkiler belirlenmiştir. Sonraki çalışmalarda değişkenlerin farklı ürün kategorileri ve kültürel bağlamlarda test edilmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The primary objective of this study is to examine the mediating role of perceived risk and the moderating role of purchasing styles in the relationship between consumer shyness and purchase postponement tendency. The research was conducted using data collected from 1,130 individuals aged 18 and above across Türkiye through an online survey, employing convenience sampling between January and March 2024. Data analysis was performed using SPSS 25 and AMOS 23. Based on frequency and factor analyses, each variable was structured into three dimensions: consumer shyness (shyness, distorted shame perception, consideration of others), perceived risk (physical-performance, social, and time risks), and purchase postponement tendency (investigative consumer, indecisive consumer, and economically driven postponement). Mediation and moderation analyses were carried out using Hayes' PROCESS Macro Models 4 and 1, respectively. Findings indicate that physical and performance risks significantly mediate the relationship across all dimensions of shyness and postponement behaviors. Social risk exhibited a positive mediating effect particularly in cases of indecisive and economically driven postponement, whereas time risk did not demonstrate a statistically significant mediating role in most instances. Furthermore, multi-categorical moderation analysis revealed that all three dimensions of consumer shyness moderated the effect on indecisive consumer behavior. Future research is recommended to test these variables across different product categories and cultural contexts to enhance theoretical generalizability.
Benzer Tezler
- Utangaç tüketici ölçeğinin geliştirilmesi ve tüketici karar verme tarzlarına etkisi
The development of the shy consumer scale and the impact of the consumer decision making styles
OĞUZHAN AYDIN
Doktora
Türkçe
2017
İşletmePamukkale Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELÇUK BURAK HAŞILOĞLU
- Tüketicilerin konut edinmeleri amacıyla kurulan kredi sözleşmesi
Loan agreements that are made for comsumer's to get a home contract
AHMET KALENDER
- Sivil havayolu şirketlerinin başarısında demografik faktörlerin tüketicilerin marka algısına etkisi ve analizi: Türk Hava Yolları örneği
Civilian airline companies the effect of demographic factors in the perception of the brand to consumers and success analysis: An example of Turkish Airlines
TEVRAT GÜNGÖR
- Reaktif boyaların uygulandığı selülozik elyaflarda antibakteriyel etkinliklerin incelenmesi
Investigation of antibacterial efficiencies in cellulosic fibers in which reactive dyes are applied
EDA TÜRKÖZ
Doktora
Türkçe
2015
Kimya MühendisliğiGazi ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATİLLA MİRATİ MURATHAN
PROF. DR. AYŞE MURATHAN
- Tüketicilerin taklit ürünlere karşı tutumu: Bursa ilinde bir araştırma
Consumers' attitudes towards counterfeit products: A research in Bursa
ZEYNEP GÜVENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
İşletmeİstanbul ÜniversitesiUluslararası İşletmecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMRAH CENGİZ