Konya'da yetiştirilen bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin erken dönem kuraklık stresine dayanıklılık bakımından karşılaştırılması
Compare of some bread wheat cultivars grown in Konya for their resistance to early drought stress
- Tez No: 951705
- Danışmanlar: PROF. DR. BİLGE BAHAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gümüşhane Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Yapılan çalışmada, Konya ekolojik koşullarına uyum sağlamış olan 10 kışlık ekmeklik buğday çeşidi, erken dönem kuraklık stresine karşı dayanıklılıkta rolü olduğu düşünülen bazı morfo-fizyolojik özellikleri bakımından karşılaştırılmıştır. Çalışma, uygulamalar (su stresli ve su stressiz koşullar) ana parsellere ve çeşitler alt parsellere yerleştirilmek suretiyle, üç tekrarlamalı olarak tesadüf parsellerinde bölünmüş parseller deneme desenine göre yürütülmüştür. Bu kapsamda, çeşitlerin yaprak alanı, kök uzunluğu, bitki boyu, kök kuru ağırlığı, taç (sürgün) kuru ağırlığı, kök/taç oranı, klorofil-a, klorofil-b, toplam klorofil, klorofil-a/b oranı, karotenoid içeriği, yaprak kül içeriği, membran kararlılığı (MK), yaprak su tutma kapasitesi, yaprak oransal su içeriği (YOSİ) ve yaprak sıcaklığı düşüşü gibi morfo-fizyolojik özellikleri incelenmiştir. İncelenen özelliklerden klorofil-a, toplam klorofil, klorofil-a/b oranı, yaprak karotenoid içeriği, membran kararlılığı, yaprak su tutma kapasitesi, yaprak oransal su içeriği ve yaprak sıcaklığı düşüşü bakımından tüm varyasyon kaynakları (uygulamalar, çeşitler ve uygulama×çeşit interaksiyonu, istatistiksel olarak önemli farklılıklar göstermiştir. Ayrıca yaprak alanı, kök uzunluğu, kök kuru ağırlığı ve taç kuru ağırlığı gibi özellikler, stresli ve stressiz koşullara göre istatistiksel olarak önemli değişimler göstermiştir. Ayrıca, stresli koşullarda yaprak alanının taç kuru ağırlığı ile, kök/taç oranının YOSİ ile, klorofil içeriklerinin karotenoid, MK ve YOSİ ile, karotenoid içeriğinin YOSİ ile önemli olumlu ilişkileri dikkati çekmektedir. Bunun dışında, taç kuru ağırlığı; kök/taç oranı, klorofil-a, toplam klorofil ve klorofil-a/b oranı ile önemli olumsuz ilişkiler göstermiştir. Sözü edilen bu morfo-fizyolojik özelliklerin kuraklığa dayanıklılık ıslahında kolaylıkla ve güvenle kullanılabilirliği nedeniyle ıslahçılara önerilmesi mümkündür. Bunun yanında, kullanılan materyal içerisinden Yavuz ve İkonya çeşitlerinin kuraklığa dayanıklı yeni materyallerin geliştirilmesinde gen kaynakları olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
In the study, 10 winter bread wheat varieties adapted to Konya ecological conditions were compared in terms of some morpho-physiological traits thought to play a role in resistance to early drought stress. The study was carried out in randomized plots with three replications, with treatments (with and without water stress conditions) placed in main plots and varieties in subplots, according to split plot design. In this context, morpho-physiological traits of the varieties such as leaf area, root length, plant height, root dry weight, crown (shoot) dry weight, root/crown ratio, chlorophyll-a, chlorophyll-b, total chlorophyll, chlorophyll-a/b ratio, carotenoid content, leaf ash content, membrane stability, leaf water retention capacity, leaf relative water content and leaf temperature reduction were investigated. All variation sources (treatments, cultivars and treatment×cultivar interaction) showed statistically significant differences in terms of the investigated traits such as chlorophyll-a, total chlorophyll, chlorophyll-a/b ratio, leaf carotenoid content, membrane stability, leaf water retention capacity, leaf relative water content and leaf temperature depression. In addition, traits such as leaf area, root length, root dry weight and crown dry weight showed statistically significant changes according to stressed and non-stressed conditions. In addition, significant positive relationships such as leaf area to crown dry weight, root/crown ratio to YOSI, chlorophyll contents (CC) to carotenoid content, CC to MK and CC toYOSI, and carotenoid content to YOSI were underlined. On the other hand, crown dry weight showed significant negative correlations with root/crown ratio, chlorophyll-a, total chlorophyll and chlorophyll-a/b ratio under water stress. It is possible to recommend these morpho-physiological traits to breeders because they can be easily and safely used in drought resistance breeding. Moreover, it was concluded that Yavuz and İkonya cultivars could be used as genetic sources in the development of new drought-resistant materials.
Benzer Tezler
- Orta Anadolu Bölgesinde yetiştirilen bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin azot kullanım etkinlikleri ile verim ve kalite özellikleri arasındaki ilişkilerin belirlenmesi
Determination of relations among nitrogen use efficiencies and yield and quality properties of some bread wheat grown in the Central Anatolia Region
FATMA GÖKMEN YILMAZ
Doktora
Türkçe
2015
ZiraatSelçuk ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAİT GEZGİN
- Orta anadolu bölgesinde yetiştirilen bazı ekmeklik buğday genotiplerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
Determination of yield and quality characteristics of some bread wheat genotypes grown in the central anatolian region
YUNUS KÜÇÜKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKİYE BUDAK BAŞÇİFTÇİ
- Bazı buğday çeşitlerinin adaptasyon kabiliyeti, agronomik ve fizyolojik özelliklerinin belirlenmesi
Determination of adaptation capability, agronomic and physiological characteristics of some wheat cultivars
ZAFER ŞABAN TUNCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
ZiraatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT OLGUN
- Değişik çevre şartlarında yetiştirilen ekmeklik buğday hat ve çeşitlerinin bazı teknolojik özellikleri üzerinde araştırmalar
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA ÇAĞLAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Gıda MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM ELGÜN
- Bazı buğday ve arpa çeşitlerinin sera ve tarla şartlarında kök ve toprak üstü gelişimlerinin araştırılması
Investigation of root and shoot developments of some wheat and barley cultivars in greenhouse and field conditions
HAYATİ AKMAN