Okul müdürlerinin ılımlı yönetim becerileri ile örgütsel mutluluk ve öğretmenlik mesleğinin imajı arasındaki ilişkiler
Soft skills of school principals and the organizational happiness and perception of teaching as a profession
- Tez No: 951983
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ AKSU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Ilımlı beceriler, örgütsel mutluluk, imaj, meslek imajı, öğretmenlik mesleği imajı, Soft skills, organizational happiness, image, professional image, image of the teaching profession
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetçiliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 426
Özet
Bu çalışma, okul müdürlerinin ılımlı yönetim becerileri ile örgütsel mutluluk ve öğretmenlik mesleğinin imajı arasındaki ilişkileri incelemeyi amaçlamakta olup, nicel araştırma yöntemiyle ilişkisel tarama deseninde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini, 2022-2023 eğitim-öğretim yılında İzmir ilinde bulunan 195 resmi ortaöğretim kurumunda görev yapan 13.872 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışmada tabakalı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Tabakalar oluşturulurken okul hizmet puanları ile ilçelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyleri esas alınmış ve örneklem seçiminde seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi tercih edilmiştir. Bu doğrultuda, araştırmanın örneklemi İzmir ilindeki 44 ortaöğretim kurumunda görev yapan toplam 1.558 öğretmenden oluşmaktadır. Bu çalışma, Çetin ve Yavuz (2022) tarafından geliştirilen“Yöneticilere Yönelik Ilımlı Beceriler Ölçeği”, Bulut (2015) tarafından oluşturulan“Okul Örgütsel Mutluluk Ölçeği”ve Doğan (2019) tarafından geliştirilen“Öğretmenlik Mesleği İmaj Ölçeği”olmak üzere üç farklı ölçme aracından elde edilen verilere dayanmaktadır. Veriler, katılımcı gruplarının dağılım özelliklerine göre parametrik ve parametrik olmayan istatistiksel testlerle analiz edilmiştir. Veri analizi sürecinde SPSS yazılımı kullanılmıştır. Bu araştırmada, okul müdürlerinin ılımlı yönetim becerileri, örgütsel mutluluk ve öğretmenlik mesleğinin imajına ilişkin öğretmen algıları, öğretmenlerin yaş, branş, cinsiyet, okul türü, mesleki kıdem, mesleki kariyer basamağı, hizmet bölgesi, bulundukları okuldaki hizmet süresi, eğitim durumu ve okulun bulunduğu ilçenin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi değişkenleri açısından incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenler, okul müdürlerinin ılımlı yönetim becerileri ile kişilerarası yetenekler alt boyutunu“yüksek”, kişisel yetenekler bileşenini ise daha düşük düzeyde algılamaktadırlar. Öğretmenlerin okul müdürlerinin ılımlı yönetim becerilerine yönelik algıları yaş, cinsiyet, branş, eğitim durumu ve mesleki kariyer basamağı değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Ancak bu algılar, okul türü, mesleki kıdem, hizmet bölgesi, görev yapılan okuldaki hizmet süresi ve ilçelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılık göstermektedir. Öğretmenler, okullarındaki örgütsel mutluluk ve yönetim süreçleri alt boyutunu“katılıyorum”derecesinde ve“yüksek”düzeyde algılamaktadırlar. İşyerinde iletişim, mesleki tutum ve adanmışlık alt boyutuna ilişkin algıları kesinlikle“katılıyorum”derecesinde ve“çok yüksek”düzeydedir. Ekonomik koşullar alt boyutuna ilişkin algıları ise“katılmıyorum”derecesi ve“düşük”düzeydedir. Öğretmenlerin okul örgütsel mutluluk düzeyine ilişkin algıları mesleki kariyer basamağına göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Ancak öğretmenlerin örgütsel mutluluğa yönelik algıları yaş, branş, cinsiyet, okul türü, hizmet bölgesi, görev yaptıkları okuldaki hizmet süresi, eğitim durumu ve ilçelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyine göre farklılık göstermektedir. Öğretmenler, öğretmenlik mesleğinin imajına ve medya alt boyutunu katılıyorum derecesinde ve“orta”düzeyde algılamaktadırlar. Statü, mesleki cazibe ve öğretmenlerin mesleki ve kişisel özellikleri alt boyutuna ilişkin algıları ise“katılıyorum”derecesi ve“yüksek”düzeydedir. Toplumsal algı alt boyutuna ilişkin algıları“katılmıyorum”derecesinde ve“düşük”düzeydedir. Medya alt boyutuna ilişkin algıları ise“orta derecede katılıyorum”derecesi ve“orta”düzeydedir. Öğretmenlerin öğretmenlik mesleğinin imajına ilişkin algıları, okul türü, eğitim durumu ve sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyinden etkilenmemektedir. Ancak yaş, branş, cinsiyet, mesleki kıdem, mesleki kariyer basamağı, hizmet bölgesi ve görev yaptıkları okuldaki hizmet süresi değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermektedir. Okul müdürlerinin ılımlı yönetim becerileri ile öğretmenlerin okul örgütsel mutluluğu arasında güçlü ve pozitif bir ilişki bulunmaktadır. Okul müdürlerinin ılımlı yönetim becerileri ile öğretmenlik meslek imajı arasında zayıf ve pozitif bir bağlantı bulunmaktadır. Örgütsel mutluluk ile öğretmenlik meslek imajı arasında orta düzeyde ve pozitif bir bağlantı bulunmaktadır. Yapılan regresyon analizi sonucu, öğretmenlerin okul müdürlerinin ılımlı yönetim becerilerine ilişkin algılarının, örgütsel mutluluk algılarının %58'ini, öğretmenlik meslek imajı algılarının ise %6'sını açıkladığı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the relationships among school principals' moderate management skills, organizational happiness, and the image of the teaching profession. The research was conducted using a quantitative method within a relational screening model. The population of the study consisted of 13.872 teachers working in 195 public secondary schools in İzmir during the 2022–2023 academic year. Stratified sampling was employed, where strata were formed based on school service scores and the socio-economic development levels of the districts. A purposive maximum variation sampling method, a type of non-probability sampling, was preferred in selecting the sample. Accordingly, the sample comprised 1.558 teachers from 44 secondary schools in İzmir. The study utilized data obtained from three different measurement instruments: the“Moderate Skills Scale for Administrators”developed by Çetin and Yavuz (2022), the“School Organizational Happiness Scale”created by Bulut (2015), and the“Teaching Profession Image Scale”developed by Doğan (2019). The collected data were analyzed using both parametric and non-parametric statistical tests, depending on the distribution characteristics of the participant groups. SPSS software was used in the data analysis process. Teacher perceptions regarding principals' moderate management skills, organizational happiness, and the image of the teaching profession were examined according to variables such as age, branch, gender, school type, professional seniority, career level, service region, length of service at the current school, education level, and the socio-economic development level of the district where the school is located. Results indicated that teachers perceived the interpersonal skills sub-dimension of principals' moderate management skills at a“high”level, while the personal skills component was perceived at a lower level. Teachers' perceptions of principals' moderate management skills did not significantly differ by age, gender, branch, education level, or career level. However, significant differences were observed based on school type, professional seniority, service region, length of service at the school, and the socio-economic development level of the district. Teachers perceived organizational happiness and the management processes sub-dimension at a“high”level and agreed with these aspects. Their perceptions of workplace communication, professional attitude, and commitment sub-dimensions were at a“very high”level with strong agreement. Conversely, perceptions related to economic conditions were at a“low”level with disagreement. Organizational happiness perceptions did not differ significantly by career level but varied significantly based on age, branch, gender, school type, service region, length of service at the school, education level, and district socio-economic status. Teachers' perceptions of the teaching profession's image and its media sub-dimension were at a moderate level with agreement. Perceptions of status, professional attractiveness, and the professional and personal characteristics sub-dimensions were high with agreement. The social perception sub-dimension was perceived at a low level with disagreement. Teachers' perceptions of the teaching profession's image were not affected by school type, education level, or district socio-economic development level but varied significantly by age, branch, gender, professional seniority, career level, service region, and length of service at the school. A strong and positive relationship was found between school principals' moderate management skills and teachers' school organizational happiness. A weak and positive connection exists between school principals' moderate management skills and the image of the teaching profession. There is a moderate and positive connection between organizational happiness and the image of the teaching profession. The regression analysis results show that teachers' perceptions of school principals' moderate management skills explain 58% of their perceptions of organizational happiness and 6% of their perceptions of the image of the teaching profession
Benzer Tezler
- Ortaokul öğretmenlerinin örgütsel sapma ve startejik liderlik arasındaki ilişki üzerine algıları: İzmir ili örneği
The perceptions of secondary school teachers on the correlations between organizational deviation and strategic leadership: Sample of Izmir
SEVİL GİRGİN KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ AKSU
- Aday öğretmen yetiştirme sürecinde danışman öğretmenlerin mentorluk rolüne ilişkin görüşler
The opinions the mentoring role of counselor teachers in the novice teacher training process
ESRANUR ÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET FARUK LEVENT
- Ortaöğretim kurumlarında görev yapan müdürlerin kullandıkları etkileme taktikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between organizational commitment of teachers and influence tactics adopted by secondary school principals
İBRAHİM TEKBEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİDEM KOŞAR
- Ortaokul müdürlerinin denetmenlik görevlerindeki yeterlilik düzeylerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the qualification level of the principals of the secondary school
ÖZGÜR YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA AYDIN BAŞAR
- Bağımsız anaokulu ve ilköğretim okulu müdürlerinin kültürel liderlik davranışları ile okul öncesi öğretmenlerinin iş doyumu arasındaki ilişki
The relationship between job satisfaction of preschool teachers and cultural leadership behaviors of independent kindergarten and primary school principals
FATMA ÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEMİHA ŞAHİN