Çevre eğitimini ortaokul öğretim programlarına disiplinler arası yaklaşımla bütünleştirme
The integration of environmental education into secondary school curricula through an interdisciplinary approach
- Tez No: 952061
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLSEN ÜNVER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 241
Özet
Çevre eğitiminin tek disipline indirgenemeyecek kadar geniş kapsamlı olması nedeniyle öğretim programlarına disiplinler arası yaklaşımla bütünleştirilmesi gerekmektedir. Bu araştırmanın amacı, çevre eğitimini ortaokul öğretim programlarına disiplinler arası yaklaşımla bütünleştirmenin öğrencilerin çevre okuryazarlığı algılarına etkisini belirleyerek çevre eğitimi sürecine katkı sağlamaktır. Karma yöntem deneysel desen kullanılan araştırmanın ihtiyaç analizi aşamasında, doküman incelemesi yöntemi kullanılarak Çevre Eğitimi Mesleki Gelişim Modülü (Çev-Mod) tasarlanmış ve deney grubu öğretmenlerine uygulanmış; ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılan denel işlem aşamasında ise deney grubu öğretmenleri 10 çevre temasını ortaokul öğretim programlarına disiplinler arası yaklaşımla bütünleştirmiştir. Bütünleştirme süreci, aydınlatıcı değerlendirme modeliyle değerlendirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunda, seçkisiz belirlenen iki devlet ortaokulunda altıncı sınıfta öğrenim gören iki şubenin öğrencileri, deney grubunu (n = 64); deney grubunun Türkçe, matematik, sosyal bilgiler, fen bilimleri ve İngilizce öğretmenleri, deney grubu öğretmenlerini (n = 10); diğer iki devlet ortaokulunda altıncı sınıfta öğrenim gören iki şubenin öğrencileri, kontrol grubunu (n = 68); kontrol grubunun Türkçe, matematik, sosyal bilgiler, fen bilimleri ve İngilizce öğretmenleri, kontrol grubu öğretmenlerini (n = 10) oluşturmuştur. Araştırmanın nicel verileri Çevre Okuryazarlığı Ölçeği; nitel verileri yarı yapılandırılmış görüşme ve gözlem formlarıyla toplanmıştır. Çevre Okuryazarlığı Ölçeği deneysel süreç öncesinde hem deney hem de kontrol grubuna ön test olarak ve 10 hafta süren denel işlem süreci tamamlandıktan sonra son test olarak uygulanmıştır. Nitel verilerin elde edilmesinde deney ve kontrol grubu öğretmenleriyle bireysel görüşmeler ve sınıf gözlemleri yapılmıştır. Nicel verilerin analizinde, karışık desen faktöriyel ANOVA; nitel verilerin analizinde, içerik analizi kullanılmıştır. Nicel bulgular çevre eğitiminin disiplinler arası yaklaşımla bütünleştirildiği ortaokul öğretim programlarının, öğrencilerin çevre okuryazarlığı algıları üzerinde anlamlı bir fark oluşturduğunu; nitel bulgular ise çevre eğitiminin disiplinler arası yaklaşımla bütünleştirildiği ortaokul öğretim programlarının öğrencilerin çevreyi korumaya yönelik davranışlarını değiştirdiğini göstermiştir. Öğretmenlerin bütünleştirme sürecinde dersleri planlama ve uygulama çalışmaları yaptıkları, mesleki açıdan geliştikleri, eğitim sistemi, öğretim programı ve öğretmen kaynaklı sınırlılıklarla karşılaştıkları belirlenmiştir. Son olarak disiplinler arası program bütünleştirmeye ilişkin uygulamaya yönelik mesleki gelişim, okullar arası ortaklıklar, kolaylaştırıcı desteği sağlanması; araştırmacılara yönelik okul dışı öğrenme ortamları, aile eğitimi ve sivil toplum kuruluşları ile iş birliği önerileri sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Environmental education needs to be integrated into curricula through an interdisciplinary approach as it is too broad to be confined to a single discipline. This research aims to contribute to environmental education by determining the effect of integrating environmental education through an interdisciplinary approach into secondary school curricula on students' perceptions of environmental literacy. In the research employing a mixed methods experimental (intervention) design, the Environmental Education Professional Development Module (Environ-Mod) was created with the document analysis and implemented to the experimental group teachers. Then, they integrated 10 environmental themes with an interdisciplinary approach into secondary school curricula for the experimental phase in which a quasi-experimental design with a pre-test post-test control group was used. The integration process was evaluated with the illuminative evaluation. The study group consisted of students from a sixth-grade class selected randomly from four public secondary schools and their teachers. Two classes from these schools formed the experimental group (n = 64) whereas the other two formed the control group (n = 68). The Turkish, mathematics, social studies, science, and English teachers of the students constituted the experimental group teachers (n = 10) and the control group teachers (n = 10). The quantitative data were collected through the Environmental Literacy Scale developed by the researcher while the qualitative data were obtained through semi-structured interview and observation forms created by the researcher. The Environmental Literacy Scale was applied to both the experimental and control groups as a pre-test before the intervention and as a post-test after the 10-week intervention was completed. The qualitative data were acquired through individual interviews with experimental and control group students and teachers, and classroom observations. The data were analyzed using Mixed Factorial Analysis of Variance for quantitative data while content analysis for quantitative data. The quantitative data revealed that integrating environmental education with an interdisciplinary approach into secondary school curricula created a significant difference in students' environmental literacy perceptions. The qualitative data indicated that integrating environmental education with an interdisciplinary approach into secondary school curricula changed students' behaviors toward protecting the environment. The data uncovered that experimental group teachers worked on planning and implementing lessons during the integration, experienced professional development, and encountered limitations from the education system, curriculum, and teachers. Finally, professional development, partnerships between schools, and facilitator support were recommended for the implementation of interdisciplinary program integration; out-of-school learning environments, family education, and collaboration with civil society organizations were suggested for researchers.
Benzer Tezler
- Biyomimikri uygulamalarınının öğrencilerin fen, mühendislik ve girişimcilik becerileri ile sürdürülebilir çevreye yönelik tutumlarına etkisi
The effect of biomimicry applications on student's science, engineering and entrepreneurship skills and attitudes towards sustainable environment
ASİYE YANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimMuş Alparslan ÜniversitesiFen Bilgisi Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYTEN ARSLAN
- Vatandaşlık yeterlikleri bağlamında ortaokul ekonomi okuryazarlığı standartlarının belirlenmesi ve öğretim programlarındaki yerinin incelenmesi
Determination of the middle school economic literacy standards in the context of citizenship competencies and investigation of the place of these standards in curricula
GÜLTEN YILDIRIM
- Dünyada ve Türkiye'de iklim değişikliği eğitimi'nin incelenmesi ve bir eğitim modeli önerisi
Analysis of climate change education in the world and Turkey and a proposal of educational model
BELMA BARAK
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BARBAROS GÖNENÇGİL
- Güzel sanatlar eğitiminde bellek eğitimi yöntemi ve afiş tasarımı çalışmalarının öğrencilerin çevre bilinci kazanımına ve çalışmalarına etkisi
The effect of memory education method and poster design works on students' environmental consciousness and works in fine arts education
TAYLAN GÜVENİLİR
Doktora
Türkçe
2018
Güzel SanatlarGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELİHA YILMAZ
- Ortaokul ve ortaöğretimde girişimcilik eğitimi
Entreprneurship education in secondary and high school
LEYLA AYŞİN KAHYA