Lisede dışlanmanın akran baskısı aracılığıyla sosyal kaygıya etkisinin incelenmesi
Examination of the effect of ostracism on social anxiety through peer pressure
- Tez No: 952497
- Danışmanlar: PROF. DR. ARİF ÖZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 223
Özet
Bu çalışma, sosyal dışlanma ve sosyal kaygı arasındaki ilişkide akran baskısının aracılık rolünü yordamayı amaçlamaktadır. Çalışma Sosyal Bilişsel Kuram, Bilişsel-Davranışçı Kuram ve Psikososyal Gelişim Kuramı temelinde yürütülmüştür. Ek olarak, cinsiyet, sınıf düzeyi, gelir düzeyi, okul türü, genel akademik ortalama, arkadaş sayısı, ders dışı aktivite sayısı, baskı sayısı ve dışlanma sayısının akran baskısı ve sosyal kaygı puanları üzerindeki etkileri incelenmiştir. Araştırmada yordama amaçlı ilişkisel model kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını, Orta Anadolu'da bir büyükşehirdeki merkez ilçelerinde okuyan lise öğrencileri oluşturmuştur. Katılımcıların seçiminde küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Örneklem büyüklüğünün belirlenmesinde istatistiğe uygun power analiz yapılmıştır. Veriler 2023-2024 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Ergenler İçin Sosyal Dışlanma Ölçeği, Ergenler İçin Sosyal Kaygı Ölçeği, Akran Baskısı Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu aracılığıyla toplanmıştır. Veri analizinde t testi, tek yönlü ANOVA, basit doğrusal regresyon ve R studio editöründe processR paketi kullanılarak mediation analiz yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, erkek, 12. sınıf ve sosyal bilimler lisesi öğrencileri ile dışlanma sayısı yüksek ve akademik başarısı düşük olanların akran baskısı düzeyleri daha yüksek bulunurken, gelir ile arkadaş ve ders-dışı etkinlik sayısı bu değişkeni etkilememiştir; buna karşılık sosyal kaygı kızlarda, 9. sınıf öğrencilerinde, baskı ve dışlanma düzeyi orta-yüksek gruplarda daha yüksek, arkadaş sayısı arttıkça daha düşük olup gelir, okul türü, akademik başarı ve etkinlik sayısından etkilenmemiştir. Ayrıca dışlanma sosyal kaygıyı hem doğrudan hem de akran baskısı aracılığıyla dolaylı olarak artırmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to predict the mediating role of peer pressure in the relationship between social exclusion and social anxiety. The study was conducted based on the social cognitive, cognitive-behavioral, and psychosocial development theories. Accordingly: Social In addition, the effects of gender, grade level, income level, school type, general academic average, number of friends, number of activities, number of pressures and number of exclusions on peer pressure and social anxiety scores were examined. A correlational model for prediction was used in the study. The participants of the study were high school students studying in the large city in Central Anatolia. The cluster sampling method was used in the selection of participants. In determining the sample size, statistically appropriate power analysis was performed. Data were collected in the spring term of the 2023-2024 academic year through the Ostracism Experiences Scale for Adolescents, Social Anxiety for Adolescents, Peer Pressure Scale and Personal Information Form. In data analysis, t-tests, one-way ANOVA, simple linear regression and mediation analysis were performed using the processR package in the R Studio editor. According to the analysis results, peer pressure was higher among male students, twelfth-graders, students attending social sciences high schools, those who reported more instances of exclusion, and those with lower academic achievement, whereas family income, number of friends, and participation in extracurricular activities had no significant effect. In contrast, social anxiety was higher among female students, ninth-graders, and students reporting moderate-to-high levels of pressure and exclusion, but it decreased as the number of friends increased and was not influenced by income, school type, academic performance, or extracurricular involvement. Besides, experiences of exclusion heighten social anxiety both directly and indirectly by amplifying peer pressure.
Benzer Tezler
- Lise öğrencilerinde sosyal dışlanmanın akran ilişkileri ve mükemmeliyetçilik ile ilişkisi
The relationship between social exclusion, perfectionism and peer relation in high school students
OĞUZ KAAN YÜCETÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAŞAK AYIK
- Suriyeli mülteci öğrencilerde kendini toparlama gücünün incelenmesi
Investigation of the resilience in Syrian refugee students
ÜMİT GÜLERSEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERİFE IŞIK
- Ortaöğretim öğrencilerinde sosyal dışlanmanın, arkadaşlık kalitesi ve sahte kimlik açısından incelenmesi
The relationship between friendship quality in secondary school students and false self and social exclusion
KADRİYE ÖZYAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET KANAK
- Lisede din kültürü ve ahlak bilgisi dersi müfredatının program geliştirme süreçleri bakımından incelenmesi
Evaluation of high school religious culture and moral knowledge curriculum from the perspective of curriculum development
ERDEM DİRİMEŞE
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞÜKRÜ KEYİFLİ
- Lisede çalışan rehber öğretmenlerin mesleki öz yeterlik algıları ve mesleki tükenmişliklerinin incelenmesi (İstanbul ili Bahçelievler ilçesi örneği)
To researchi̇ng the self-suffi̇ci̇ency of hi̇gh school counselors and the burnout of hi̇gh school counselors
SERKAN BELGİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimNişantaşı ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BARIŞ BAŞARAN