Blok zinciri teknolojisinin matematiksel temelleri ve bazı uygulamaları
Mathematical fundamentals of blockchain technology and some applications
- Tez No: 952681
- Danışmanlar: DR. TALHA ARIKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Matematik, Mathematics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 213
Özet
Bu tezde, blok zinciri teknolojisi hem matematiksel temelleri hem de güncel uygulamalarıyla birlikte çok yönlü olarak ele alınmıştır. Çalışmada, blok zincirinin tarihçesi, teknik bileşenleri ve kriptografik altyapısı detaylı biçimde incelenmiş; özellikle özetleme fonksiyonları, dijital imzalar, Merkle ağaçları ve Eliptik Eğri Kriptografisi gibi yapılar üzerinden sistemin güvenliği ve veri bütünlüğü açıklanmıştır. Matematiksel yapıların sistem içindeki işlevi teknik düzeyde ve teorik güvenlik modelleri çerçevesinde değerlendirilmiştir. Tezde ayrıca NFT, DeFi, DAO gibi blok zinciri uygulamalarının potansiyelleri tartışılmış, ancak kripto paralar dışındaki projelerin henüz geniş ölçekli yaygınlaşma sağlayamadığı vurgulanmıştır. Bu durumun, sistemin karmaşıklığı ve otorite dışı yapısının, yine mevcut otoritelerin desteğine ihtiyaç duyması gibi yapısal bir paradokstan kaynaklandığı değerlendirilmiştir. Özgün bir katkı olarak, blok zincire dayalı bir araç kiralama modeli önerilerek; tokenizasyon, akıllı sözleşmeler ve merkeziyetsiz yönetişim ilkeleri doğrultusunda matematiksel temelli bir sistem tasarımı sunulmuştur. Son bölümde, yapay zekâ ve Web 3.0 gibi yeni teknolojilerle blok zinciri arasındaki entegrasyon olanaklarına değinilmiş; özellikle yapay zekâ destekli çözümlerin kullanıcı deneyimini kolaylaştırarak sistemin yaygınlaşmasına katkı sağlayabileceği belirtilmiştir. Bu tez, blok zincirini teknik, teorik ve uygulamalı yönleriyle ele alarak, gelecekteki disiplinler arası araştırmalara sağlam bir zemin oluşturulmasına katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
In this thesis, blockchain technology is examined from a multifaceted perspective, encompassing both its mathematical foundations and contemporary applications. The study provides a detailed analysis of the history, technical components, and cryptographic infrastructure of blockchain systems, with a particular focus on hash functions, digital signatures, Merkle trees, and Elliptic Curve Cryptography as mechanisms that ensure system security and data integrity. The mathematical structures underlying these mechanisms are evaluated within a technical framework and theoretical security models. The thesis also discusses the potential of blockchain applications such as NFTs, DeFi, and DAOs, emphasizing that projects beyond cryptocurrencies have not yet achieved widespread adoption. This limitation is attributed to a structural paradox: while blockchain is designed to operate independently of central authorities, its broader adoption still often requires support from those same authorities due to system complexity. As an original contribution, the study proposes a blockchain-based car rental model, presenting a mathematically grounded system design based on tokenization, smart contracts, and principles of decentralized governance. In the final section, the integration possibilities between blockchain and emerging technologies such as artificial intelligence and Web 3.0 are explored. It is argued that AI-powered solutions can enhance user experience and contribute to the broader adoption of blockchain systems. By addressing blockchain from technical, theoretical, and applied perspectives, this thesis aims to provide a solid foundation for future interdisciplinary research.
Benzer Tezler
- Blokzinciri teknolojisinin lojistik ve tedarik zinciri faaliyetlerine etkisi: Gıda güvenilirliği ile ilgili bir uygulama
The effect of blockchain technology on logistics and supply chain activities: An application on food reliability
ZİKRULLAH BODUR
- Blok zincir teknolojisi ve %51 sorunsalı
Block chain technology and %51 attack
ALİ OSMAN TİKVEŞLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolBeykent ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ATINÇ YILMAZ
- Kripto para ve blokzincir teknolojisinin finans sistemindeki rolü ve etkileri
The role and effects of crypto money and blockchain technology in the world financial system
VAHAB MURŞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Ekonomiİstanbul Aydın ÜniversitesiUluslararası İktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN SELİMLER
- Blokzincir teknolojisine dayalı, şifreleme ve steganografi teknikleri kullanılan, yüksek güvenlikli bilgi değişim algoritması
Highly secured information exchange algorithm using encryption and steganography techniques, based on blockchain technology
MUSTAFA TAKAOĞLU
Doktora
Türkçe
2022
Mühendislik Bilimleriİstanbul Aydın ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAIM MAHMOOD MUSLEH AJLOUNI
PROF. DR. ALİ GÜNEŞ
- Kriptopara kullanımlarından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesi ve Türk vergi mevzuatı açısından bir değerlendirme
The taxation of income from the use of cryptocurrency and an evaluation in terms of the Turkish tax legislation
BİLAL ÇAKAN