Taşkın verilerinin mep ile modellenmesi:İsparta/sütçüler taşkın örneği
Modeling flood data with mep:Isparta/sutculer flood example
- Tez No: 952729
- Danışmanlar: PROF. DR. TAMER BAĞATUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hidrolik ve Su Kaynakları Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 76
Özet
Yağış-akış süreci, mühendislik açısından su çevriminin temel bileşenlerinden biridir ve olası yağışlardan oluşabilecek akışın tahmini, su kaynaklarının planlanmasında büyük önem taşır. Bu bağlamda hem fiziksel hem de veri tabanlı birçok model geliştirilmiştir. Akış hidrografı, bir havzanın zamanla değişen akış tepkisini yansıtırken, günümüzde taşkın verilerinin yorumlanması ve modellenmesi hidrolojik çalışmaların önemli bir parçasını oluşturur. Bu çalışmada, gözlemlenmiş taşkın hidrografları ve havza özellikleri kullanılarak Çoklu İfade Programlama (MEP) yöntemiyle taşkınların modellenme potansiyeli araştırılmıştır. Çalışmanın odak noktası, Isparta Sütçüler Havzası'na ait 1995 yılı taşkın verilerinin MEP ile modellenmesidir. Geliştirilen modellerin doğruluk ve uygulanabilirlik düzeylerini değerlendirmek için Determinasyon Katsayısı (R2) ve Ortalama Mutlak Hata (MAE) gibi çeşitli istatistiksel metrikler kullanılmıştır. Söz konusu çalışma neticesinde, taşkın verilerinin MEP ile modellenmesinde tek bir zaman serisi yerine daha küçük periyotlar kullanılması durumunda başarılı ve etkili sonuçlar elde edildiği, MEP yönteminin taşkın modelleme çalışmalarında yüksek doğruluk ve uygulanabilirlik sağladığı sonucuna varılmıştır. Özellikle yağış ve akış gibi elde edilmesi zor verilerin MEP ve benzeri yapay zekâ teknikleriyle işlenmesinin, debi tahminlerinin doğruluğu açısından önem arz ettiği kıymetlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The rainfall-runoff process is one of the fundamental components of the hydrological cycle from an engineering perspective, and estimating runoff resulting from potential precipitation events plays a critical role in water resources planning. In this context, numerous models, both physically based and data-driven, have been developed. While the flow hydrograph reflects the time-dependent runoff response of a watershed, the interpretation and modeling of flood data today constitute a significant aspect of hydrological studies. In this study, the potential of the Multi Expression Programming (MEP) method for flood modeling was investigated using observed flood hydrographs and watershed characteristics. The main focus of the study is the modeling of the 1995 flood event in the Isparta-Sütçüler Watershed using MEP. Various statistical metrics, such as the Coefficient of Determination (R²) and Mean Absolute Error (MAE), were used to evaluate the accuracy and applicability of the developed models. As a result of the study, it was concluded that using shorter time intervals instead of a single continuous time series in MEP-based flood modeling yielded more successful and effective results. The MEP method was found to provide high accuracy and practical applicability in flood modeling studies. It was also emphasized that processing hard-to-obtain data, such as precipitation and runoff, using MEP and similar artificial intelligence techniques is important for improving the accuracy of discharge estimations.
Benzer Tezler
- Rüzgar enerjisi potansiyel analizinde karışım dağılımları temelli tekniklerin kullanılması
Utilization of techniques based on mixture distributions for wind energy potential analysis
SEYİT AHMET AKDAĞ
Doktora
Türkçe
2018
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖNDER GÜLER
- Kuzey Ege havzalarında bölgesel analiz yöntemiyle tahminlenen zirve taşkınların irdelenmesi
Assessment of peak flow estimations through regional analysis in the north ege river basins
ALEV ERKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
İnşaat MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiHidrolik Hidroloji ve Su Kaynakları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ERTUĞRUL BENZEDEN
- Flood analysis in the çoruh river basin
Çoruh nehri havzasında taşkın analizi
SÜREYYA KALYONCU
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
İnşaat MühendisliğiIşık ÜniversitesiMühendislik ve Doğa Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİHRAT ÖNÖZ
- Türkiye'deki akarsu havzalarında taşkın mevsimselliğinin belirlenmesi
Determination of flood seasonality in Turkey river basins
UĞUR ERTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİHRAT ÖNÖZ
- Sel–taşkın modellerinde hava lidar verilerinin kullanımı: Ulus Çayı örneği
Flood modelling using airborne lidar data: An example of Ulus River
İBRAHİM ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Coğrafyaİstanbul ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CİHAN BAYRAKDAR
PROF. DR. HASAN ÖZDEMİR