Dijital diasporada Çerkes kimliği
Circassian identity in the digital diaspora
- Tez No: 952843
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİL SAİM PARLADIR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 335
Özet
Bu çalışma, Çerkes diasporasının dijital mecralardaki kimlik inşa pratiklerinin sosyal medya platformlarındaki etkileşimlerini derinlemesine incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, 1 Ocak-31 Aralık 2024 döneminde etkileşim düzeyi yüksek beş Facebook topluluğunda (ÇERKES(ADIGE) TARİHİ, ÇERKES (ADIGE) TARIH KULÜBÜ, ÇERKES BİLGİ BELGE PAYLAŞIM, Kafkas Dernekleri Federasyonu (KAFFED) ve Çerkes Dernekleri Federasyonu- ÇERKESFED) gerçekleştirilen gözlemlere dayanmaktadır. Amaçlı örneklem yöntemiyle seçilen bu çevrimiçi alanlardaki paylaşımlar, yorumlar ve görseller haftalık aralıklarla arşivlenmiş; içerik ve betimsel analiz MAXQDA yazılımı kullanılarak uygulanmıştır. Veriler, dijital diasporada Çerkesler temasında,“anavatan”,“dil-tarih”,“gelenek-kültür”,“dijital-toplumsal hafıza”ve“dernekler”olmak üzere beş kategori altında kodlanmıştır. Bulgular, Facebook'un Çerkes diasporası açısından coğrafi olarak dağılmış topluluklar arasında kültürel, tarihsel ve kimlik temelli etkileşimlerin sürdürülebileceği ulusötesi bir iletişim ve etkileşim alanı sunduğunu göstermektedir. Çalışmanın bulguları, sürgün travmasının ve anavatan tahayyülünün dijital ortamda gerçekleştirilen çevrimiçi istişareler ile eşzamanlı anma ritüelleri aracılığıyla canlı tutulduğunu ortaya koymaktadır. Bayrak, anavatan ve 21 Mayıs 1864'e ilişkin anlatılar, dijital hafıza mekânlarında sürekli olarak yeniden üretilmekte ve simgesel anlamları pekiştirilmektedir. Video, fotoğraf ve metin tabanlı paylaşımlar aracılığıyla dil, dans, müzik ve tarih bilgisi kuşaklar arası aktarılmakta; bu süreç, kültürel sürekliliğin korunmasına önemli katkı sağlamaktadır. Ayrıca dernekler, federasyonlar ve gençlik odaklı organizasyonlara ilişkin duyurular, çevrimiçi örgütlenme biçimlerini hızlandırarak diaspora içinde dijital dayanışma ağlarının gelişmesine zemin hazırlamaktadır. Elde edilen bulgular, yeni medya araçlarının Çerkes diasporik kimliğinin hem temsiline hem de bu kimliğin çeşitli boyutlarda tartışılıp yeniden şekillendirilmesine imkân tanıyan müzakere alanlarına katkı sağladığını göstermektedir. Sosyal medya platformları, toplumsal hafızanın dijital ortamda yeniden inşasını mümkün kılarken aynı zamanda dilsel normların, tarihsel anlatıların ve kültürel pratiklerin farklı biçimlerde ifade edilmesine ve çoğul perspektiflerle yeniden üretilmesine elverişli bir zemin sunmaktadır. Sonuç olarak, Çerkes kimliği sabit ve tekil bir yapıdan ziyade, dijital etkileşimler aracılığıyla sürekli olarak tartışılan, yeniden şekillendirilen ve farklı içeriklerle zenginleştirilen dinamik bir oluşum olarak ortaya çıkmaktadır. Bu tez çalışması, kimlik, toplumsal hafıza ve ulusötesi dijital etkileşimlerin kesişiminde konumlanarak dijital diaspora literatürüne özgün bir katkı sunmakta ve Çerkes diasporasını bu bağlamda incelenmeye değer bir örnek olarak ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine in depth the identity construction practices of the Circassian diaspora within digital spaces by analyzing their interactions on social media platforms. The research is based on observations conducted between January 1 and December 31, 2024, across five highly interactive Facebook communities (ÇERKES(ADIGE) TARİHİ, ÇERKES (ADIGE) TARIH KULÜBÜ, ÇERKES BİLGİ BELGE PAYLAŞIM, Kafkas Dernekleri Federasyonu (KAFFED) ve Çerkes Dernekleri Federasyonu- ÇERKESFED). These online spaces were selected through purposive sampling based on criteria such as activity level, relevance to identity representation, and user engagement. Posts, comments, and visual materials shared within these communities were systematically archived on a weekly basis. The collected data were analyzed using content and descriptive analysis methods, supported by the qualitative data analysis software MAXQDA. The data were coded under five thematic categories related to the Circassians in the context of digital diaspora:“homeland,”“language and history,”“tradition and culture,”“digital social memory,”and“associations.”The findings reveal that Facebook serves as a transnational space of communication and interaction, enabling the maintenance of cultural, historical, and identity-based ties among geographically dispersed Circassian communities. The study demonstrates that the trauma of exile and the imagined homeland are kept alive through online consultations and synchronized commemorative rituals in digital environments. Narratives centered on the Circassian flag, alphabet, and the events of May 21, 1864, are continuously reproduced in digital memory spaces, reinforcing their symbolic significance. Moreover, video, photo, and text-based posts facilitate the intergenerational transmission of language, dance, music, and historical knowledge, thereby contributing significantly to the preservation of cultural continuity. Announcements related to associations, federations, and youth-oriented organizations also play a crucial role in accelerating online modes of organization and fostering the development of digital solidarity networks within the diaspora. The findings indicate that new media tools contribute significantly to both the representation of Circassian diasporic identity and the creation of spaces for its ongoing negotiation and reinterpretation across multiple dimensions. Social media platforms facilitate the reconstruction of collective memory in digital environments, while also providing a conducive space for the articulation of linguistic norms, historical narratives, and cultural practices in diverse forms. These platforms enable the reproduction of such elements through pluralistic perspectives, supporting a dynamic and multifaceted process of identity formation. In conclusion, Circassian identity emerges not as a fixed and singular construct, but as a dynamic formation that is continuously negotiated, reshaped, and enriched through digital interactions. This thesis positions itself at the intersection of identity, collective memory, and transnational digital engagement, offering an original contribution to the digital diaspora literature. By focusing on the Circassian diaspora, it presents a compelling case study that illustrates how diasporic identity is actively constructed and redefined within digital environments.
Benzer Tezler
- A critical assessment of identity markers of Circassians of Turkey during 'The Airbridge Operation' for rescuing Syrian Circassians in the Syrian civil war
Suriye iç savaşında Suriyeli Çerkesleri kurtarmaya yönelik 'Hava Köprüsü Operasyonu' sürecinde Türkiye Çerkeslerinin kimlik işaretlerinin kritik değerlendirimi
HANİFE DİDEM BAŞ BİLGE
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Kamu Yönetimiİstanbul Bilgi ÜniversitesiKültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYHAN KAYA
- Diaspora ve internet gazeteciliği: Türkiye'de faaliyet gösteren Arapça haber siteleri örneği
Diaspora and internet journalism: Example of Arabic news websites operating in Turkey
RAHMA M.K. MOHAMMED
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
GazetecilikSelçuk ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALİH TİRYAKİ
- İstanbul'daki Arap diasporası düşünce kuruluşlarının yapısal analizi
Structural analysis of the Arab diaspora think-tanks in Istanbul
MUATH S M ILAIWI ILAİWİ
Doktora
Türkçe
2023
Kamu YönetimiNecmettin Erbakan ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN BOZBAŞ
- Dünyada girişimci diaspora stratejileri: Türkiye için öneriler
Entrepreneurship diaspora strategies in world : A proposal for Turkey
SÜLEYMAN SAİT ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Uluslararası İlişkilerİstanbul Ticaret ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADNAN VEYSEL ERTEMEL
- Dersim (Tunceli) müziğinde diasporanın etkileri: Mikail Aslan örneği
The influence of the diaspora on Dersim (Tunceli) music: The case of Mikail Aslan
OLCAY BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Müzikİstanbul Okan ÜniversitesiMüzik Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERHAN ÖZDEMİR