Sosyal bilgiler öğretmenlerinin milli bilinç açısından dil kirliliğine yönelik görüşleri
Social studies teachers' views on language pollution in terms of national consciousness
- Tez No: 953163
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZLEM ÇAKAR ÇELİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
Kültür, toplumların tarihsel süreçte geliştirdiği maddi ve manevi değerlerin toplamı olarak, insanın çevresiyle kurduğu etkileşim sonucu ortaya çıkan dinamik bir yapıdır. Bireylerin kimliğini ve toplumsal yapıyı şekillendiren kültür, kuşaktan kuşağa aktarılarak sürekliliğini sürdürür. Bu süreçte dil, kültürel kodların taşıyıcısı ve aktarım aracı olarak merkezi bir rol üstlenir. Dilin bozulması, kültürel sürekliliği de tehdit edebilecek bir sorundur. Son yıllarda dil kirliliği, özellikle yabancı kökenli kelimelerin yaygınlaşmasıyla artış göstermekte ve medya, eğitim ve iletişim gibi alanlarda Türkçenin doğal yapısını zedelemektedir. Bu nedenle, dilin korunması ve doğru kullanılmasının sadece bireysel bir sorumluluk değil, aynı zamanda toplumsal bir görev olarak ele alınması gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin millî bilinç açısından dil kirliliğine yönelik görüşlerini belirlemektir. Dil, bir milletin kültürel kimliğini oluşturan temel unsurlardan biri olup, toplumsal belleğin aktarımında merkezi bir rol oynamaktadır. Ancak küreselleşme, teknoloji ve medya gibi etkenlerle Türkçede gözlemlenen yabancı kelime kullanımı, sadeleştirme adı altında yapılan anlam kaymaları ve yapısal bozulmalar, dil kirliliği sorununu ortaya çıkarmıştır. Çalışma nitel türde olgu bilim desende yürütülmüştür. Veriler araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu araçlığıyla toplanmıştır. Bu kapsamda Elazığ Merkezde farklı ortaokullarda görev yapan 11 Sosyal Bilgiler öğretmeniyle gönüllülük esasına bağlı olarak yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların izni dahilinde görüşmeler ses kayıt cihazı ile kayıt altına alınmış, daha sonra yazılı hale getirilerek içerik analizi ile çözümlenmiştir. Katılımcılara göre dil ve kültür arasında güçlü bir bağ vardır. Bu nedenle doğru ve etkili bir Türkçe kullanmadan Türk tarihini, Türk Kültürünü anlatmak mümkün değildir. Çünkü dil, kimliği yansıtan en önemli bileşendir. Katılımcılar Türkçede ciddi bir kirlenme olduğundan bu kirliliğin en önemli nedeninin ise medya ve internet olduğundan bahsetmiştir. Dil kirliliğini ortaya çıkaran bir diğer neden de okuma kültürünün zayıflaması olarak ifade edilmiştir. Katılımcılar ayrıca Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Türk tarihini ve kültürünü aktarıcı sorumluluğu nedeniyle Türk dilini korumayı vazife edinmesi gerektiğini vurgulamaktadırlar. Katılımcılara göre milli varlığın bir parçası olan dilin kirlenmesi milli kültürün yozlaşmasına neden olmaktadır. Dilin bozulması, geleceğe aktarılacak kültürel değerlerin zayıflamasını ve nesiller arası kopuklukları ortaya çıkaracaktır. Katılımcılar başkalaşma, kültürel kirlenme, değerlerin erozyona uğraması ve kuşaklar arası çatışma gibi çok boyutlu toplumsal sorunlara zemin hazırlayan dil kirliliğinin giderilmesinin önemli olduğunu ifade etmiştir.
Özet (Çeviri)
Culture, the sum of the material and spiritual values developed by societies throughout history, is a dynamic structure that emerges as a result of human interaction with its environment. Culture, which shapes individuals' identities and social structures, maintains its continuity by being passed down from generation to generation. In this process, language plays a central role as the carrier and medium of cultural codes. Language degradation is a problem that can threaten cultural continuity. In recent years, language pollution has been increasing, particularly with the proliferation of words of foreign origin, damaging the natural structure of the Turkish language in areas such as media, education, and communication. Therefore, preserving and using the language correctly should be considered not only an individual responsibility but also a social duty. The purpose of this study is to determine the views of Social Studies teachers on language pollution in terms of national consciousness. Language is one of the fundamental elements that constitute a nation's cultural identity and plays a central role in the transmission of social memory. However, the use of foreign words in Turkish, semantic shifts under the guise of simplification, and structural distortions due to factors such as globalization, technology, and media have brought about the problem of language pollution. The study employed a qualitative, phenomenological design. Data were collected using a semi-structured interview form developed by the researcher. Volunteer face-to-face interviews were conducted with 11 Social Studies teachers working at various middle schools in the city center of Elazığ. With the participants' permission, the interviews were recorded with a voice recorder and later transcribed and analyzed using content analysis. Participants believed that there is a strong connection between language and culture. Therefore, it is impossible to convey Turkish history and culture without using accurate and effective Turkish. Language is the most important component reflecting identity. Participants mentioned the significant pollution of the Turkish language, and the media and the internet were the primary causes of this pollution. Another contributing factor to this language pollution was the weakening of the reading culture. Participants also emphasized that Social Studies teachers, due to their responsibility as transmitters of Turkish history and culture, should make it their duty to preserve the Turkish language. According to participants, the pollution of the language, which is an integral part of national heritage, leads to the degeneration of national culture. Language degradation will weaken cultural values passed down to the future and create gaps between generations. Participants emphasized the importance of addressing language pollution, which paves the way for multifaceted social problems such as alienation, cultural contamination, the erosion of values, and intergenerational conflict.
Benzer Tezler
- Ortaokul sosyal bilgiler ders kitaplarında selçuklu tarihî anlatımının tarih öğretimi açısından değerlendirilmesi
Evaluation of seljuk history narration in middle school social studies textbooks in terms of history teaching
AHMET KÜSGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP ERCAN
- Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretimi ile tarih disiplini arasındaki ilişkiye yönelik görüşleri
Opinions of social studies teachers on the relationship between social studies teaching and history discipline
OSMAN TEMEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE MELİHA KURTDAŞ
- Ortaöğretim coğrafya dersinin milli bilinç oluşturmasına yönelik öğretmen görüşleri (Çanakkale ili örneği)
The views of teachers on the high school geography lesson's role of forming national consciousness (For the city, Çanakkale)
DAVUT ATMACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
CoğrafyaÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSosyal Bilgiler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAYRİ ÇAMURCU
- Ortaöğretim coğrafya eğitiminde materyal kullanımı ve coğrafya sınıflarının gerekliliği
Material usage and geography classes in secondary school geography education requirement of
SEBAHATTİN KURTKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET ÜNLÜ
- Sosyal bilgiler öğretmenlerinin 'Afet Bilinci' dersi ile ilgili görüşleri
Social studies teachers' opinions about the 'Disaster Awareness' course
KENAN BARKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMuş Alparslan ÜniversitesiSosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET UTKU ÖZENSOY