Yapay zeka okuryazarlığının kişisel başarı ve kariyer kararlılığına etkisi: Lise öğrencileri üzerine bir çalışma
The effect of artificial intelligence literacy on personal achievement and career determination: A study on high school students
- Tez No: 953242
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİME SUVAY EKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Bilim ve Teknoloji, Eğitim ve Öğretim, Computer Engineering and Computer Science and Control, Science and Technology, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Gedik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yapay Zeka Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yapay Zeka Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Yapay zekâ, günümüzde hızla gelişmekte olan ve pek çok alanda etkisini gösteren önemli bir teknolojidir. Eğitim, sağlık ve kurumsal sektör gibi çeşitli alanlarda köklü değişiklikler gerçekleştiren yapay zekâ, bireylerin kişisel başarı ve kariyer tercihleri üzerinde de belirleyici bir rol oynayabilmektedir. Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin yapay zekâ okuryazarlık düzeylerinin kişisel başarı ve kariyer kararlılığı üzerindeki etkisini incelemek ve bu etkileri yapısal eşitlik modeli aracılığıyla test etmektir. Ayrıca, yapay zekâ okuryazarlığının demografik özelliklere (cinsiyet, yaş, lise türü, sınıf düzeyi ve internet kullanım sıklığı) göre farklılık gösterip göstermediği de araştırılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Antalya iline bağlı bir ilçe merkezinde öğrenim gören 472 genel ve meslek lisesi öğrencisi oluşturmaktadır. Dört bölümden oluşan anket formu, verileri toplamak için kullanılmıştır. Anket formunun ilk bölümünde öğrencilerin demografik bilgileri yer alırken, ikinci bölümünde Yapay Zekâ Okuryazarlığı Ölçeği, üçüncü bölümünde Kişisel Başarı Ölçeği ve dördüncü bölümünde Kariyer Kararlılığı Ölçeği bulunmaktadır. Ölçeklerin tümü 5'li Likert tipinde tasarlanarak güvenilirlik analizleri Cronbach's Alpha katsayısı ile yapılmış ve .70'in üzerinde değerler elde edilmiştir. Ayrıca, ölçeklerin yapı geçerliliği doğrulayıcı faktör analizi kullanılarak incelenmiştir. Verilerin analizi ise, SPSS 25.0 ve AMOS 24.0 programları kullanılarak gerçekleştirilmiş; doğrulayıcı faktör analizi, güvenilirlik analizi, yapısal eşitlik modellemesi, Mann-Whitney U testi ve Kruskal-Wallis testi uygulanmıştır. Araştırmanın bulguları, yapay zekâ okuryazarlığının kişisel başarı (β=0.26; p
Özet (Çeviri)
Artificial intelligence is an important technology that is rapidly developing and has an impact in many areas today. Artificial intelligence, which has made radical changes in various areas such as education, health and corporate sectors, can also play a decisive role in individuals' personal success and career preferences. The aim of this research is to examine the effect of high school students' artificial intelligence literacy levels on personal success and career determination and to test these effects through structural equation modeling. In addition, it was investigated whether artificial intelligence literacy varies according to demographic characteristics (gender, age, high school type, grade level and frequency of internet use). The sample of the research consists of 472 general and vocational high school students studying in a district center of Antalya province. A survey form consisting of four sections was used to collect the data. While the demographic information of the students is included in the first section of the survey form, the second section includes the Artificial Intelligence Literacy Scale, the third section includes the Personal Success Scale and the fourth section includes the Career Determination Scale. All scales were designed in 5-point Likert type and reliability analyses were performed with Cronbach's Alpha coefficient and values above .70 were obtained. In addition, the construct validity of the scales was examined using confirmatory factor analysis. Data analysis was performed using SPSS 25.0 and AMOS 24.0 programs; confirmatory factor analysis, reliability analysis, structural equation modeling, Mann-Whitney U test and Kruskal-Wallis test were applied. The findings of the study showed that artificial intelligence literacy has a significant and positive effect on personal success (β=0.26; p
Benzer Tezler
- Examining and developing digital literacy levels of Turkish EFL students: An empirical study
İngilizce'yi yabancı dil olarak öğrenen türk öğrencilerin dijital okuryazarlık seviyelerinin incelenmesi ve geliştirilmesi: Deneysel bir çalışma
ECEM EKİNCİ
Doktora
İngilizce
2024
Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YONCA ÖZKAN
- Bulanık mantık ile belirlenmiş öğrenme stillerine dayalı öğrenme ortamlarının öğrencilerin başarı ve tutumlarına etkisi
The effect of learning environment based learning styles determined by fuzzy logic to students? achievement and attitude
OĞUZHAN ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. İBRAHİM YAŞAR KAZU
- Fen ve teknoloji okuryazarlığına ilişkin öz yeterlik algısı ile akademik başarı arasındaki ilişkinin yapay sinir ağı ile analizi
Analysis of the relationship between self-efficacy perception and academic achievement in science and technology literacy with artificial neural networks
İSMAİL ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİMET IŞIK
- Üretken yapay zekâ kabul seviyesi ve yapay zekâ okuryazarlığının Türkçe öğretmenliği lisans öğrencilerinin dijital yazma becerilerine etkisine yönelik bir değerlendirme
An evaluation of the generative artificial intelligence acceptance level and the effect of artificial intelligence literacy on the digital writing skills of Turkish language teaching undergraduate students
BUSE GÜL EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAZHAR BAL
DOÇ. DR. SAVAŞ PAMUK
- Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme, bilgi okuryazarlığı, yapay zekâ okuryazarlığı ile bireysel girişimcilik yönelimi
Preservice teachers' lifelong learning, information literacy, artificial intelligence literacy, and individual entrepreneurial orientations
BUSE BAĞIŞLAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HARUN ŞAHİN