Analitik hiyerarşi prosesi (AHP) ve bulanık mantık yaklaşımlarının ihaleyi kazanacak kuruluşun seçiminde kullanılması
Using analytical hierarchy process (AHP) and fuzzy logic approaches in selection of the organization to win the tender
- Tez No: 953522
- Danışmanlar: DOÇ. DR. LATİF ONUR UĞUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
İhale seçim süreci genellikle, potansiyel teklif sahiplerinin uzmanlık, deneyim ve mali istikrarına göre değerlendirildiği bir ön yeterlilik aşamasıyla başlamakta ve birkaç aşamadan oluşmaktadır. Bu aşama, müşterinin projeye teklif vermeye davet edebileceği en nitelikli yüklenicileri belirlemesini sağladığı için kritik öneme sahiptir. Bu tez çalışmasının amacı, yüklenici seçim süreçlerinde kazanan kuruluşun belirlenmesinde çok kriterli karar verme yöntemlerinin kullanılmasını ele almaktadır. Çalışmada yüklenici seçim süreçlerinde kazanan kuruluşun, özellikle Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve Bulanık Mantık yaklaşımlarının entegrasyonunu incelemekte ve bu yöntemlerin etkinliğini değerlendirmektedir. Çalışma inşaat sektörüne iki şekilde katkıda bulunmaktadır; birincisi, yüklenici seçim kriterleri anlayışını önem derecelerini de kapsayacak şekilde genişletmek, ikincisi ise en iyi yüklenici seçim süreçlerinin analiz edilmesi ve seçilmesi için bir yöntem olan Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve bulanık mantık yaklaşımlarını uygulamaktadır. Bu bağlamda kullanılan yöntemler aracılığıyla firmaların performansları objektif bir şekilde ölçülmüş ve karşılaştırılmıştır. Çalışmada Python betiği, AHP ve Bulanık Mantık yöntemleriyle yüklenici firmaların nasıl değerlendirildiğini ayrıntılı biçimde açıklamaktadır. Bu çalışmada, ihalede başarılı bir yüklenici seçimine yönelik karar verme sürecinde kritik faktörlerin belirlenmesi, değerlendirilmesi ve analiz edilmesi amacıyla Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ile Bulanık Mantık yöntemlerinin nasıl uygulanabileceği ayrıntılı olarak ortaya konulmuştur. Ayrıca, her iki yaklaşımın avantajları, dezavantajları ve uygulama bağlamında karşılaştırılması yapılarak, ihale süreçlerinde karar verme süreçlerinin iyileştirilmesine yönelik öneriler sunulmaktadır. Bu çalışmanın Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) sonuçlarına göre; Firma-1 %78 ile en iyi performansa sahip firma olarak öne çıktığı tespit edilmiştir. Kalite, teknik yeterlilik ve maliyet gibi kriterlerde yüksek puanlar almış olduğu sonucuna varılmıştır. Bulanık Mantık sonuçlarına göre; Firma-1 yine %68.20 ile en yüksek puanı almış, ancak bulanık mantıkta bazı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Bulanık mantıkta Firma-15, Firma-8 gibi firmalar öne çıkarken, Analitik Hiyerarşi Prosesi AHP sonuçlarında daha geride kalan firmalar olduğuda tespit edilmiştir. Bu durum, karar verme süreçlerinde yalnızca tek yönteme bağlı kalınmaması gerektiğini ve hibrit yaklaşımların faydalı olacağını göstermektedir. Bu çalışma, ihale süreçlerine sistematik, objektif ve esnek bir yaklaşım sunmakta ve mühendislik alanında karar verme süreçlerine katkı sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
The tender selection process usually consists of several stages, starting with the pre-qualification phase, where potential bidders are evaluated based on their expertise, experience and financial stability. This stage is very important as it helps the client identify the most qualified and capable contractors that he can invite to bid on the project. This thesis discusses the use of multi-criteria decision-making methods in determining the winning organization in contractor selection processes. The aim of our study is to examine the integration of the winning organization in the contractor selection processes, especially the Analytical Hierarchy Process (AHP) and Fuzzy Logic approaches, and to evaluate the effectiveness of these methods. The study contributes to the construction industry in two ways; First, it expands the understanding of contractor selection criteria to include importance levels, and second, it applies Analytical Hierarchy Process (AHP) and fuzzy logic approaches, a method for analyzing and selecting the best contractor selection processes. The methods used in this context were compared by objectively measuring the performance of the companies. It explains in detail how the provided Python script performs the evaluation of contractor companies using Analytical Hierarchy Process (AHP) and Fuzzy Logic methods. The study explains in detail how Analytical Hierarchy Process (AHP) and Fuzzy Logic methods can be applied in order to identify critical factors for the decision-making process of successful contractor selection in the tender, evaluate these factors and analyze the results. Additionally, by comparing the advantages, disadvantages and application context of both approaches, suggestions are offered to improve decision-making processes in tender processes. According to the Analytical Hierarchy Process (AHP) results of this study; It was determined that Company-1 stood out as the company with the best performance with 78%. It was concluded that it received high scores in criteria such as quality, technical competence and cost. According to Fuzzy Logic results; Company-1 again received the highest score with 68.20%, but it was determined that there were some differences in fuzzy logic. While companies such as Company-15 and Company-8 stand out in fuzzy logic, it has also been determined that there are companies that lag behind in the Analytic Hierarchy Process AHP results. This situation shows that decision-making processes should not be based on a single method and that hybrid approaches will be useful. This study provides a systematic, objective and flexible approach to tender processes and contributes to decision-making processes in the field of engineering.
Benzer Tezler
- A data-driven approach to identifying and selecting temporary disaster debris management sites: The case of Istanbul
Geçici afet moloz yönetim alanlarının belirlenmesi ve seçimi için veri odaklı bir yaklaşım: İstanbul örneği
BURAK KABAKLI
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEYDA SERDAR ASAN
- Bulanık analitik hiyerarşi prosesi yaklaşımı ile proje değerlendirme kriterlerinin önceliklendirilmesi: Kalkınma ajansı örneği.
Prioritization of project assessment criteria by fuzzy analytic hierarchy process approach: Development agency sample
BAHADIR FATİH YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
İşletmeKafkas Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CAVİT YEŞİLYURT
- Bulanık karar verme yöntemleri ile denizel ortamlar için malzeme seçimi
Material selection for marine environments by fuzzy desision methods
SEREL ÖZMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolMarmara ÜniversitesiElektronik-Bilgisayar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET FEVZİ BABA
PROF. DR. SERDAR SALMAN
- A fuzzy set approach for acceptability of eia through integration management system
Entegre yönetim sistemleriyle kabul edilebilir bir çevresel etki değerlendirme için bulanık mantık yaklaşımı
MUSTAFA KAVUKCU
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN TALINLI
- Kent ölçeğinde üniversite kampus arazileri seçimi: Bir bulanık küme yaklaşımı
Selection of university campus sites at the city-scale: A fuzyy set approach
SERKAN PALABIYIK