Hatıratlar ışığında Demokrat Parti'nin kuruluş süreci
The establishment process of Democrat Party in light of memoirs
- Tez No: 953671
- Danışmanlar: PROF. DR. AYTEN SEZER ARIĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, Türk İnkılap Tarihi, History, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Bu çalışma, İkinci Dünya Savaşı sonrası Türkiye'de çok partili hayata geçiş ile birlikte 1946 yılında kurulan ve 1950-1960 yılları arasında on yıl iktidarda kalan Demokrat Parti'nin kuruluş sürecini hatıratlara dayalı olarak ortaya koymayı amaçlamaktadır. Demokrat Parti'nin kuruluşunun, hatıratların ve dönemin şahitliklerinin odak noktası olduğu bir anlatıya göre ele alınmadığı görülmektedir. Bu sebeple çalışmada partinin içinden ve dışından tanıklıklarla, süreci gözlemleyen dönemin önde gelen gazetecilerinin birbirini desteklediği yahut çeliştiği noktalarda, konu analiz edilmeye ve diğer kaynaklar üzerinden açıklanmaya çalışılmıştır. Hatıratların kullanımında karşılaştırmalı bir yöntem izlenmiştir. Dönem aralığı ise II. Dünya Savaşı Türkiye'sinden 7 Ocak 1946'da Demokrat Parti'nin resmen kurulmasına kadar geçen süreçtir. Dönemin yazarlarının tanıklıkları esas alınarak Demokrat Parti'nin kuruluşu meselesi, Türkiye'nin çok partili hayata geçmesinde Milli Şef İsmet İnönü'nün yaklaşımının nasıl olduğu ve Dörtler'in, Dörtlü Takrir öncesinde yeni bir parti kurma girişimlerinin olup olmadığı soruları bağlamında incelenmiştir. Varılan sonuç, Türkiye'nin çok partili hayata geçişinde iç ve dış etkenlerin birlikte etkili olduğu, dış etkenlerin Türkiye'yi sevk ettiği yolda nasıl yürünmesi gerektiğinin iç etkenler tarafından belirlendiği olmuştur. İsmet İnönü'nün yeni bir muhalefet partisi kurulmasında ilk ve öncelikli konumda olmadığı, ancak yeni partinin kuruluşunun, halihazırda parti içinde ve halk tabanında görünen memnuniyetsizliğin, hükümet tercihleri neticesinde organize olacak bir zemin bulması şeklinde gerçekleştiğidir. Diğer yandan Dörtlü Takrir sahiplerinin, yeni bir muhalefet partisi kurma fikrinin, Meclis Grubu'na verilen takririn reddedilmesiyle kesinleştiğidir. Daha öncesindeki girişimlerin ise siyasi havanın yeni bir muhalefet partisine elverişli olup olmadığı konusunda araştırma yapmaktan ve kurulması muhtemel parti için gerekli bağlantıların sağlanmaya çalışılmasından ibaret olduğudur. Anahtar Sözcükler Hatırat, Demokrat Parti, Dörtlü Takrir, Milli Kalkınma Partisi
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the establishment process of the Democrat Party, which was founded in 1946 alongside the transition to a multi-party system in Turkey after World War II and remained in power for ten years between 1950 and 1960, based on memoirs. It is observed that the establishment of the Democrat Party has not been addressed in a narrative that focuses on memoirs and firsthand accounts of the period. For this reason, the study analyzes the process through testimonies from both inside and outside the party, as well as through the perspectives of leading journalists of the period who either supported or contradicted each other, and attempts to explain the subject through other sources. A comparative method has been followed in the use of memoirs. The time frame covers the period from World War II in Turkey to the official establishment of the Democrat Party on January 7, 1946. Based on the testimonies of writers of the period, the issue of the establishment of the Democrat Party was examined in the context of the approach of National Leader İsmet İnönü to Turkey's transition to a multiparty system and whether the Quarted (the Four) had attempted to establish a new party prior to the Quarted Motion. The conclusion reached is that both internal and external factors played a role in Turkey's transition to a multi-party system, but it was the internal factors that determined the path to be followed in the direction in which external factors were pushing Turkey. İsmet İnönü did not play a primary or leading role in the establishment of a new opposition party, but the formation of the new party came about as a result of dissatisfaction within the party and among the people, which found an organized platform in the government's policy choices. On the other hand, the idea of establishing a new opposition party in the mind of Quarted Motion was finalized after the rejection of their offer to the Parliamentary Group. Previous initiatives were limited to researching whether the political context was suitable to the establishment of a new opposition party and attempting to establish the necessary connections for the party's possible establishment. Keywords Memoir, The Democrat Party, Quarted Motion, The National Development Party
Benzer Tezler
- Demokrat Parti Dönemi Türkiye-Irak ilişkilerinde A.B.D. etkisi (1950-1960)
The US impact on Turkey-Iraq relations during the Democratic Party Era (1950-1960)
TUĞRUL BAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEN SEZER ARIĞ
- Halk kültüründe ve halk belleğinde Adnan Menderes
Adnan Menderes in folk culture and folk memory
SEVİLAY DURMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BiyografiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANER IŞIK
- Hatıratlar ışığında Suriye-Filistin cephesi
The Syrian-Palestinian front according to memories
MUHAMMED UÇAR
- Hatıratlar ışığında Türk kamuoyunda Balkan Savaşları (1912-1913)
The Balkan Wars in light of memories in Turkish public opinion (1912-1913)
HAFİZE CESUR
- Hatıralar ve hatıratlar ışığında ülkücü gençlik hareketinin sözlü tarihi (1970-1990)
Oral history of the idealistic youth movement in the light of memories and memori (1970-1990)
VOLKAN VAROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ KARACA