Geri Dön

Annelerde kabul ve kararlılık terapisi temelli bibliyoterapinin işlevsel olmayan disiplin uygulamaları, ebeveyn öz-yeterliği, psikolojik esneklik ve değer odaklı yaşam üzerine etkililiği: Tek olgulu deneysel çalışma

The effectiveness of acceptance and commitment therapy-based bibliotherapy on dysfunctional discipline strategies, parental self-efficacy, psychological flexibility and value-oriented life in mothers: A single-case experimental study

PDF İndir

  1. Tez No: 953686
  2. Yazar: ZEYNEP SELVA ALDANMAZ
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ELA ARI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Medipol Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 151

Özet

Ebeveynler için çeşitli tavsiyeler sunan pek çok kaynak olsa da ebeveynlerin çocuk yetiştirirken karşılaştıkları zorluklarda içsel süreçlerini göz önüne alan müdahaleler oldukça kısıtlıdır. Okul öncesi çağda çocuğu olan altı anneyle gerçekleştirilen bu bibliyoterapi çalışmasında Kabul ve Kararlılık Terapisi temelli bir kendine yardım kitabının etkisi incelenmiştir. Tek olgulu deneysel tasarıma sahip çalışma, ABC dizaynı şeklinde, başlangıç seviyesi, müdahale ve takip aşamalarından oluşmaktadır. Müdahale sürecinde katılımcıların Keyifli Ebeveynlik (Coyne ve Murrell, 2021) isimli kitabı okumaları, uygulamalara aktif katılım göstermeleri ve deneyimlerini not almaları beklenmiştir. Haftalık olarak gerçekleştirilen görüşmelerle okuma süreci desteklenmiştir. Veri toplama sürecinde işlevsel olmayan disiplin davranışlarını ölçmek için Ebeveynlik Ölçeği (EÖ); Değer Odaklı Yaşam Ölçeği (DOYÖ), Ebeveyn Psikolojik Esneklik Ölçeği (EPEÖ) ve Ebeveyn Öz-Yeterlik Ölçekleri kullanılmıştır. Standart ölçekler tam form halinde müdahale öncesinde, sonrasında ve takip sürecinde toplanmış ve katılımcılar süreç boyunca günlük formlar sayesinde izlenmiştir. Tam formlardan elde edilen veriler RCI analiziyle, günlük veriler ise görsel analiz ve Tau-U analizleriyle değerlendirilmiştir. Bulgular, müdahalenin işlevsel olmayan disiplin davranışları üzerinde azaltıcı yönde etki gösterdiğini, bu etkinin çoğunlukla kalıcı olduğunu göstermektedir. DOYÖ günlük ölçümlerde çoğu katılımcıda artış gözlenmişken tam form için özellikle“tutarlılık”boyutunda hemen her katılımcıda takip aşamasında da devam eden artışlar görülmüştür. EPEÖ günlük ölçümlerinde iki katılımcıda güvenilir artış görülmüş, tam formda ise katılımcıların yarısında artış ve bir katılımcıda düşüş gözlenmiştir. Ebeveyn öz-yeterliğinde kısa vadeli artışlar saptanmıştır. Sonuçlar, ilgili bibliyoterapi çalışmasının değer odaklı davranışlarda ve işlevsiz disiplin davranışlarında etkili bir müdahale olduğunu, ancak ebeveynliğe dair psikolojik esneklik üzerinde kısmi bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Günlük ölçümlerle genel ölçümler tutarlı sonuçlar vermemiştir.

Özet (Çeviri)

Although numerous resources offer various recommendations for parents, interventions that consider parents' internal processes in the face of child-rearing challenges remain limited. This bibliotherapy study, conducted with six mothers of preschool-aged children, examined the impact of a self-help book based on the Acceptance and Commitment Therapy (ACT) approach. The research employed a single-case experimental design in an ABC format, consisting of baseline, intervention, and follow-up phases. During the intervention phase, participants were expected to read The Joy of Parenting (Coyne & Murrell, 2021), actively engage with its exercises, and record their experiences. The reading process was supported by weekly meetings. To assess outcomes, the Parenting Scale (PS), Valued Living Questionnaire (VLQ), Parent Psychological Flexibility Questionnaire (PPFQ), and Parental Self-Efficacy Scales were administered. Standardized scales were collected in full form at pre-, post-, and follow-up phases, while participants were also monitored through brief daily forms throughout the process. Data from the full forms were analyzed using Reliable Change Index (RCI), and daily data were evaluated through visual analysis and Tau-U analysis. Findings indicated that the intervention had reducing and generally lasting effect on dysfunctional discipline strategies. In the VLQ, increases were observed in most of the participants' daily scores, while the full forms revealed increases—particularly in the“consistency”subscale—across nearly all participants during follow-up. In the PPFQ results, reliable improvements were found in two participants via daily measurements, whereas full forms showed improvement in half of the participants and a decrease in one. Although short-term increases in parental self-efficacy were identified, these effects did not persist in the long term. Overall, the results suggest that this bibliotherapy intervention was effective in promoting values-based behaviors and reducing dysfunctional parenting practices, though it had only a limited impact on promoting parental psycholoical flexibility. Daily and standardized assessments did not yield fully consistent results.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    667060

    Kabul ve Kararlılık Terapisi'ne dayalı psiko-eğitim programının Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocuk (3-6 yaş) anneleri ve babalarının psikolojik uyumlarına etkisi

    The effect of the psycho-education program based on Acceptance and Commitment Therapy on the psychological adaptation of mothers and fathers of children (aged 3-6 years) with Autism Spectrum Disorder

    CEM TÜMLÜ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesi

    Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYDOĞAN AYKUT CEYHAN

  2. Tez No

    645780

    Kanguru bakımının annelerdeki kırılgan bebek sendromuna etkisi

    Effect of kangaroo care on vulnerable infant syndrome in mother.

    MELİKE YAVAŞ ÇELİK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıHasan Kalyoncu Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ZERRİN ÇİĞDEM

  3. Tez No

    844337

    Çocukların gelişimi ile ilgili ebeveynlerin stres düzeyleri ve bilinçli farkındalıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi

    Investigation of the relationship between stress levels and conscious awareness of parents regarding the development of children

    BÜŞRA DURMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikolojiKTO Karatay Üniversitesi

    Çocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HATİCE YALÇIN

  4. Tez No

    945348

    Annelerin emzirme sonlandırma deneyimlerinin transteoritik modele göre incelenmesi ve emzirmeyi sonlandırmaya hazır oluşluk ölçeğinin geliştirilmesi

    Investigation of mothers' experiences of breastfeeding cessation using the transtheoretical model and development of the breastfeeding cessation readiness scale

    FİGEN KAZANKAYA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    HemşirelikEge Üniversitesi

    Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZLEM DEMİREL BOZKURT

    PROF. DR. FEYZA KOÇ

  5. Tez No

    756609

    The influence of Ghana's social welfare system on the vulnerabilities

    Gana'daki sosyal refah sisteminin kırılganlıklar üzerine etkileri

    JAMAL APPIAH-KUBI

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Sosyal HizmetAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Sosyal Politika Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ABDULKADİR DEVELİ

Geri Dön