Küresel değer zincirleri ve jeopolitik risklerin ihracat performansına etkisi: Türkiye üzerine bir inceleme
The effect of global value chains and geopolitical risks on export performance: a review on Turkey
- Tez No: 953767
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER DORU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası Ticaret, International Trade
- Anahtar Kelimeler: Küresel Değer Zincirleri, Jeopolitik Risk, İhracat, ARDL
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mardin Artuklu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret ve İşletmecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Küresel ekonomideki yapısal dönüşümler, üretim ve ticaret süreçlerini daha karmaşık ve coğrafi olarak dağınık hale getirerek Küresel Değer Zincirleri 'nin (KDZ) önemini artırmıştır. Üretim artık tek bir ülke sınırında değil, birçok ülkenin katkısıyla gerçekleşmekte; bu durum ara mal ticaretini ve ihracat amaçlı ithal girdi kullanımını yaygınlaştırmaktadır. KDZ'ler, ülkelerin farklı üretim aşamalarında uzmanlaşarak katma değer yaratmasını sağladığından, özellikle gelişmekte olan ülkeler için ihracat kapasitesi ve teknolojik yetkinlik açısından kritik bir rol oynamaktadır. Ancak, son yıllarda artan jeopolitik riskler, uluslararası ticaret ve makroekonomik göstergeler üzerinde baskı oluşturarak ticaret hacmini daraltmakta ve yatırım kararlarını olumsuz etkilemektedir. Türkiye gibi jeopolitik açıdan hassas konumdaki ülkelerde bu risklerin ihracat performansı üzerindeki etkileri daha belirgin hale gelmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'nin KDZ'ler ve jeopolitik risklerin ihracat performansı üzerindeki etkilerini 1990-2018 dönemine ait yıllık veriler kullanılarak ARDL modeli ile analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisi bulunmuştur. Uzun dönem katsayı tahminini tespit etmek amacıyla FMOLS, DOLS ve CCR yöntemleri kullanılmış ve değişkenler arasında pozitif ilişki belirlenmiştir
Özet (Çeviri)
The structural transformations in the global economy have rendered production and trade processes increasingly complex and geographically fragmented, thereby underscoring the significance of Global Value Chains (GVCs). Production is no longer confined within the borders of a single nation but is instead carried out through the contributions of multiple countries, which in turn has expanded the trade in intermediate goods and the reliance on imported inputs for export-oriented production. GVCs allow countries to create value-added by specializing in different stages of production, thus playing a crucial role in enhancing export capacity and technological capabilities, particularly for developing economies. Nevertheless, the recent surge in geopolitical risks has placed considerable pressure on international trade and key macroeconomic indicators, leading to contractions in trade volumes and adverse effects on investment decisions. For countries such as Turkey, situated in a geopolitically sensitive region, these risks exert a more pronounced influence on export performance. This study aims to examine the effects of GVC participation and geopolitical risks on Turkey's export performance by employing annual data for the period 1990–2018 within the framework of the ARDL model. The empirical findings confirm the existence of a cointegration relationship among the variables. Furthermore, long-run coefficient estimations obtained through FMOLS, DOLS, and CCR methodologies indicate a statistically significant positive relationship between the variables.
Benzer Tezler
- Derin deniz madenciliğinin deniz güvenliğine etkileri
Impacts of deep sea mining on maritime security
ÇAĞSENİN NACİ YURTÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Deniz Bilimleriİstanbul Teknik ÜniversitesiDenizcilik Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PELİN BOLAT
- Küresel değer zincirlerine katılımın belirleyicileri: Next-11 ülkeleri üzerine bir inceleme
Determinants of participation in global value chains: An analysis on Next-11 countries
MERT ŞAKI
- Küresel değer zincirleri üzerine üç makale
Three essays on global value chains
SEFA TOPUZ
Doktora
Türkçe
2025
EkonomiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY TOSUNOĞLU
- Coopetitive value co-creation along supply chains for achieving resilience: Insight from the automotive industry
Dayanıklılığa ulaşmak için tedarik zincirleri boyunca işbirlikçi rekabete dayalı ortak değer yaratma: Otomotiv endüstrisinden içgörü
MEHMET YURTSEVER
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İşletmeİzmir Ekonomi ÜniversitesiLojistik Yönetimi Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYSU GÖÇER
- Tek Kuşak Tek Yol projesi bağlamında Çin-AB ülkeleri işbirliğinin Doğu Akdeniz'e etkileri
The effects of the cooperation of China-EU countries on the Eastern Mediterranean in the context of the One Belt One Road project
GİZEM SINIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Uluslararası İlişkilerTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiKüreselleşme ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKMEN KANTAR