Evlilikte bağlanma yaralanmalarının başkası merkezli dışsallık, duygusal ayrımlaşma ve şema başa çıkma biçimleri ile ilişkisi
The relationship of attachment injuries in marriage to other-centered externality, emotional differentiation and schema coping styles
- Tez No: 954108
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE KALYON
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
Evlilik, iki bireyin karşılıklı sevgi, saygı ve sorumluluk çerçevesinde yaşamlarını birlikte yürütmesidir. Bu süreç geçmiş bağlanma örüntülerinden ve yeni bağlanma deneyimlerinden etkilenerek devamlı gelişen ve değişen bir yapıdadır. Eşler arasında yaşanan örseleyici yaşantılar ise hem bireysel olarak eşler hem de evliliğin dinamiği üzerinde oldukça etkilidir. Evlilik ilişkisindeki zorlayıcı veya örseleyici yaşantılar, eşler arasındaki ilişkinin kalitesine, evliliklerindeki uyuma vb. etmenlere dayalı olarak bağlanma yaralanmasına sebep olabilmektedir. Bağlanma yaralanması yaşayan bireyin ilişkilerde tepkilerini ortaya koyma biçimi, duygusal olarak ayrımlaşma düzeyi ve şema başa çıkma biçimleri, bu yaralanmadan nasıl etkileneceği konusunda belirleyici bir rol oynayabilmektedir. Bu araştırmanın temel amacı, evlilikte yaşanan bağlanma yaralanmalarının, başkası merkezli dışsallık, duygusal ayrımlaşma ve şema başa çıkma biçimleri ile ilişkisini incelemektir. Nicel araştırma yaklaşımında olan bu çalışma ilişkisel modele dayalı olarak yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini en az 1 yıldır evli olan 462 yetişkin birey oluşturmaktadır. Araştırmada elde edilen veriler Kişisel Bilgi Formu, Evlilikte Bağlanma Yaralanmaları Ölçeği (EBYÖ), Başkası Merkezli Dışsallık Ölçeği (BMDÖ), Chabot Duygusal Ayrımlaşma Ölçeği (CDAÖ) ve Şema Başa Çıkma Biçimleri Ölçeği (ŞBÇÖ) kullanılarak toplanmıştır. Araştırma verilerinin analizinde tanımlayıcı istatistik teknikleri, Pearson Korelasyon Analizi, bağımsız örneklem t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Evli bireylerde başkası merkezli dışsallık ve şema başa çıkma biçimleri (kaçınma, teslim ve aşırı telafi), evlilikte bağlanma yaralanmaları puanları ile pozitif yönde anlamlı düzeyde ilişkilidir. Evli bireylerin duygusal ayrımlaşma puanları ile evlilikte bağlanma yaralanmaları puanları arasında ise negatif yönde anlamlı düzeyde ilişki bulunmuştur. Başkası merkezli dışsallık, duygusal ayrımlaşma, şema başa çıkma biçimleri (kaçınma, teslim ve aşırı telafi), evlilikte şiddete uğrama öyküsü ve cinsiyet değişkenleri evlilikte bağlanma yaralanmalarındaki toplam varyansın %31'ini anlamlı düzeyde açıklamaktadır. Yordayıcı değişkenlerden duygusal ayrımlaşma, şema başa çıkma biçimleri alt ölçeklerinden kaçınma, evlilikte şiddete uğrama öyküsü ve cinsiyet modele anlamlı düzeyde katkı sağlamaktadır. Ayrıca bireylerin evlilikte bağlanma yaralanmaları, başkası merkezli dışsallık, duygusal ayrımlaşma, şema başa çıkma biçimleri (kaçınma, teslim ve aşırı telafi) puanları cinsiyet, şiddete uğrama öyküsü, evlilik süresi, eşlerden birinde psikiyatrik rahatsızlığın olması gibi bazı demografik değişkenler açısından anlamlı düzeyde farklılıklar göstermektedir. Araştırma sonuçları ilgili literatür çerçevesinden tartışılarak sonuçlara dayalı birtakım öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Marriage is the life of two individuals together within the framework of mutual love, respect and responsibility. This process is a constantly developing and changing structure affected by past attachment patterns and new attachment experiences. The traumatizing experiences experienced between spouses have a significant impact on both the spouses individually and the dynamics of the marriage. Challenging or abusive experiences in the marital relationship may cause attachment injury based on factors such as the quality of the relationship between spouses, harmony in their marriage, etc. The way an individual with marital attachment injury exhibits his/her reactions in relationships, his/her level of emotional separation, and schema coping styles may play a decisive role in how he/she will be affected by this injury. The main purpose of this study is to examine the relationship between marital attachment injuries and other-centered externalities, emotional differentiation and schema coping styles. This study, which is a quantitative research approach, was conducted based on the relational model. The sample of the study consists of 462 adult individuals who have been married for at least 1 year. The data obtained in the study were collected using the Personal Information Form, Marital Attachment Injuries Scale (MAI), Other-Centered Externality Scale (OCES), Chabot Emotional Differentiation Scale (CEDS) and Schema Coping Styles Scale (SCSS). Descriptive statistics techniques, Pearson Correlation Analysis, independent sample t-test, one-way analysis of variance (ANOVA) and multiple linear regression analysis were used in the analysis of the research data. Among married individuals, other-centered externality and schema coping styles (avoidance, surrender and overcompensation) were positively and significantly associated with marital attachment injuries scores. A negatively significant relationship was found between emotional differentiation scores and marital attachment injuries scores of married individuals. The variables of other-centered externality, emotional differentiation, schema coping styles (avoidance, surrender and overcompensation), history of marital violence and sex explain 31% of the total variance in marital attachment injuries at a significant level. Among the predictor variables, emotional differentiation, avoidance subscale of schema coping styles, history of marital violence and sex contribute significantly to the model. In addition, individuals' scores for attachment injuries in marriage, other-centered externality, emotional differentiation, schema coping styles (avoidance, surrender and overcompensation) show significant differences in terms of some demographic variables such as sex, history of violence, duration of marriage, and the presence of psychiatric disorder in one of the spouses. The results of the study were discussed within the framework of the relevant literature and some suggestions based on the results were presented.
Benzer Tezler
- Evlilikte bağlanma yaralanmalarının cinsel doyuma etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of marriage attachment injuries on sexual satisfaction
YUSUF GÜNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiAile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OLCAY KULAKOĞLU
- Bağlanma yaralanmalarının evlilik doyumunu yordamasında evlilikte suçu affetmenin aracı rolü
The mediating role of marital offense forgiveness in the prediction of marital satisfaction by attachment injuries
NUR AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA YILMAZ BİNGÖL
- Evli bireylerde bağlanma yaralanmalarının, evlilik uyumu ve aldatma eğilimi üzerindeki etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of attachment injuries on marital harmony and cheating tendency in married individuals
SABA NUR BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZ TAN
- Evli bireylerde eşe yabancılaşma ve bağlanma yaralanmalarının incelenmesi
Investigation of estrangement and attachment injuries in married individuals
MELİKE ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiGiresun ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEVENT YAYCI
- Aldatmaya yönelik niyet yordayıcıları: Evlilikte bağlanma yaralanmaları, evlilik uyumu ve bağlanma stilleri açısından inceleme
Predictors of infidelity intentions: An examination in terms of attachment injuries in marriage, marital adjustment, and attachment styles
EZGİNUR KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RUKİYE KÖROĞLU