Farklı gübre uygulamalarının diyarbakır ekolojik koşulllarında mısır tane verimi ve kalitesi üzerine etkileri
Effects of different fertilizer applications on grain yield and quality of maize under diyarbakir ecological conditions
- Tez No: 954120
- Danışmanlar: PROF. DR. AYDIN ALP
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Mısır hem dünyada ve hem de Türkiye'de insanlar için elzem olan gıda maddesinin üretiminde büyük önem taşımaktadır. Mısır tanesi başta protein olmak üzere nişasta, glikoz ve mısırözü yağı sanayide ve ekonomik piyasa koşullarında ham madde yönünden önemli bir yer işgal etmektedir. Çalışma Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi'ne ait Deneme Alanında 2024 yılının ana ürün mısır üretim sezonunda yetiştirilen P2105, P1410 ve M17G17 mısır çeşitleri denemede kullanılmıştır. GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü ve Özel Nişasta işletmesi laboratuvarlarında mısır kalite özellikleri değerlendirilmiştir. Yürütülen bu çalışmada; 3 mısır çeşidinin bitki boyu ortalaması 228.60 cm, bitkilerin en yüksek boyu ortalaması 237.93 cm ile KG(Kimyasal Ticari Gübre) parselinde, en yüksek boyu 239.47 cm ile P2105 de, Bitkilerin en az boy ortalaması 224.75 cm HG(Sıvı Fermente Hayvan Gübresi) parselinde M17G17 çeşidinde elde edilirken, çalışmanın koçan yüksekliği ortalaması 102.41 cm, en yüksek koçan yüksekliği 108.74 cm ile KG(Kimyasal Ticari Gübre) parselinde, en yüksek koçan yüksekliği ortalaması 110.00 cm ile P1410 çeşidinde, en düşük kontrol parselinde 97.80 cm ile M17G17 çeşidinde, Koçan uzunluğu ortalaması 19.96 cm, en yüksek koçan kalınlığı ortalaması 21.12 cm ile kontrol parselinde, en yüksek koçan kalınlığı ise 22.13 cm ile P2105 çeşidinde en düşük koçan uzunluğu 17.52 cm ile HG(Sıvı Fermente Hayvan Gübresi) parselinde, Koçan kalınlığı ortalaması 4.60 cm, en yüksek koçan kalınlığı ortalaması 4.88 cm ile KG(Kimyasal Ticari Gübre) parselinde, 4.93 cm ile P2105 mısır çeşidinde, en düşük koçan kalınlığı 4.12 cm ile HG(Sıvı Fermente Hayvan Gübresi) parselinde M17G17 çeşidinde, tepe püskülü çıkarma süresi ortalaması 70,47 gün, en yüksek ortalama ise 71.67 gün ile KG(Kimyasal Ticari Gübre) parselinde en yüksek tepe püskülü çıkarma süresi 73.33 gün ile P2105 çeşidinde, en düşük tepe püskülü çıkarma süresi 67.33 gün ile kontrol parselinde M17G17 çeşidinde, tane/koçan ortama ağırlığı % 85.40, en yüksek oran % 87.00 ile KG(Kimyasal Ticari Gübre) parselinde en yüksek oran ise % 88.50 ile P2105 çeşidinde HG(Sıvı Fermente Hayvan Gübresi) parselinde, en düşük oran %79.30 ile kontrol parsellerinde, hasatta bitki nem oranı ortalaması %15,39, en yüksek nem oranı %16,34 ile OG(Organomineral Gübre) parselinde, hasatta tane nemi en yüksek %19.47 ile P1410 çeşidinde, en düşük nem ise %13.20 ile HG(Sıvı Fermente Hayvan Gübresi) parselinde M17G17 çeşidinde, çeşitlerin ortalama birim alan tane verimi 1160.97 kg/da olduğu en yüksek birim alan tane verimi 1374.25 kg/da ile KG(Kimyasal Ticari Gübre) parselinde en yüksek verim ise 1477.47 kg/da ile P2105 çeşidinde, en düşük verim ise 908.58 kg/da ile kontrol parselinde M17G17 çeşidinde, ham protein oranı ortalaması % 9.20,e en yüksek ham protein oranı ortalaması % 10.52 ile kontrol parselinde, en yüksek protein oranı %10.97 ile P1410, en düşük protein oranı % 6.80 ile HG(Sıvı Fermente Hayvan Gübresi) parselinde P2105 çeşidinde, ham yağ oranı ortalaması % 2.88, en yüksek yağ oranı ortalaması %2.99 ile kontrol parselinde, en yüksek yağ oranı %3.33 ile P2105 çeşidinde, en düşük yağ oranı %2.40 ile OG(Organomineral Gübre) parselinde P1410 çeşidinde, Nişasta oranı ortalaması % 72,69, en yüksek nişasta oranı ortalaması %73.71 ile HG(Sıvı Fermente Hayvan Gübresi) parselinde, en yüksek nişasta oranı %74.33 ile P1410 çeşidinde, en düşük nişasta oranı ise % 71.43 ile kontrol parselinde P2105 çeşidinde, hektolitre ağırlığı ortalaması 79.78 kg/hl en yüksek hektolitre ağırlığı 80.70 kg/hl ile KG(Kimyasal Ticari Gübre) parselinde, Hektolitre ağırlığının en fazla 82.57 kg/hl ile M17G17 çeşidinde, en düşük 75.87 kg/hl ile HG(Sıvı Fermente Hayvan Gübresi) P1410 çeşidinde, bin tane ağırlığı ortalaması 267.18 g, en yüksek bin tane ağırlığı ortalaması 296.36 g ile kontrol parselinde, en yüksek bin tane ağırlığı 320.80 g ile P2105 çeşidinde, en düşük bin dane ağırlığı 221.33 g ile HG(Sıvı Fermente Hayvan Gübresi) P1410 çeşidinde saptanmıştır. Yapılan araştırma sonucunda Güneydoğu Anadolu Bölgesi ekolojik koşullarında ana ürün mısır yetiştiriciliğinde yaptığımız çalışma neticesinde P2105 çeşidinin birim alan tane verimi, yağ oranı, nem oranı, tane/koçan oranı ve bin tane ağırlığı yönünden P1410 çeşidinin ham protein oranı ve nişasta oranı yönünden bölge ye önerilebilir olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Corn is of great importance in the production of essential food materials for humans, both globally and in Turkey. Corn grain occupies a significant place in industrial and economic market conditions as a raw material, particularly in the production of protein, starch, glucose, and corn oil. This study was conducted in the experimental field of Dicle University Faculty of Agriculture during the main corn production season of 2024, using P2105, P1410, and M17G17 corn varieties. The quality characteristics of the corn were evaluated in the laboratories of the GAP Agricultural Research Institute and a private starch processing facility.In this study, the average plant height of the three corn varieties was recorded as 228.60 cm. The highest average plant height was observed in the chemical commercial fertilizer (KG) plot with 237.93 cm, with the tallest plants recorded in the P2105 variety at 239.47 cm. Conversely, the lowest average plant height of 224.75 cm was observed in the liquid fermented manure (HG) plot with the M17G17 variety. The average ear height was 102.41 cm, with the highest ear height measured at 108.74 cm in the KG plot and the highest average ear height of 110.00 cm observed in the P1410 variety. The lowest ear height was recorded at 97.80 cm in the control plot with the M17G17 variety The average ear length was 19.96 cm, with the highest average ear thickness of 21.12 cm recorded in the control plot. The maximum ear thickness of 22.13 cm was found in the P2105 variety, while the minimum ear length of 17.52 cm was observed in the HG plot. The average ear thickness was calculated as 4.60 cm, with the highest ear thickness average of 4.88 cm in the KG plot and 4.93 cm in the P2105 variety. The lowest ear thickness of 4.12 cm was found in the HG plot with the M17G17 variety. The average tassel emergence duration was recorded as 70.47 days, with the longest average of 71.67 days observed in the KG plot and the maximum tassel emergence duration of 73.33 days recorded in the P2105 variety. The shortest tassel emergence duration was 67.33 days in the control plot with the M17G17 variety. The average grain/ear weight ratio was 85.40%, with the highest ratio of 87.00% observed in the KG plot and the maximum ratio of 88.50% in the P2105 variety. In the HG plot, the lowest ratio was recorded as 79.30% in the control plots. The average plant moisture content at harvest was 15.39%, with the highest moisture content of 16.34% observed in the organomineral fertilizer (OG) plot. The highest grain moisture content at harvest was 19.47% in the P1410 variety, while the lowest moisture content was 13.20% in the HG plot with the M17G17 variety. The average grain yield per unit area was 1160.97 kg/da, with the highest yield of 1374.25 kg/da observed in the KG plot, and the maximum yield of 1477.47 kg/da recorded in the P2105 variety. The lowest yield was 908.58 kg/da in the control plot with the M17G17 variety. The average crude protein ratio was 9.20%, with the highest average crude protein ratio of 10.52% in the control plot. The maximum protein ratio of 10.97% was found in the P1410 variety, while the lowest protein ratio of 6.80% was observed in the HG plot with the P2105 variety. The average crude oil content was 2.88%, with the highest average oil content of 2.99% recorded in the control plot. The maximum oil content of 3.33% was found in the P2105 variety, while the lowest oil content of 2.40% was observed in the OG plot with the P1410 variety. The average starch content was 72.69%, with the highest average starch content of 73.71% in the HG plot and the maximum starch content of 74.33% recorded in the P1410 variety. The lowest starch content of 71.43% was observed in the control plot with the P2105 variety. The average hectoliter weight was 79.78 kg/hl, with the highest hectoliter weight of 80.70 kg/hl observed in the KG plot and the maximum hectoliter weight of 82.57 kg/hl recorded in the M17G17 variety. The lowest hectoliter weight was 75.87 kg/hl in the HG plot with the P1410 variety. The average thousand-grain weight was 267.18 g, with the highest average thousand-grain weight of 296.36 g recorded in the control plot and the maximum thousand-grain weight of 320.80 g observed in the P2105 variety. The lowest thousand-grain weight was 221.33 g in the HG plot with the P1410 variety. As a result of this research, it was concluded that under the ecological conditions of the Southeastern Anatolia Region, the P2105 variety could be recommended for grain yield, oil content, moisture content, grain/ear ratio, and thousand-grain weight. Similarly, the P1410 variety showed potential for high crude protein and starch content in the region.
Benzer Tezler
- Farklı organik gübre uygulamalarının bazı kolza çeşitlerinin verim unsurları ile yağ asitleri kompozisyonu üzerine etkisi ve biyokütle atıklarından elde edilenbriketlerin fiziksel ve yakıtözelliklerinin belirlenmesi
The effects of different organic fertilizer applications on the efficiency and fatty acids composition of some rapeseed varieties and the determination of the physical and fuel properties of brickets obtained from biomass waste
VEYSEL ENES ERDEM
- Diyarbakır ekolojik koşullarında farklı azot ve fosfor dozlarının bazı aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinde verim ve verim özellikleri üzerine etkisi
The effect of different nitrogen and phosphorus doses on yield and yield traits of some saffl ower (Carthamus tinctorius L.) varieties in Diyarbakır ecological conditions
MEHTAP ANDIRMAN
- Bazı nohut çeşitlerinde farklı gübre uygulamalarının verim ve verim unsurlarına etkisi
The effect of fertilization on yield and yield components on some chichkpea varieties
SAVAŞ EKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatDicle ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEHİYE TUBA BİÇER
- Nohut (Cicer arietinum L.), bakla (Vicia faba L.) ve bezelye (Pisum sativum L.)'de besin elementlerinin verim ve verim unsurları üzerine etkisi
The effect of plant nutrients on the yield and yield components on the chickpea (Cicer arietinum L.), bean (Vicia faba L.) and pea (Pisum sativum L.)
SEVGİ SAYLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ZiraatDicle ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEHİYE TUBA BİÇER
- Farklı ekim sıklıklarında dereotu (Anethum graveolens)'nda organik ve inorganik gübre uygulamalarının agronomik ve kalite özelliklerine etkisi
The effect of organic and inorganic fertilizer applications on agronomic and quality characteristics of dill (Anethum graveolens) at different planting densities
İBRAHİM HALİL ŞINDAK