Hisse senedi alımıyla oluşan ortaklığın fıkhî analizi
Fiqh analysis of the partnership formed by purchasing shares
- Tez No: 954244
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT ŞİMŞEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Ekonomi, Hukuk, Religion, Economics, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: İslam Ekonomisi ve Finansı Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Ekonomisi ve Finansı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
Değişen ve dönüşen dünya ekonomisinde İslam iktisatçılarını meşgul eden temel problemlerden birisi de sermaye piyasasının önemli araçlarından olan hisse senetleri ve onun ortaya çıkardığı yükümlülüklerdir. Borsalarda alım satımı yapılan ve sermaye akışının önemli bir parçası olan hisse senetleri, doğurduğu yükümlülükleri ile İslam İktisatçılarının hükmünü tartıştığı güncel meselelerdendir. Anonim şirketlerde eşit parçalar halinde esas sermayedeki payları temsil eden hisse senetleri, ortaklarına sadece sermayenin zamanında getirilmesi sorumluluğunun dışında şirkete ortak olma vasfını ve ortaklık sorumluluğunu da ifade etmektedir. Şirkete ortak olma vasfı ortakların, gerçekleşen şirket kazancından kâr alma, öncelikli pay alma gibi mali haklara; genel kurula katılma, şirket yönetimini etkileyebilen oy kullanma ve şirketi temsil etme gibi idari haklara sahip olabildiğini ifade etmektedir. Bu ortaklıktan çıkmak her ne kadar kişinin ihtiyarı ile olsa dahi kural olarak pay sahipliğine yeni bir ortak bulunmadıkça önceki pay sahibi ortaklık hakkından vazgeçememektedir. Bu çalışma hisse senetlerinin doğurduğu sermaye ortaklığının pay sahipleri için aynı zamanda sermayede aynî bir ortaklık vasfını ortaya çıkarıp çıkarmadığı sorusunun cevabını arayacaktır. Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve Sermaye Piyasaları Kanunu'nda geçen ortaklık yapısının sağladığı hak ve yükümlülükler doğrultusunda sermaye ortaklığının, şirket mal varlıkları üzerinde bir ortaklık yapısını da ifade etmesi halinde İslam iktisatçılarının bu yapıya sahip ortaklığa bakış açıları incelenip değerlendirilecektir. Çalışmada AAOIFI'nin çağdaş ortaklık standardında öngördüğü hisse senetlerinin ortaklık üzerindeki yapısıyla TTK'nin hisse senetleri üzerine atfettiği ortaklık yapısı karşılaştırılıp değerlendirilecektir. Aynı zamanda hisse senetleri alımıyla yatırımcıların sahip oldukları aynî haklar İslam iktisadının mülkiyet teorisi üzerinde değerlendirilecek ve hisse senedi; anonim ortaklık yapısı mülkiyet bağlamı içerisinde ele alınacaktır. Çalışmada İslam İktisatçılarının hisse senetleri hakkındaki görüşleri içerik analiz yöntemiyle incelenip değerlendirilecek, çalışma kapsamı içerisinde Türkiye'deki güncel kanunlara göre anonim ortaklık, yasal mevzuata göre hisse senetlerinin anonim şirketteki değeri belirlenerek İslam İktisadındaki Anonim ortaklığa uygunluğu değerlendirilecektir.
Özet (Çeviri)
One of the main problems that preoccupies Islamic economists in the changing and transforming world economy is the stocks, which are important instruments of the capital market, and the liabilities they create. Shares, which are traded on stock exchanges and are an important part of capital flow, are among the current issues discussed by Islamic Economists with their obligations. Shares, which represent partnership in equal parts of capital in joint stock companies, not only convey to the partners the responsibility of bringing the capital on time, but also express the qualification of being a partner in the company and the responsibility of partnership. The qualification of being a partner in the company means that the partners have financial rights such as receiving profits and dividends from the realized company earnings; It states that they can have administrative rights such as attending the general assembly, voting that can affect the company management, and representing the company. Even if leaving this partnership is voluntary, the previous shareholder cannot, as a rule, give up his partnership rights unless a new shareholder is found. This study will seek the answer to the question of whether the capital partnership created by shares also creates a partnership in kind for the shareholders. In line with the rights and obligations provided by the partnership structure in the Turkish Commercial Code and the Turkish Code of Obligations, if the capital partnership also expresses an in-kind partnership structure in capital, the perspectives of Islamic Economists on the partnership with this structure will be examined and evaluated. In the study, the in-kind partnership structure envisaged by AAOIF in the contemporary partnership standard will be compared and evaluated with the partnership structure ascribed to shares by TTK. In the study, the opinions of Islamic Economists about stocks will be examined and evaluated by the content analysis method, and within the scope of the study, their suitability for joint stock companies in Islamic Economics will be evaluated by determining the value of the shares in the joint stock company according to the current laws in Turkey and the value of the shares in the joint stock company according to the legal legislation.
Benzer Tezler
- Girişim sermayesi ve İslam hukuku açısından tahlili
Venture capital and analyzed in terms of Islamic law
ABDULLAH KULUÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Dinİstanbul Üniversitesiİslam İktisadı ve Finansı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH DURMUŞ
- UFRS 15 müşteri sözleşmelerinden hasılat ve iletişim sektörü üzerine bir uygulama örneği
IFRS 15 revenue from contracts with customers and a study in the communication sector
ENGİN ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İşletmeİstanbul Bilgi ÜniversitesiMuhasebe Denetim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET GÖKSEL YÜCEL
- Hisse senedi piyasalarında temel analiz: 2008 - 2013 yılları arasında BİST'te işlem gören sigorta şirketleri üzerine bir uygulama
Fundamental analysis in stock markets: A case study on insurance compani̇es traded in the BIST between 2008 - 2013 years
ERHAN ERGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
İşletmeOsmaniye Korkut Ata Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET CİHANGİR
- Hisse senedi getirileri tahmin aracı olarak yatırımcı duyarlılığı
Investor sentiment as prediction tool for stock returns
EMRAH KELEŞ
