Sigara içmenin lipid profili, ortalama trombosit hacmi (MPV) ve monosit/yüksek dansiteli lipoprotein (MHR) düzeyleri üzerindeki etkisinin retrospektif araştırılması
A retrospective study of the effect of smoking on lipid profile, mean platelet volume (MPV), and monocyte/high-density lipoprotein (MHR) levels
- Tez No: 954476
- Danışmanlar: DOÇ. HİLAL ÖZKAYA
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Sigara, lipid profili, ortalama trombosit hacmi, monosit/ yüksek dansiteli lipoprotein, Smoking, lipid profile, mean platelet volume, monocyte/high-density lipoprotein
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Aile Hekimliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Amaç: Sigara kullanımı, kardiyovasküler sistem üzerinde çok yönlü olumsuz etkiler oluşturmakta olup, bu etkiler hematolojik ve biyokimyasal parametreler aracılığıyla izlenebilmektedir. Monosit/yüksek dansiteli lipoprotein oranı (MHR), ortalama trombosit hacmi (MPV) ve lipid profili gibi göstergeler, sigara içiminin neden olduğu inflamatuar yanıtı ve aterosklerotik süreci değerlendirmede önemli biyobelirteçlerdir. Bu çalışmada; sigara içmenin lipid profili, MPV ve MHR düzeyleri üzerindeki etkisinin retrospektif araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Bu retrospektif kesitsel çalışma, 01.01.2024–29.11.2024 tarihleri arasında Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi Aile Hekimliği Polikliniği'ne başvuran 18–65 yaş arası bireyler üzerinde yürütülmüştür. Örneklem grubu, sigara içen ve içmeyen bireylerden oluşturulmuş, örneklem büyüklüğü G-Power 3.1.9.4 yazılımı ile hesaplanarak en az 150 katılımcı dâhil edilmiştir. Veriler, hasta kayıt sisteminden alınmış ve dışlama kriterlerine uymayan bireyler çalışma dışında bırakılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 25.0 yazılımı kullanılmış; normal dağılıma uygunluk Kolmogorov-Smirnov testiyle, karşılaştırmalar ise t-testi, ANOVA, Bonferroni post-hoc, Pearson korelasyon ve çok değişkenli doğrusal regresyon ile değerlendirilmiş, anlamlılık düzeyi p 0.05). Sigara içen ve içmeyen erkek katılımcıların klinik ve biyokimyasal parametreleri karşılaştırıldığında, bazı değişkenlerde istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar saptanmıştır.Sigara içen gruptaki erkeklerde HDL ile MPV düşük ancak LDL, Total Kolesterol ve Trigliserid oranları yüksektir. Sigara içmeyen erkeklerde HDL düzeyleri anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur (p < 0.001). Buna karşın trigliserid düzeyleri sigara içen erkeklerde belirgin şekilde daha yüksektir (p < 0.001), bu da sigara kullanımının lipit profili üzerinde olumsuz etkilerini desteklemektedir. LDL ve total kolesterol düzeylerinde gruplar arasında fark gözlense de bu fark istatistiksel olarak anlamlı değildir (p > 0.05). MPV, CRP, NLR, PLR, MHR ve trombosit gibi diğer hematolojik ve inflamatuvar parametrelerde de anlamlı fark saptanmamıştır (p > 0.05). Bu bulgular, erkek bireylerde sigara kullanımının özellikle HDL düşüşü ve trigliserid artışı üzerinden kardiyovasküler risk profilini etkileyebileceğini göstermektedir. 10-19 yıl süreyle sigara içenlerde LDL, Total Kolesterol ve Trigliserid değerleri içmeyenlere göre daha yüksektir. Sonuç: Bu retrospektif çalışmanın bulguları, sigara içmenin lipid profili, MPV ve MHR gibi önemli biyobelirteçler üzerinde olumsuz etkileri olduğunu açıkça göstermektedir. Sigara içen bireylerde HDL düzeylerinin anlamlı derecede düşük, LDL, toplam kolesterol, trigliserid, MPV ve MHR düzeylerinin ise belirgin şekilde yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca, bu bozulmaların sigara içme süresiyle birlikte arttığı gözlemlenmiştir. Bu sonuçlar, sigara içmenin sadece akciğer sistemini değil, aynı zamanda kardiyovasküler risk göstergeleri üzerinde de ciddi etkileri olduğunu göstermektedir. Bu bulgular, birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan aile hekimlerinin, sigara içmeyle ilişkili doğrudan sağlık sorunlarını ve aynı zamanda lipid profili, inflamasyon belirteçleri ve hematolojik parametrelerdeki değişiklikler gibi dolaylı etkilerini de rutin takip sırasında izlemeleri gerektiğini vurgulamaktadır. Özellikle düşük HDL, yüksek MHR ve yüksek MPV gibi parametreler, asemptomatik bireylerde bile kardiyovasküler riskin erken göstergeleri olarak kullanılabilir. Bu nedenle, aile hekimlerinin sigara içenleri düzenli olarak laboratuvar taramalarına yönlendirmeleri, kişiye özel sigara bırakma danışmanlığı sağlamaları ve yaşam tarzı değişikliklerini teşvik etmeleri halk sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır. Sonuç olarak, sigara kullanımına bağlı biyobelirteç değişikliklerinin sadece klinik bulgular ortaya çıktıktan sonra değil, aynı zamanda erken evrelerde de koruyucu hekimlik çerçevesinde belirlenmesi ve yönetilmesi gerekmektedir. Aile hekimliği uygulamaları bu koruyucu yaklaşımın kritik bir bileşenini oluşturmaktadır.
Özet (Çeviri)
Aim: Cigarette smoking has multifaceted adverse effects on the cardiovascular system, which can be monitored through hematological and biochemical parameters. Indicators such as the monocyte/high-density lipoprotein ratio (MHR), mean platelet volume (MPV), and lipid profile are important biomarkers for evaluating the inflammatory response and atherosclerotic processes induced by smoking. This study aimed to retrospectively investigate the effect of cigarette smoking on lipid profile, mean platelet volume (MPV), and monocyte/high-density lipoprotein ratio (MHR) levels. Method: This retrospective cross-sectional study was conducted between 01.01.2024 and 29.11.2024 among individuals aged 18–65 who applied to the Family Medicine Outpatient Clinic of Başakşehir Çam and Sakura City Hospital. The sample group consisted of smokers and non-smokers, and the minimum sample size was calculated using G-Power 3.1.9.4 software, with at least 150 participants included. Data were obtained from the hospital patient registry system, and individuals who did not meet the exclusion criteria were excluded from the study. Data were analyzed using SPSS version 25.0; normal distribution was assessed with the Kolmogorov-Smirnov test, and comparisons were evaluated using t-test, ANOVA, Bonferroni post-hoc, Pearson correlation, and multivariate linear regression. A significance level of p 0.05). Comparisons of clinical and biochemical parameters between male smokers and non-smokers revealed statistically significant differences in several variables. Male smokers exhibited lower HDL and MPV levels, but higher LDL, total cholesterol, and triglyceride levels. HDL levels were significantly higher in non-smoking men (p < 0.001), whereas triglyceride levels were markedly elevated in smoking men (p < 0.001), supporting the negative impact of smoking on lipid profiles. Although differences in LDL and total cholesterol were observed between groups, these were not statistically significant (p > 0.05). No significant differences were found in other hematological and inflammatory parameters, including MPV, CRP, NLR, PLR, MHR, and platelet count (p > 0.05). These findings indicate that smoking in men may particularly affect cardiovascular risk profiles through reduced HDL and increased triglycerides. Furthermore, individuals who smoked for 10–19 years exhibited higher LDL, total cholesterol, and triglyceride levels compared to non-smokers. Conclusion: The findings of this retrospective study clearly demonstrate that cigarette smoking has adverse effects on important biomarkers such as lipid profile, MPV, and MHR. In individuals who smoke, HDL levels were found to be significantly decreased, whereas LDL, total cholesterol, triglycerides, MPV, and MHR levels were notably elevated. Furthermore, these deteriorations were observed to increase with the duration of smoking. These results indicate that smoking affects not only the pulmonary system but also has serious implications for cardiovascular risk indicators. These findings highlight the necessity for family physicians working in primary healthcare to monitor not only the direct health problems associated with smoking but also its indirect effects, such as changes in lipid profile, inflammation markers, and hematological parameters, during routine follow-up. Especially parameters such as decreased HDL, increased MHR, and elevated MPV may serve as early indicators of cardiovascular risk even in asymptomatic individuals. Therefore, it is of great public health importance for family physicians to regularly refer smokers for laboratory screening, provide individualized smoking cessation counseling, and encourage lifestyle modifications. In conclusion, biomarker alterations associated with smoking should be identified and managed not only after clinical manifestations appear but also in the early stages within the framework of preventive medicine. Family medicine practices constitute a critical component of this preventive approach.
Benzer Tezler
- Sigara kullananlarda safran (crocus sativus) çayının plazma lipit profili ve plazma sod enzim aktivitesi üzerine etkisinin belirlenmesi
Determination of the effect of saffron tea (crocus sativus) plasma lipid profile and plasma sod enzyme activity in smokers
FATİH UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
FizyolojiKafkas ÜniversitesiFizyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NADİDE NABİL KAMİLOĞLU
- Akut iskemik serebral infarktlı hastalarda homosisteinin inme ile ilişkisi
Correlation between homocysteine levels and stroke in patients with acute ischemic stroke
ADNAN KİRMİT
- Tükürük ve serum Total Antioksidan Kapasitesine sigara içmenin akut ve kronik etkisi.
Acute and chronic effects of smoking on Total Antioxidant Capacity of saliva and serum.
HÜSEYİN KURKU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2009
BiyokimyaKırıkkale ÜniversitesiTıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT KAÇMAZ
- Association analysis of glutathione S-transferase omega 1 and omega 2 genetic polymorphisms and ischemic stroke risk in Turkish population
Glutatyon S-transferaz omega 1 ve omega 2 gen polimorfizimleri ile Türk populasyonunda iskemik inme riski ilişkisinin incelenmesi
ESRA BİLGİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
BiyokimyaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBiyokimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN ADALI