Sağlık işletmelerinde tıbbi atık yönetim süreçlerinin ve bu süreçlere yönelik tutumların değerlendirilmesi
Evaluation of medical waste management processes and attitudes towards these processes in healthcare organizations
- Tez No: 954530
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DOĞANCAN ÇAVMAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sağlık Yönetimi, Healthcare Management
- Anahtar Kelimeler: Tıbbi Atık Yönetimi, Algı, Farkındalık, Sağlık Yönetimi, Medical Waste Management, Perception, Awaraness, Health Management
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tarsus Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Tıbbi atık, sağlık işletmelerinde patojen içerdiği düşünülen ve hastalık bulaşma riski oluşturan atıklardır. Yapılan tıbbi işlemler sonucu ortaya çıkan ve bulaş riski yüksek olan kan veya diğer vücut sıvılarıyla kontamine olmuş atıklardır. Bu atıkların insana ve çevreye olumsuz etkileri bulunmaktadır. Atık yönetim süreci atıkların oluşumundan bertarafına kadar olan süreci kapsamaktadır. Bu sürecin mevzuata uygun bir şekilde yürütülmesi esastır. Bu çalışmada sağlık işletmelerinde tıbbi atık yönetim süreçlerinin tanımlanması ve bu süreçlere yönelik bilgi ve tutumların değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın evrenini bir şehir hastanesinde çalışan tıbbi ve idari personel oluşturmaktadır. Veri toplama sürecinde 409 sağlık çalışanına ulaşılmıştır. Nicel veri toplama aracı olan anket, Google Formlar aracılığıyla çevrimiçi olarak tasarlanmış ve hastane içerisinde yayılması sağlanmıştır. Anket formu 2 bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm demografik değişkenlerle ilgili olup 6 sorudan oluşmaktadır. İkinci bölüm ise Likert tipte 24 maddelik bir yapıdan oluşmaktadır. Sürecin tanımlanmasına yönelik olarak ise yarı-yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış ve bu aşamada 10 katılımcı yer almıştır. Anket uygulamasında araştırmaya katılanların %62,6'si kadındır ve yaş ortalamaları 32,00 ±7,70'dir. Katılımcıların %5,1'i ilk ve orta öğrenim mezunu, % 20,3'ü lise mezunu, %64,5'i ön lisans ve lisans mezunu ve %10,1'i lisansüstü eğitim düzeyindedir. Katılımcıların %40,1'i hemşire, %6,6'sı doktor, %22,5'i destek/temizlik personeli, %6,4'ü ebe, %8,8'i tekniker, % 5,1'i tıbbi sekreter ve % 10,5'i diğer unvanlara sahip çalışanlardır. Çalışmaya dâhil edilen katılımcıların %5,1'i idari birimlerde, %32,8'i acil servislerde, %17,4'ü yoğun bakımlarda, %2,9'u ameliyathanelerde, %21,5'i yataklı servislerde ve %20,3'ü poliklinik/günü birlik işlem merkezlerinde çalışmaktadır. Katılımcıların % 43,5'i 0-5 yıl, %33,3'ü 6-10 yıl, %10,2'ü 11-15 yıl ve %13'ü 16 yıl ve üstü çalışma yılına sahiptir. Yapılan araştırma sonucunda çalışanların cinsiyetlerinin ve çalışma alanlarının tıbbi atık süreçlerine yönelik algı ve tutumlarını etkilemediği ancak eğitim düzeyi, unvan ve tecrübenin (çalışma yılı) tıbbi atık süreçlerine yönelik algı ve tutumlarını etkilediği tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular çerçevesinde, tıbbi atık denetimleri artırılmalıdır. Yoğun olan alanlarda çalışan personele atık konusunda eğitim planlanması yapılmalı ve gerektikçe eğitim sayısı artırılmalıdır. Çalışanlara atık yönetiminin önemi anlatılmalıdır.
Özet (Çeviri)
Medical waste refers to waste that is potentially contaminated with pathogens and poses a risk of disease transmission within healthcare settings. It includes materials contaminated with blood or other bodily fluids resulting from medical procedures, carrying a high potential for infection. Such waste can have detrimental effects on both human health and the environment. The waste management process covers the process from the generation of waste to its disposal. It is essential that this process is carried out in accordance with the legislation. This study aims to define medical waste management processes in healthcare facilities and to assess healthcare personnel's knowledge and attitudes regarding these processes. The universe of the study consists of medical and administrative personnel working in a city hospital. 409 healthcare workers were reached during the data collection process. The questionnaire, which is a quantitative data collection tool, was designed online via Google Forms and was distributed within the hospital. The questionnaire form consists of 2 sections. The first section is related to demographic variables and consists of 6 questions. The second section consists of a 24-item Likert-type structure. A semi-structured interview form was used to define the process and 10 participants were included in this stage. In the survey application, 62.6% of the participants were female and the average age was 32.00 ± 7.70. 5.1% of the participants were primary and secondary school graduates, 20.3% were high school graduates, 64.5% had an associate degree and bachelor's degree, and 10.1% had a postgraduate education. 40.1% of the participants were nurses, 6.6% were doctors, 22.5% were support/cleaning personnel, 6.4% were midwives, 8.8% were technicians, 5.1% were medical secretaries, and 10.5% were employees with other titles. Participants were employed across various units: 5.1% in administrative departments, 32.8% in emergency services, 17.4% in intensive care units, 2.9% in operating rooms, 21.5% in inpatient wards, and 20.3% in outpatient clinics or day procedure centers. In terms of professional experience, 43.5% had 0–5 years, 33.3% had 6–10 years, 10.2% had 11–15 years, and 13% had 16 years or more.As a result of the research, it was determined that the gender and field of work of the employees do not affect their perceptions and attitudes towards medical waste processes, but the level of education, title and experience (years of experience) affect their perceptions and attitudes towards medical waste processes. Medical waste inspections should be intensified. Training plans should be made for personnel working in busy areas on waste and the number of trainings should be increased as necessary. The importance of waste management should be explained to the employees.
Benzer Tezler
- Determining the importance of sustainability indicators of the furniture industry using interval-valued neutrosophic edas method
Aralık değerli nötrosofik edas yöntemi ile mobilya endüstrisinin sürdürülebilirlik göstergelerinin öneminin belirlenmesi
ENİS KÜÇÜK
Doktora
İngilizce
2023
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE CAMGÖZ AKDAĞ
- Kamu kurumlarında sıfır atık yönetim sisteminin uygulanması: Su ve kanalizasyon idareleri üzerine bir inceleme
Implementation of zero waste management system in public institutions: A study on water and sewerage administrations
ZEHRA ÖZGER KOÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN GÜVEN
- Bir hastanede tıbbi atık yönetiminde iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları
Occupational health and safety practices in medical waste management in a hospital
SERKAN ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Hastanelerİstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAFİZ HULUSİ ACAR
- Sağlık işletmelerinde malzeme yönetiminde uygun talep tahmin yönteminin belirlenmesine yönelik bir uygulama
An implementation for the determination of the appropriate request estimation method in material management in health care facilities
ZEHRA TORUN
- Sağlık işletmelerinde satın alma ve tedarik zinciri yönetimi
Supply chain concept in health management
MAHMUT YAĞBASAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HastanelerTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RASİM YILMAZ