Mahremiyetin kuşaklararası dönüşümü
The intergenerational transformation of privacy
- Tez No: 954604
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA MACİT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Sosyoloji, Religion, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Sosyolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 256
Özet
Mahremiyetin dönüşümü, akademi, medya ve gündelik yaşam içerisinde sıklıkla tartışılan güncel bir sorun halini almıştır. Mahremiyetin, sosyal yaşamın sürdürülebilirliğinde etkili olan temel unsurlardan biri olması, bu alanda ortaya çıkan problemleri ve olası tartışma alanlarını inceleme gereğini doğurmuştur. Mevcut literatür ve akademik tartışmalar incelendiğinde, mahremiyet kavramına ilişkin yeni tanımlamalara, yaklaşımlara ve teorik çerçevelere ihtiyaç olduğu açığa çıkmaktadır. Bu gözlemden hareketle, çalışmanın problemi, farklı kuşakların mahremiyet algılarının ne olduğu ve mahremiyetin kuşaklararası düzlemde nasıl ve hangi yönde değişip dönüştüğü soruları etrafında şekillenmiştir. Araştırmanın amacı, farklı kuşakların mahremiyet algılarını ortaya koymak ve mahremiyetin kuşaklararası düzlemde nasıl ve hangi yönde değişim gösterdiğini analiz etmektir. Araştırmamız, mahremiyetin sosyal medya ya da dijitalleşme ilişkisinin ötesine geçerek, bireysel, sosyal, mekânsal ve bilgi boyutlarında kuşaklar arası algısal dönüşümünü ele almasıyla mevcut literatürdeki önemli bir boşluğu özgün biçimde doldurmakta ve kuşaklar arası karşılaştırmalı analizlerle mahremiyetin toplum yapısındaki dönüşümünü daha geniş bir çerçevede inceleyerek sosyolojik dinamiklerin anlaşılmasına katkı sunması bakımından önem taşımaktadır. Bu doğrultuda, mahremiyetin toplumsal düzeyde dönüşümünü anlamak amacıyla, katılımcıların kendi bağlamlarına özgü deneyim ve algılarını derinlemesine ele almak için nitel durum çalışması yöntemi tercih edilmiş ve iç içe geçmiş çoklu durum deseni kullanılarak mahremiyetin dönüşümü incelenmiştir. Araştırmada, durumun kendisi 'mahremiyetin dönüşümü' olarak belirlenmiş; alt durumlar ise 'bireysel mahremiyet' ve 'sosyal mahremiyet', 'mekansal mahremiyet' ve 'bilgi mahremiyeti' olarak yapılandırılmıştır. Araştırma da her bir kuşağın mahremiyet anlayışı önce kendi içerisinde çeşitli alt birimlere ayrılarak yani mahremiyetin boyutları açısından ele alınıp incelenmiştir. Kuşakların mahremiyet algıları kendi içerisinde bütüncül şekilde incelendikten sonra iki kuşağın algılarının mahremiyetin boyutları çerçevesinde karşılaştırılması yoluyla mahremiyetin dönüşümü ortaya konulmuştur. Böylece, her alt durumdan elde edilen bulgular, durumun kendisi olan 'mahremiyetin dönüşümü' konusuna dair kapsamlı ve detaylı bir anlayış geliştirilmesine katkı sağlayacaktır. Araştırmada her iki kuşaktan (ebeveyn- çocuk) kadın katılımcılar ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenmiş olup 28 katılımcı ile mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Mahremiyetin dönüşümünü ortaya koymak amacıyla kuşaklar arası karşılaştırma yapabilmek için araştırmada standartlaştırılmış açık uçlu mülakat formu kullanılmıştır. Görüşmeler, annelerin tamamı ve genç katılımcıların bir kısmı ile yüz yüze diğer kısmı ile online şekilde gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aşamasının ardından mülakatlardan elde edilen veriler, transkript edilmiş sonrasında birkaç kez dikkatlice okunarak veriye aşinalık sağlanmıştır. Transkript metinleri Maxqda yazılımına aktarılmış ve her iki kuşağa ait veriler içerik analizi yöntemiyle kodlanmaya başlanmıştır. Kodlama tamamlandıktan sonra, ortaya çıkan temalar yorumlanmıştır. Bu aşamada, önce her kuşağın mahremiyet algısı kendi içinde incelenmiş, ardından“çapraz durum analizi”yöntemiyle kuşaklar arası tematik karşılaştırma yapılmıştır. Böylece kuşaklar arasındaki benzerlikler ve farklılıklar sistematik olarak analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, mahremiyetin kuşaklar arasında yalnızca farklılaştığını değil, aynı zamanda belirli yönleriyle süreklilik gösterdiğini ortaya koymaktadır. Bu durum, mahremiyet algısının toplumsal, kültürel vb. etkenlerle şekillenen dinamik bir olgu olduğunu ve kuşaklar arası etkileşimle dönüşüme uğradığını göstermektedir.
Özet (Çeviri)
The transformation of privacy has become a current issue frequently discussed in academia, the media, and daily life. As one of the fundamental elements influencing the sustainability of social life, the concept of privacy necessitates the examination of emerging problematics and potential areas of debate. A review of the current literature and academic discussions reveals a growing need for new definitions, approaches, and theoretical frameworks related to privacy. Based on this observation, the central problem of the study is shaped around the questions of what privacy perceptions different generations hold and how privacy changes and transforms across generations. The aim of the research is to reveal the privacy perceptions of different generations and to analyze how and in what direction privacy changes in an intergenerational context. By examining how the concept of privacy differs between generations within a socio-cultural framework, the study seeks to understand the underlying social, cultural, religious, economic, technological, and other factors and conditions that drive this differentiation. This research fills a significant gap in the existing literature by going beyond the relationship between privacy and digitalization or social media, and instead addresses the intergenerational perceptual transformation of privacy in terms of individual, social, spatial, and informational dimensions. It is therefore important for contributing to a broader sociological understanding of how privacy transforms within the structure of society through comparative intergenerational analysis. In line with this objective, a qualitative case study design was employed to explore the transformation of privacy by deeply examining the participants' context-specific experiences and perceptions. An embedded multiple-case design was used to analyze this transformation. In the study, the main case was defined as the 'transformation of privacy,' while the sub-cases were structured as 'individual privacy,' 'social privacy,' 'spatial privacy,' and 'informational privacy.' Each generation's understanding of privacy was first examined within its own internal structure and subunits, i.e., in terms of the dimensions of privacy. After a holistic analysis of each generation, a cross-generational comparison was conducted based on these dimensions to identify the nature of privacy transformation. In this way, the findings from each sub-case contributed to a more comprehensive and detailed understanding of the overarching phenomenon—'the transformation of privacy.' The participants consisted of women from two generations (mother and daughter), selected through criterion sampling. Interviews were conducted with a total of 28 participants. To enable a generational comparison of privacy perceptions, a standardized open-ended interview form was utilized. Interviews with all mothers and part of the younger participants were conducted face-to-face, while the remainder were conducted online. Following the data collection phase, interview data were transcribed and repeatedly read to ensure familiarity with the content. The transcripts were imported into the Maxqda software, and data from both generations were coded using content analysis. Once coding was completed, the resulting themes were interpreted. At this stage, each generation's perception of privacy was first analyzed independently, and then a cross-case thematic comparison was carried out. Through this method, similarities and differences in privacy perceptions between generations were systematically examined. The findings reveal that privacy is not only differentiated across generations but also exhibits continuity in certain aspects, indicating an ongoing process of transformation. This suggests that privacy is a dynamic phenomenon shaped by social, cultural, and other contextual factors, and that it evolves through intergenerational interaction.
Benzer Tezler
- Mahremiyetin dönüşümü: Yeni medya perspektifinden kuşaklararası farklar
Transformation of privacy: Intergenerational differences of a new media perspective
ÜMRAN SARIKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SosyolojiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAVAŞ ÇAĞLAYAN
- Düşünümsel modernite ekseninde mahremiyetin dönüşümü: Medya perspektifinden kuşaklararası farklar
Transformation of privacy within the context of reflexive modernity: Intergeneration differences from the media perspective
DİLGE KODAK
Doktora
Türkçe
2016
İletişim BilimleriMaltepe Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL BATUŞ
- Dijital çağda kültürel sermayenin kuşaklararası aktarımında Z kuşağı–Yıldız Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi öğrencileri örneği
Generation Z in the intergenerational transfer of cultural capital in the digital age-example of Yildiz Technical University Engineering Faculty students
NECİP ŞEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SosyolojiÜsküdar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EBULFEZ SÜLEYMANLI
- Mobil ortam reklamlarında dijital gözetim algısı: Dijital göçmenler ve dijital yerlilerin karşılaştırmalı analizi
Awareness of surveillance through mobile media ads: A comparative analysis of digital natives and digital immigrants
ÖMÜR TALAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ReklamcılıkAkdeniz ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERİH TAŞKAYA
- Kuşaklar arası dijital mahremiyet algısının dönüşümü
A critical research on the representation of persons withdisabilities in the media
KÜBRA CANBOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İletişim BilimleriÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiDisiplinlerarası Medya ve Kültürel Çalışmalar Anabilim Dalı
DOÇ. DR. SERHAT ÇOBAN