Çocukluk deneyimleri ile bilişsel çarpıtmalar arasındaki ilişkide bilişsel esnekliğin düzenleyici rolü
The moderating role of cognitive flexibility in the relationship between childhood experiences and cognitive distortions
- Tez No: 954765
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ CUMHUR AVCİL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Antalya Bilim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Bu çalışmanın amacı, çocukluk deneyimleri ile bilişsel çarpıtmalar arasındaki ilişkiyi incelemek ve bu ilişkinin bilişsel esnek düzeyi tarafından nasıl düzenlendiğini ortaya koymaktır. Araştırmaya Türkiye'de ikamet eden 18-59 yaş arası 388 kadın ve erkek katılımcı dahil edilmiştir. Araştırmanın verileri Demografik Bilgi Formu, Çocukluk Deneyimleri Ölçeği, Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği ve Bilişsel Esneklik Envanteri kullanılarak toplanmıştır. Veri toplama süreci çevrimiçi platformlar aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Örneklem üzerinden elde edilen veriler SPSS 23 istatistik programı üzerinden; Pearson ve Spearman Korelasyon Analizleri, Bağımsız Örneklem t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve düzenleyicilik analizleri yapılarak test edilmiştir. Korelasyon analizleri, çocukluk deneyimleri ile bilişsel çarpıtmalar ve alt boyutları arasında pozitif ve güçlü bir ilişki; bilişsel esneklik ile bilişsel çarpıtmalar ve alt boyutları arasında negatif ve güçlü ilişki; çocukluk deneyimleri ile bilişsel esneklik arasında ise negatif ve güçlü bir ilişki olduğunu göstermiştir. Çocukluk deneyimleri ile bilişsel çarpıtmalar ilişkisinde bilişsel esnekliğin düzenleyici rolünü incelemek amacıyla PROCESS Macro programı Model 1 kullanılarak düzenleyicilik analizi yapılmıştır. Düzenleyicilik analizinde, modelin toplam varyansının %35'ini açıkladığı ve genel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. Bununla birlikte, bilişsel esnekliğin düzenleyici olarak etkisi anlamlı bulunmamıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the relationship between childhood experiences and cognitive distortions and to reveal how this relationship is moderated by the level of cognitive flexibility. The study included 388 male and female participants aged between 18 and 59 residing in Turkey. The data of the research were collected using the Demographic Information Form, Childhood Experiences Scale, Cognitive Distortions Scale, and Cognitive Flexibility Inventory. The data collection process was carried out through online platforms. The data obtained from the sample were analyzed using SPSS 23 statistical program; Pearson and Spearman Correlation Analyses, Independent Samples t-Test, One-Way Analysis of Variance (ANOVA), and moderation analyses were conducted. Correlation analyses showed a positive and strong relationship between childhood experiences and cognitive distortions and their sub-dimensions; a negative and strong relationship between cognitive flexibility and cognitive distortions and their sub-dimensions; and a negative and strong relationship between childhood experiences and cognitive flexibility. In order to examine the moderating role of cognitive flexibility in the relationship between childhood experiences and cognitive distortions, moderation analysis was conducted using the PROCESS Macro program Model 1. In the moderation analysis, it was found that the model explained 35% of the total variance and was generally significant. However, the moderating effect of cognitive flexibility was not found to be significant.
Benzer Tezler
- The relationship between early childhood experiences and sexual dysfunction: The mediating role of dysfunctional attitude
Erken çocukluk deneyimleri ile cinsel işlevsizlik arasındaki ilişki: İşlevsiz tutumun aracılık rolü
KHADIJA ASIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GİZEM AKCAN
- The mediating role of executive functions in the effect of excessive screen time and adverse childhood experiences on behavioral problems
Aşırı ekran süresi ve olumsuz çocukluk deneyimlerinin davranış sorunları üzerindeki etkisinde yürütücü işlevlerin aracı rolü
YILMAZ BAYRAKCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NUR ELİBOL PEKASLAN
- Olumsuz çocukluk çağı deneyimi ile genel psikolojik sorunlar arasındaki ilişkide erken dönem uyum bozucu şemaların aracı rolü
Relationship between adverse childhood experience and general psychological problems vehicle role of early period compliance schemes
GÜLYAPRAK GEZİCİ YILDIZLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul Okan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR ARSLANTÜRK
- Lisans öğrencilerinin olumsuz çocukluk çağı deneyimleri ve duygu düzenleme becerilerinin yürütücü işlevleri yordama düzeyinin incelenmesi
An investigation of the predictive level of executive functions by undergraduate students' adverse childhood experiences and emotion regulation skills
ZEYNEP BEYZA YAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ALTINSOY
DR. ÖĞR. ÜYESİ KÜBRA KARAKAYA ÖZYER
- Yetişkin bireylerde çocukluk çağı travması, bilişsel esneklik ve empati düzeyi arasındaki ilişkinin nörobilim bağlamında incelenmesi
An examination of the relationship between childhood trauma, cognitive flexibility and empathy level in adults in the context of neuroscience
ELİF AYVAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
NörolojiÜsküdar ÜniversitesiNörobilim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA TURAN