Posthümanizmin sinemadaki izleri: Film türleri bağlamında bir inceleme
Traces of posthumanism in cinema: A study in the context of film genres
- Tez No: 955739
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MELTEM CEMİLOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Görsel İletişim Tasarımı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
Günümüzde teknolojik ilerlemeler ve toplumsal değişimler, insanın insandışıyla ilişkisini yeniden ele almayı gerektirir. Bu durum, günümüzde tartışılan en yeni kavramsal çerçevelerden biri olan posthümanizmi işaret eder. Posthümanizm, insanmerkezciliği eleştirerek insanın teknoloji, doğa, diğer canlılar ve etik sorumluluklarla ilişkisini yeniden düşünmeyi amaçlayan geniş bir araştırma alanıdır. İnsan ve insandışı varlıklar arasındaki sınırların tartışılması, geleneksel normal veya doğal algılarına eleştirel bir bakış açısı getirmekte; bu da posthüman yaklaşımların politik, kültürel ve sanatsal boyutlarda ele alınmasını sağlamaktadır. Felsefe, edebiyat, bilim, teknoloji, çevre çalışmaları, antropoloji, sosyoloji ve medya gibi alanlarda ele alınan bu yaklaşım, sinemada da yeni bir araştırma alanı yaratır. Bu çalışma, söz konusu dönüşümlerin tür sinemasında nasıl temsil edildiğini ve bu temsillerin etik, politik, varoluş ve teknolojiyle nasıl bir ilişki kurduğunu analiz etmeyi amaçlar. Bu araştırma, posthümanist yaklaşımın söz konusu türlerin anlatı yapıları, karakter motivasyonları ve görsel üslupları üzerindeki dönüştürücü etkisini ortaya koymayı hedefler. İnsan ve insandışı varlıklar arasındaki ilişkilerin etik ve varoluşsal sorgulamaların ön plana çıktığı bir sinemasal evren olarak posthümanist sinema, bu çalışmanın odağını oluşturur. Araştırmanın temel problemi, posthümanist sinemanın tür sinemasında öznellik ve ilişkisellik kavramlarını nasıl yeniden şekillendirdiği; teknolojik, biyolojik, politik ve ekolojik dönüşümleri hangi görsel ve anlatısal araçlarla temsil ettiği sorunsalı etrafında şekillenir. Filmlerde incelenecek unsurlar posthümanizmin temel özellikleri olan kapsayıcılık, istisnacılığı reddetme ve merkezsizleşme ilkeleri üzerinden belirlenir. Bu çalışmada, posthümanist sinemanın türler özelinde incelenmesi amacıyla nitel araştırma desenlerinden durum çalışması yöntemi benimser. Bu kapsamda, posthümanist yaklaşımlar içeren filmler seçilmiş ve yorumsamacı veri analizi yöntemiyle incelenerek sonuçlar raporlaştırılmıştır. Posthümanist yaklaşımları belirgin şekilde içeren ve farklı türlerden seçilmiş filmler, araştırmanın örneklemini oluşturur. Bu filmler, posthümanist düşüncenin temel kavramlarını, özellikle kapsayıcılık, istisnacılığı reddetme ve merkezsizleşme ilkelerini farklı türlerde nasıl ele alındıklarını göstermek amacıyla seçilmiştir. Analizler sonucunda elde edilen veriler, yorumsamacı bir bakış açısıyla değerlendirilerek, posthümanist sinemanın türe özgü anlatı ve görsel stratejileri sistematik bir şekilde raporlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Today's technological advances and social changes necessitate a reconsideration of the human relationship with the nonhuman. This situation points to posthumanism, one of the most recent conceptual frameworks currently under discussion. Posthumanism is a broad field of research that aims to rethink humans' relationship with technology, nature, other living things, and ethical responsibilities by critiquing anthropocentrism. Discussing the boundaries between humans and nonhumans brings a critical perspective to traditional perceptions of normal or natural, enabling posthumanist approaches to be explored across political, cultural, and artistic dimensions. This approach, which has been explored in fields such as philosophy, literature, science, technology, environmental studies, anthropology, sociology, and media, also creates a new field of research in cinema. This study aims to analyze how these transformations are represented in genre cinema and how these representations relate to ethics, politics, existence, and technology. This research aims to reveal the transformative impact of the posthumanist approach on the narrative structures, character motivations, and visual styles of these genres. Posthumanist cinema, a cinematic universe where ethical and existential questions of the relationships between human and nonhuman beings come to the fore, forms the focus of this study. The fundamental research question is how posthumanist cinema reshapes the concepts of subjectivity and relationality in genre cinema and the visual and narrative tools it uses to represent technological, biological, political, and ecological transformations. The elements to be examined in the films are determined by the fundamental principles of posthumanism: inclusivity, rejection of exceptionalism, and decentering. This study adopts a case study method, a qualitative research design, to examine posthumanist cinema across genres. Within this scope, films featuring posthumanist approaches were selected and analyzed using interpretative data analysis, and the results were reported. Films from diverse genres that prominently embody posthumanist approaches constitute the research sample. These films were chosen to demonstrate how the fundamental concepts of posthumanist thought, particularly the principles of inclusivity, rejection of exceptionalism, and decentering, are addressed across genres. The data obtained as a result of the analyses were evaluated from a hermeneutic perspective and the genre-specific narrative and visual strategies of posthumanist cinema were systematically reported.
Benzer Tezler
- Posthümanist feminizm bağlamında sinemada dönüşen kadın imgesi
Transformation of the female image in cinema in the context of post humanist feminism
ŞEHRİBAN YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Güzel SanatlarGaziantep ÜniversitesiFilm Tasarımı Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERDİNÇ YILMAZ
- Posthümanizm açısından bilim kurgu sinemasında robot kavramı
Robot concept in science fiction cinema in the context of posthumanism
DUYGU ERGÜN TAKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sahne ve Görüntü SanatlarıEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEYLA BUDAK
- Eleştirel posthümanist sinema olanakları: Temsili ve ontolojik olanın incelemesi
Possibilities of critical posthumanist cinema: An examination of the representational and the ontological
BERRAK SAMUR
Doktora
Türkçe
2023
İletişim BilimleriEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALEV FATOŞ PARSA
- Felsefi kökenleri bağlamında posthümanizmin ontolojik zemini
Ontological basis of posthumanism in the context of its philosophical roots
NİHAT ÇAM
Doktora
Türkçe
2025
FelsefeBursa Uludağ ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET DAĞ
- Posthümanizm ve cosmic-horror sineması
Posthumanism and cosmic-horror cinema
BATURALP ONRAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Radyo-TelevizyonEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR ÖZGÖKBEL BİLİS