Engelli bireylerin erişilebilirliğinin incelenmesi: Sakarya Üniversitesi yerleşkesi örneği
Examination of accessibility of disabled individuals: Sakarya University campus example
- Tez No: 956037
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER FARUK UZUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Erişilebilirlik, engelli bireylerin eğitim, sosyal yaşam ve kamu hizmetlerinden bütün bireyler gibi eşit şartlarda faydalanabilmesine olanak tanıyan temel bir haktır. Bu çalışmada, Sakarya Üniversitesi yerleşkesinde engelli bireylerin kampüs içi kullanım alanlarına erişilebilirlik düzeyleri değerlendirilmiştir. Türkiye Standartları Enstitüsü tarafından belirlenen standartlar ve Birleşmiş Milletler Erişilebilirlik Kılavuzu doğrultusunda yaya yolları, bina girişleri, rampalar, yüzey kaplamaları, peyzaj donatı elemanları (banklar, çöp kutuları, işaret levhaları vb.) gibi mekânsal unsurların, engelli bireylerin kullanımına uygunluğu analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında yerleşke genelinde yapılan gözlemler, ölçümler ve değerlendirmeler neticesinde erişilebilirliğe ilişkin mevcut durum ortaya konulmuş; hem yeterli bulunan hem de geliştirilmesi gereken alanlar belirlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, kampüs genelinde bazı alanlar engelli bireylerin erişilebilirliği açısından kabul edilebilir düzeyde olmakla birlikte, önemli eksikliklerin olduğu görülmüştür. Alanda incelenen kaldırım rampalarında, 34 rampadan yalnızca 16'sının eğimi erişilebilirlik standartlarına uygun bulunurken, geri kalan 18 rampada eğim oranlarının standartlara uymadığı tespit edilmiştir. Ayrıca bazı kaldırım genişliklerinin 120 cm'ye kadar daralması, yaya geçişlerinde manevra kabiliyetini sınırlamakta ve bağımsız hareketi zorlaştırmaktadır. Bu durumda fiziksel engelli bireyler için erişilebilirliği oldukça zorlaştırmaktadır. Yüzey kaplamalarındaki düzensizlikler, kayganlık, pürüzlü zemin gibi unsurlar da engelli bireyler açısından güvenlik riski oluşturmaktadır. Bu durum, hissedilebilir yüzey eksikliğiyle birleştiğinde yön bulmayı güçleştirmektedir. Peyzaj donatı elemanlarında, bankların oturma yükseklikleri ve yerleşim konumları genel anlamda standartlara uygun olmakla birlikte, kol yaslama yerinin bulunmadığı tespit edilmiştir. Çöp kutuları ve yönlendirme levhalarında ise bazı durumlarda yükseklik, kontrast renk ve konumlandırma açısından yetersizlikler tespit edilmiştir. Alanda 16 adet otopark bulunmaktadır. Bazı otoparklarda engelli otopark eksikliğinin olduğu, bazı otoparklarda ise engelli park tabelası olmadığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Sakarya Üniversitesi yerleşkesindeki erişilebilirlik düzeyi genel hatlarıyla incelendiğinde, bazı alanlarda olumlu gelişmelerin olduğu, ancak erişilebilirliğin tam anlamıyla sağlanabilmesi için mekânsal iyileştirmelere ihtiyaç duyulduğu anlaşılmaktadır. Bu çalışma, erişilebilirliğin yalnızca fiziksel çevreyle sınırlı kalmadığını; aynı zamanda sosyal eşitlik, yönetsel kararlılık, ve toplumsal farkındalık düzeyinde değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Accessibility is a fundamental right that allows individuals with disabilities to benefit from education, social life and public services under equal conditions like all individuals. In this study, the accessibility levels of disabled individuals to on-campus areas were evaluated on the Sakarya University campus. In line with the standards determined by the Turkish Standards Institute and the United Nations Accessibility Guide, the suitability of spatial elements such as pedestrian paths, building entrances, ramps, surface coverings, landscape equipment elements (benches, garbage cans, signboards, etc.) for the use of disabled individuals was analyzed. As a result of the observations, measurements and evaluations made throughout the campus within the scope of the study, the current status of accessibility was revealed; both sufficient and areas requiring development were determined. According to the findings, although some areas throughout the campus were at an acceptable level in terms of accessibility, it was observed that there were significant deficiencies. In the sidewalk ramps examined in the area, only 16 out of 34 ramps were found to have slopes that complied with accessibility standards, while it was determined that the slope rates of the remaining 18 ramps did not comply with the standards. In addition, the narrowing of some sidewalk widths down to 120 cm limits maneuverability at pedestrian crossings and makes independent movement difficult. In this case, it makes accessibility quite difficult for individuals with physical disabilities. Irregularities in surface coverings, slipperiness, and rough ground also pose a safety risk for individuals with disabilities. This situation, when combined with the lack of a perceptible surface, makes finding one's way difficult. While the seating heights and placement positions of the benches in the landscape equipment elements generally comply with the standards, it was found that there was no arm rest. In some cases, inadequacies were detected in terms of height, contrasting color, and positioning of garbage bins and directional signs. There are 16 parking lots in the area. It was found that most of the parking lots comply with the accessibility standards, but there was a lack of disabled parking spaces in some parking lots and there were no disabled parking signs in some parking lots. In conclusion, when the accessibility level in the Sakarya University campus is examined in general terms, it is understood that there are positive developments in some areas, but spatial improvements are needed in order to ensure full accessibility. This study shows that accessibility is not limited to the physical environment only; It also emphasizes that it should be addressed within a broader framework such as social equality, administrative determination and social awareness.
Benzer Tezler
- Kamusal alanların metro istasyonları ile bağlantılarında engelli erişilebilirliğinin incelenmesi
Examination of the disabled accessibilty in the connections between metro stations and public spaces
HİLAL ŞAVLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Kültür ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EVREN BURAK ENGİNÖZ
- Türkiye'deki devlet kurumlarına ait web sitelerinin web erişilebilirliği durumu ve bölgeler arasındaki farklılıkların incelenmesi
Web accessibility status of Turkey state institutions and analyze the between regions differences
ARİF DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Bilim ve TeknolojiBursa Uludağ ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERHAN ŞENGEL
- Bir havayolu şirketi, üniversite ve kamu internet sitesinin kullanıcı deneyimi ve kullanıcı arayüzü tasarımlarının erişilebilirlik yönünden incelenmesi
Analysis of user experience and user interface design of an airline company, university, and government website in terms of accessibility
MEHMET ÖZTOKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Bilim ve TeknolojiYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL ERİM GÜLAÇTI
- Geleneksel yapıların erişilebilirliğinin AHP yöntemi ile değerlendirilmesi: Malatya merkez evleri örneği
Evaluation of accessibillity traditional buildings by AHP method: The case of Malatya central houses
MERYEM AKÇA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkFırat ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİHAL ARDA AKYILDIZ
- Engelli çocuklar için okul mekanlarında çevresel grafik ve yönlendirme tasarımının etkileri
Environmental graphic and way finding design impacts on disability schools for children
NADİDE MECİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiTasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FİLİZ ŞENLER