Geri Dön

Kültürel mirasın korunmasına yönelik coğrafi bilgi sistemleri (CBS) tabanlı afet risk analizi: Çatalca Ferhat Paşa Camii

Disaster risk analysis based on geographic information systems (GIS) for the protection of cultural heritage: The case of Ferhat Pasha Mosque in Çatalca

PDF İndir

  1. Tez No: 956432
  2. Yazar: HANDENUR ÖZDEMİR
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. İLKE CİRİTCİ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Coğrafya, Mimarlık, Geography, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Gelişim Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 224

Özet

Kültürel miras, bir toplumun üyelerine ortak geçmişlerini yansıtan; kimlik, kültür ve tarihine ilişkin somut ve somut olmayan tüm değerleri kapsar. Tarihten günümüze insanlık için bir köprü niteliği taşıyan bu değerler, korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması gereken, paha biçilmesi güç hazineler olarak kabul edilmektedir. Ancak kültürel mirasın korunmasında çeşitli güçlüklerle karşılaşılmaktadır. Yapının konumu, zemin özellikleri, yanlış kullanım ve onarımlar, savaşlar ile doğal afetler gibi iç ve dış etkenler, kültürel mirasın hasara uğramasına neden olabilmektedir. Tez çalışmasının, kültür varlıklarını tehdit eden, zarar veren unsurlardan mevcut afet risklerin ortaya konulması ve bu risklerin tarihî yapıya olan etkisi, şu an ve gelecek dönemde inşa edilecek olan miras niteliğindeki varlıkların afete dayanıklı planlama yapılması aşamasında bilgi sağlaması amaçlanmıştır. Bu tez çalışmasında, İstanbul ili Çatalca ilçesinde yer alan Mimar Sinan eseri Ferhat Paşa Camii'nin, bulunduğu coğrafî konumu mahalle ölçeğinde afet riski açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda gerçekleştirilen afet riski analizlerinde Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) araçlarıyla Ağırlıklı Çakıştırma yöntemi kullanılmıştır. Analiz sürecinde, doğal ve yapılı çevre faktörleri olmak üzere sekiz temel faktör dikkate alınarak mekânsal analizler yapılmıştır. Afet riski analizleri sonucunda, tarihî yapının bulunduğu konumun ve mahalle genelinin büyük çoğunluğu orta düzeyde risk taşıyan dezavantajlı alanlar içerisinde yer aldığı belirlenmiştir. Çalışma kapsamında Ferhat Paşa Camii'nin tarihî, geçirdiği müdahaleler ve maruz kaldığı hasarlar incelenmiş; kültürel miras içerisindeki yeri, önemi ve anlamı tartışılmıştır. Ayrıca, yapının afet risklerine karşı daha dirençli hâle getirilebilmesi amacıyla afet riski analizleri gerçekleştirilmiş ve elde edilen bulgular doğrultusunda afetlere dayanıklı planlamalar için çeşitli öneriler sunulmuştur. Çalışma alanın afet riski analizi kapsamında CBS yardımıyla örnek bir model oluşturulmuş ve sekiz parametre bu model üzerinde değişken olarak tanımlanmıştır. İleride yapılacak yeni çalışmalar için, bu tez kapsamında oluşturulan parametreler ve bu parametrelerden elde edilen bilgiler çerçevesinde geliştirilen model bir yöntem olarak kullanılabilir.

Özet (Çeviri)

Cultural heritage encompasses all tangible and intangible values related to identity, culture, and history that shared the common past of a society. These values, which serve as a bridge for humanity from history to the present, are regarded as priceless treasures that must be preserved and transmitted to future generations. However, various challenges arise in the protection of cultural heritage. Internal and external factors such as a building's location, ground conditions, improper use and restoration, wars, and natural disasters can lead to damage to cultural heritage assets. This thesis aims to identify the existing disaster risks that threaten and damage cultural properties, examine their effects on historical structures, and provide insights for disaster-resilient planning for both existing and future heritage assets. This study specifically evaluates the geographical location of Ferhat Pasha Mosque, a work by Mimar Sinan, located in Çatalca district of Istanbul province, in terms of disaster risk at the neighborhood scale. For the disaster risk analysis carried out in this direction, Geographic Information Systems (GIS) tools and the Weighted Overlay method were used. Spatial analyses carried out based on eight fundamental factors from both natural and built environmental factors. As a result, it was determined that the mosque's location and the majority of the neighborhood fall within moderately risky and disadvantaged zones. Within the scope of the study, the historical background of Ferhat Pasha Mosque, the interventions it has undergone and the damages it has sustained are examined; its significance, importance and meaning within cultural heritage are discussed. In addition, disaster risk analyses were conducted to enhance the building's resilience, and various recommendations were proposed for disaster- resilient planning. Within the scope of disaster risk analysis of the study area, a sample model was created with the help of GIS and eight parameters were defined as variables on this model. For future studies, the model developed within the framework of the parameters created within the scope of this thesis and the information obtained from these parameters can be used as a method.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    814209

    Web CBS tabanlı kültürel miras envanteri oluşturulması: Trabzonörneği

    Creation of a web CBS-based cultural heritage inventory: The case of Trabzon

    SİBEL DEĞİRMENCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Jeodezi ve FotogrametriGümüşhane Üniversitesi

    Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATİH DÖNER

  2. Tez No

    654591

    Arkeolojik alanlarda insansız hava aracı (İHA) kullanarak coğrafi bilgi sistemi (CBS) için veri tabanı oluşturma: Anemurium Antik Kent örneği

    Establishing database for geographical information system (GIS) using unmanned aerial vehicle (UAV) in archaeological areas: Anemurium Ancient City case

    FANİSE USLU KOÇYİĞİT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Jeodezi ve FotogrametriNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. SÜLEYMAN SAVAŞ DURDURAN

  3. Tez No

    932230

    Dijital ikiz teknolojisinin şehir planlama alanındaki uygulamaları: İstanbul Tarihi Yarımada Süleymaniye Bölgesi'nde kent silueti analizi

    Applications of digital twin technology in urbanplanning: Investigation of the historical silhouette inthe Suleymaniye District through 3D modeling

    SEVENAY UZUN ALTUNTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Coğrafyaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilişim Uygulamaları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ADALET DERVİŞOĞLU

  4. Tez No

    723847

    İznik Elbeyli köyü kırsal mirasının korunması

    Conservation of rural heritage in İznik Elbeyli village

    NAZLI DOĞAN TALYAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    ArkeolojiKadir Has Üniversitesi

    Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YONCA ERKAN

  5. Tez No

    293686

    Kentsel kültür mirasına yönelik risk azaltımı için bir yönetim modeli önerisi: İstanbul-Büyükada örneği

    A management model for risk mitigation for urban cultural heritage: Istanbul-Büyükada case study

    EVREN UZER VON BUSCH

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY

Geri Dön