Elazığ vişne mermerinin kalite metriklerinin görüntü işleme ve yapay zeka kullanılarak belirlenmesi
Determination of quality metrics of elaziğ cherry marble using image processing and artificial intelligence
- Tez No: 956489
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM TÜRKOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yazılım Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yazılım Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Bu tez çalışması, yalnızca Elazığ'ın Alacakaya ilçesi civarında çıkarılan Elazığ Vişne Mermerinin ekonomik değerini arttırmaya yönelik bilimsel kalite metriklerini belirleyerek yapay zekâ destekli görüntü işleme teknikleriyle kalite sınıflandırmasını modellemeyi ve analiz etmeyi amaçlamaktadır. Günümüzde doğal taşların kalite değerlendirme süreçleri büyük ölçüde uzman görüşlerine dayalı, öznel yöntemlerle yürütülmekte bu da maliyetli ve hataya açık sonuçlar doğurmaktadır. Bu nedenle oluşturulan yüksek çözünürlüklü görüntü veri seti üzerinde doku, renk ve damar desenlerine ilişkin analizler yapılmış ve uzman görüşleriyle birlikte kalite metrikleri belirlenmiştir. İmgeler derin öğrenme mimarileriyle işlenerek mermer yüzeyleri A, B, C gibi ana ve A1, A2, A3 gibi alt sınıflara ayrılmış, sınıflandırma başarımında ResNet50 ve Destek Vektör Makineleri ile %95,80 doğruluk elde edilmiştir. Aynı kayaçtan gelen plakalar arasında görsel tutarlılığı sağlamak amacıyla desen karşılaştırmaları gerçekleştirilmiş ve Yerel İkili Örüntüler (LBP) yöntemiyle blok aidiyeti %44 – 92 oranında doğrulukla tespit edilmiştir. Sınıflandırma başarısını artırmak ve e-ticaret uygulamalarına uygun gerçekçi görseller sunmak amacıyla süper çözünürlük teknikleri uygulanmış, RSMAN mimarisiyle damar detayları netleştirilerek sınıflandırma başarımında doğruluk oranı %96,4'e çıkarılmıştır. Ayrıca yüzey görselleri klasik ve çağdaş sanat yaklaşımlarıyla değerlendirilmiş, yapay zekâ ve görsel sanat uzmanı yorumları karşılaştırmalı olarak sunulmuştur. Sonuç olarak bu tez çalışması, Elazığ Vişne Mermerinin kalite değerlendirmesini somut metriklere dayandırarak otomatikleştirirken aynı zamanda teknik doğruluk ile estetik duyarlılığı birleştiren bütüncül bir yaklaşım sunmuştur.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to model and analyze the quality classification using artificial intelligence assisted image processing techniques by determining scientific quality metrics to increase the economic value of the Elazığ Cherry Marble, mined exclusively in the Alacakaya district of Elazığ. Currently, quality assessment processes for natural stones are largely conducted using subjective methods based on expert opinions, resulting in costly and error prone results. Therefore, texture, color, and vein patterns were analyzed on the generated high resolution image dataset, and quality metrics were determined based on expert opinions. The images were processed using deep learning architectures, categorizing marble surfaces into main classes (A, B, and C) and subclasses (A1, A2, and A3). Classification accuracy was achieved with ResNet50 and Support Vector Machines (SVM) with 95.80% accuracy. Pattern comparisons were performed to ensure visual consistency between slabs from the same rock, and block affiliation was determined with 44-92% accuracy using the Local Binary Patterns (LBP) method. To increase classification accuracy and deliver realistic images suitable for e-commerce applications, super resolution techniques were applied. By refining vein details using the RSMAN model, the classification accuracy rate was increased to 96.4%. Furthermore, surface images were evaluated using classical and contemporary art approaches and comparisons were made between artificial intelligence and visual art expert assessments. Ultimately, this thesis presents a holistic approach that automates the quality assessment of Elazığ Cherry Marble based on concrete metrics, while simultaneously combining technical accuracy and aesthetic sensitivity.
Benzer Tezler
- Elazığ vişne mermerinin işlenebilirliğine kesici takım matris bileşenlerinin etkisi
The effect of cutting tool matrix components Elazığ cherry marble workability
SİNAN İNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Maden Mühendisliği ve MadencilikFırat ÜniversitesiMetalurji Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. MEHMET KAPLAN
- Alacakaya ilçesi (Elazığ) ve yakın çevresinin yeraltı kaynakları ve bunların kullanım durumu
The underground sources of alacakaya district (Elazığ) and its surrounding area and their usage situation
İLHAMİ DEMİROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
CoğrafyaFırat ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA TANER ŞENGÜN
- Mastak dağı yöresi (Maden-Elazığ) Elazığ Vişne taşı'nın jeolojisi ve endüstriyel özellikleri
Başlık çevirisi yok
M. EMRAH AYAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET GÖKÇE
- Mermer blok, plaka ve striplerine uygulanan kimyasal dolgu-güçlendirme yöntemlerinin verimliliklerinin araştırılması
The productivitiy investigation of chemical filling-reinforcing methods applied blocks, slabs and strips
FELAT GÖKDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Maden Mühendisliği ve MadencilikDicle ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. MUSTAFA AYHAN
- Tuz kristallenmesinin bazı mermerlerde yüzey kalitesine etkilerinin araştırılması
Investigation of the effects of salt crystalling on surface quality in some marble
FADİME POLAT GÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Maden Mühendisliği ve Madencilikİnönü ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİDEM EREN SARICI