Ortaöğretim Almanca ders kitaplarında iletişimsel yeti ve dil becerilerinin ele alınması: A1.2 seviyesindeki 'Deutsch' ve 'Menschen' kitaplarının karşılaştırmalı analizi
An analysis of communicative competence and language skills in secondary school German textbooks: A comparative study of A1.2 level 'Deutsch' and 'Menschen'
- Tez No: 956490
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEKİ USLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Alman Dili ve Edebiyatı, German Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Alman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Alman Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 281
Özet
Bu araştırma, Türkiye'deki ortaöğretim kurumlarında Almancanın ikinci yabancı dil olarak öğretildiği 11. sınıf düzeyinde kullanılan iki farklı A1.2 seviye ders kitabını; dört temel dil becerisi (dinleme, konuşma, okuma, yazma) ve iletişimsel yeterlik bağlamında karşılaştırmalı olarak değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanarak 2023 yılında yayımlanan Deutsch A1.2 adlı yerli ders kitabı ile Hueber Yayınevi tarafından yayımlanan, uluslararası ölçekte yaygın biçimde kullanılan Menschen A1.2 (2012) kitabı analiz edilmiştir. Her iki kitap da Avrupa Dilleri Ortak Başvuru Metni (AOBM) çerçevesine dayalı olarak incelenmiştir. Araştırmada nitel yöntem tercih edilmiş; doküman incelemesi, içerik analizi ve uygulama sınavlarına dayalı karşılaştırmalı değerlendirme teknikleri bir arada kullanılmıştır. Her iki kitapta yer alan etkinlikler; sayı, tür, beceriye dağılım, çoklu beceri entegrasyonu, iletişimsel işlev ve otantiklik gibi ölçütlere göre değerlendirilmiştir. Ayrıca kitaplara dayalı olarak geliştirilen uygulama sınavları, 11. sınıf öğrencilerine uygulanmış; elde edilen veriler beş beceri alanında ayrı ayrı analiz edilmiştir. Deutsch A1.2 kitabı, Milli Eğitim Bakanlığı öğretim programına uyumlu sade bir yapıya sahiptir. Etkinliklerin sayısı sınırlı olmakla birlikte, dört temel beceriye dengeli biçimde yer verilmiş; ancak iletişimsel yeterliğe doğrudan yönelik etkinliklerin sayısı düşük kalmıştır. Görevler daha çok yapılandırılmış, yönlendirilmiş ve kontrollü biçimde sunulmuştur. Bu durum, kitapta dil bilgisi ve kelime odaklı ilerleyişin, etkileşim temelli öğrenmenin önüne geçtiğini göstermektedir. Buna karşın Menschen A1.2 kitabı, çoklu becerilerin entegrasyonuna dayalı, öğrenci merkezli ve etkileşim odaklı etkinliklerle öne çıkmaktadır. Kitapta görev temelli öğrenmeye dayalı özgün diyaloglar, kültürel içerikler ve otantik iletişim bağlamları ön plandadır. Beceriler arası geçiş doğal bir akışla sağlanmakta; öğrenciler dili hem işlevsel hem de bağlamsal olarak kullanmaya teşvik edilmektedir. Uygulama sınavları sonucunda, öğrencilerin özellikle konuşma ve iletişimsel yeterlik alanlarında zorlandıkları ve bu becerilere yönelik kitap içeriğinin yetersiz kaldığı görülmüştür. Menschen kitabı bu alanlarda göreli olarak daha işlevsel içerikler sunsa da, her iki kitapta da eksiklikler tespit edilmiştir. Bu araştırma, içerik ve uygulama temelli çok boyutlu bir yaklaşımla gerçekleştirilmiş olup, Almanca öğretmenlerine kitap seçimi ve kullanımında bilimsel dayanak sağlamayı ve yabancı dil öğretim materyallerinin geliştirilmesine katkıda bulunmayı hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to comparatively evaluate two different A1.2-level German textbooks used in 11th-grade classes in Turkish secondary schools, where German is taught as a second foreign language. Within this context, the study analyzes the Deutsch A1.2 textbook, published by the Turkish Ministry of National Education in 2023, and the Menschen A1.2 textbook, published by Hueber Verlag in 2012 and widely used internationally. Both textbooks are examined in line with the Common European Framework of Reference for Languages (CEFR). A qualitative research method was adopted, combining document analysis, content analysis, and comparative evaluation based on application-based performance. Activities in both textbooks were assessed in terms of quantity, type, distribution among skills, integration of multiple competences, communicative function, and authenticity. Additionally, practice-based exams designed according to each textbook were administered to 11th-grade students, and the data obtained were analyzed separately across five skill domains. The Deutsch A1.2 textbook features a simplified structure that aligns with the Ministry of Education's curriculum. Although it includes a balanced focus on the four basic skills, the total number of activities is limited, and tasks that directly target communicative competence are relatively scarce. Most exercises are structured, guided, and controlled. This indicates a progression primarily focused on grammar and vocabulary, rather than on interaction-based learning. In contrast, the Menschen A1.2 textbook stands out with its multi-skill integration, learner-centered design, and interaction-oriented activities. It emphasizes task-based learning, includes authentic dialogues and cultural content, and presents communication in real-world contexts. Transitions between skills occur naturally, encouraging students to use the language functionally and contextually. Results from the implementation exams revealed that students particularly struggled with speaking and communicative competence, showing that the content provided for these skills was insufficient. Although the Menschen textbook performed relatively better in these areas, both books demonstrated certain pedagogical limitations. This study adopts a content- and practice-based multidimensional approach, aiming to provide a scientific foundation for German language teachers in textbook selection and contribute to the development of foreign language teaching materials.
Benzer Tezler
- Ortaöğretim kurumlarında okutulmakta olan Almanca ders kitaplarının iletişimsel yeti bağlamında incelenmesi
The research of German textbooks being taught in secondary schools in context of communicative competence
HASAN ÇELTİK
Doktora
Almanca
2016
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiAlman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALTAN ALPEREN
- Gesprochene sprache im deutsch-als-fremdsprache-unterricht. Eine pragmalinguistische analyse von lehrwerkdialogen
Almancanın yabancı dil olarak öğretiminde konuşma dili. Ders kitaplarındaki diyalogların edim bilimsel incelenmesi
ASLI ÖZEN
Yüksek Lisans
Almanca
2024
Alman Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLAY HEPPINAR
- Eine untersuchung zum verhältnis von sprachhandlungen und grammatik in regionalen daf-lehrwerken
Yerel Almanca ders kitaplarında söz edimi ve dilbilgisi ilişkisinin incelenmesi
DUYGU KAYGUSUZ
Yüksek Lisans
Almanca
2019
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERİFE ÜNVER
- 'Plus Deutsch' Almanca ders kitabının diller için Avrupa Ortak Başvuru Metni Çerçevesi'nde incelenmesi
Analysis of german textbook 'Plus Deutsch' within the frame of the Common European Framework of reference for languages
ESAD ÖMER ŞEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYLİN SEYMEN
- Ortaöğretim Almanca ders kitaplarında ülkebilgisi (değerlendirme-uygulama)
Başlık çevirisi yok
HAFİZE ÖZKARA
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiAlman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLÜFER TAPAN