Francis Hutcheson'da güzellik ve ahlak duyusu üzerine bir inceleme
An analysis on the sense of beauty and moral sense in Francis Hutcheson
- Tez No: 956622
- Danışmanlar: DOÇ. DR. IŞIL ÇEŞMELİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Bu çalışmanın amacı, İskoç Aydınlanmasının kurucu figürü olarak kabul edilen Francis Hutcheson'ın güzellik duyusu, ahlak duyusu, insan doğası ve iyilikseverlik üzerine görüşlerini temel alarak estetik ve etik arasında kurduğu ilişkiyi incelemektir. 1725 yılında yayımlanan Güzellik ve Erdem İdelerimizin Kökeni Üzerine Bir Soruşturma, Hutcheson'ın estetik ve etik üzerine kapsamlı bir inceleme sunduğu eseridir. John Locke'un ideler kuramının varisi olan Hutcheson, estetik üzerine görüşlerini bu temel üzerine inşa eder. Hutcheson güzelliğin zihnimizde ortaya çıkan bir ideyi temsil ettiğini, güzellik duyusunun ise o ideyi elde etme gücü olduğunu söyler. Güzellik duyusunu içsel bir duyu olarak adlandıran Hutcheson'a göre güzellik fikrini uyandıran figürler, aslında çeşitliliğin ortasında tekbiçimliliğin olduğu figürlerdir. Hutcheson güzelliğin iç duyu kaynaklı olması gibi erdemin de bir ahlak duyusundan kaynaklandığını iddia eder. İnsanlar doğası gereği ahlaki bir duyuya sahiptir ve insan erdemli eyleme potansiyeline sahip bir varlık olarak yaratılmıştır. Tanrı, insana bütün erdemli sayılan eylemlerin kaynağı olarak güçlü duygular vermiştir. Erdem, peşine düşmekten hoşnutluk duyulan bir şeydir. Böylelikle güzellik, erdemin doğasına katılmış olur. İnsanlar ahlak duyusu ile erdemin algısına sahip olurlar. Bu bağlamda, bu çalışmada Hutcheson'ın estetik üzerine görüşlerinin temelleri ve ahlak felsefesinin temel kavramları üzerinden estetik ve etik arasındaki kurduğu ilişki incelenecektir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the relationship between aesthetics and ethics based on Francis Hutcheson's views on the sense of beauty, moral sense, human nature, and benevolence, who is considered a founding figure of the Scottish Enlightenment. An Inquiry into the Original of Our Ideas of Beauty and Virtue (1725) is Hutcheson's comprehensive treatise on aesthetics and ethics. As an heir to John Locke's theory of ideas, Hutcheson builds his views on aesthetics on this foundation. Hutcheson states that beauty represents an idea that arises in our minds, and that the sense of beauty is the power to acquire that idea. According to Hutcheson, who calls the sense of beauty an inner sense, the figures that evoke the idea of beauty are actually figures of uniformity in the midst of diversity. He claims that just as beauty originates from an inner sense, virtue originates from a moral sense. Humans have a moral sense by nature, and they are created as beings with the potential for virtuous actions. God has given humans strong feelings as the source of all acts that are considered virtuous. Virtue is something that is pleasurable to pursue. In this way, beauty is incorporated into the nature of virtue. Humans have the perception of virtue through the moral sense. In this context, this study will examine the relationship between aesthetics and ethics through Hutcheson's views on aesthetics and the basic concepts of his moral philosophy.
Benzer Tezler
- Shaftesbury'e göre ahlak ve estetik
Morality and aesthetics according to Shaftesbury
SİNAN DEDELER
Doktora
Türkçe
2022
FelsefeSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE SIDIKA OKTAY
- Erdem ve duygu: David Hume ve Francis Hutcheson
Emotion and virtue: David Hume and Francis Hutcheson
TUĞÇE TAŞKIN
- Francis Hutcheson'da ahlak duyusu teorisi
Francis Hutcheson's moral sense theory
MELANİ ERKAN UMUÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
FelsefeMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KURTUL GÜLENÇ
- Gündelik hayattaki yeri, kökeni ve neliği bakımından vicdan
Conscience: In terms of its origin, nature, and significance in daily life
SEVGİ ÖZCAN