Gazzâlî'nin el-Hikmetü fi Mahlukatillah isimli eseri bağlamında gaye ve nizam delili
The teleological and cosmological argument in the context of al-Ghazālī's work al-Hikmah fī Makhluqāti'llāh
- Tez No: 956713
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH ÖZKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 58
Özet
Bu çalışma, Gazzâlî'nin El-Hikmetü fî Mahlukâtillâh adlı eserini temel alarak, onun Tanrı'nın varlığına dair ortaya koyduğu gaye ve nizam delilini sistemli bir şekilde analiz etmeyi amaçlamaktadır.Gazzâlî, yaratılışın ardındaki hikmeti ve evrende bulunan düzeni sadece teolojik değil, bunun yanında felsefî ve epistemolojik bir düzene koyarak Tanrı'nın varlığına ulaşmada özgün bir yaklaşım sergilemiştir. Bu bağlamda tez, öncelikle Gazzâlî'nin Tanrı düşüncesini temellendirmekte; sonradan, El-Hikmetü fî Mahlukâtillâh eserinden yola çıkarak yaratılışın gayesi, doğada var olan düzen ve varlıkların birbiriyle olan uyumu üzerinden delili detaylandırmaktadır. Bu çalışmada, gaye ve nizam delilinin hudûs, kozmolojik ve ontolojik delillerle ilişkisi açıklanmış; Kur'an ayetleriyle nasıl desteklendiği gösterilmiştir. Doğadaki düzen, insan bedenindeki uyum ve estetik yapı, Tanrı'nın ilim, kudret ve irade sıfatlarının bir yansıması olarak ele alınmıştır. Bu unsurlar, delilin temel dayanakları olarak değerlendirilmiştir.Bu çerçevede çalışma, hem klasik İslam düşüncesinde hem de günümüz teistik felsefede gaye ve nizam delilinin geçerliliğini yeniden değerlendirme imkânı sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to systematically analyze the purpose and order argument Ghazali for the existence of God, based on his work al-Hikmatu fi Mahluqatillah. In this context, the thesis first establishes Ghazali's idea of God; then, based on al-Hikmatu fi Mahluqatillah, it details the argument through the purpose of creation, the order in nature and the harmony of beings with each other. In addition, the study presents the relationship of the purpose and order argument with the cosmological and genesis evidence. The continuity in the laws of nature, the harmony between beings, the structure of the human body and the aesthetic order in nature are evaluated as manifestations of God's attributes of knowledge, power and will, and these elements are analyzed as the basic foundations of the argument of purpose and order.It has been shown that Ghazali's thoughts on this subject are in line with the classical theological view as well as being a source for contemporary philosophical discussions. In this context, the study offers the opportunity to re-evaluate the validity of the argument of purpose and order in both classical Islamic thought and contemporary theistic philosophy.
Benzer Tezler
- Gazali ve Suhreverdi'de tasavvufi tecrübenin önemi
The importance of Sufi experience in Gazali and Suhrawardi
SIMONE DARIO NARDELLA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
FelsefeFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMedeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NAGİHAN HALİLOĞLU
- Fıkıh usûlünde husün-kubuh: El-Mu'temed ve el-Mustasfâ karşılaştırması ışığında
Al-Husn-al-kubh in Islamic legal theory: In the light of the comparison of al-Mu'tamad and al-Mustasfâ
AYŞEGÜL YILMAZ
- İbn Rüşd'de din felsefe ilişkisi
The relation between religion and philosophy in İbn Rushd
MEHMET SADIK SÜRMELİ
- İbn Kayyım el-Cevziyye'nin Medâricü's-Sâlikîn adlı eserindeki tasavvufî görüşleri
The Ibn Qayyim al-Jawziyya's understanding of sufism in his work named al-Madâric al-Sâlikîn
SAMET KELLECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinYalova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HACI BAYRAM BAŞER
- Seyfuddîn el-Âmidî'nin nesih anlayışı
Seyfuddin el-Amidi's understanding of naskh
REMZİ ERTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinHakkari ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET BAHATTİN ALPHAN