Yaşlıya yönelik şiddetin sosyolojik analizi: Mersin ili örneği
Violence against the elderly: The case of Mersin province
- Tez No: 957259
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA ÇAĞLAYANDERELİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, yaşlı bireylere yönelik kötü muamele ve şiddetin ortaya çıkmasında etkili olan bireysel (mikrosistem), ilişkisel (mezosistem), topluluk (ekzosistem) ve toplum (makrosistem) düzeyindeki risk faktörlerini derinlemesine incelemek ve bu düzeylerin etkileşimlerini ortaya koymaktır. Araştırmada, yaşlıların maruz kaldıkları şiddet olgusunun çok boyutlu ve karmaşık yapısını anlamak için ekolojik sistem teorisi kullanılmıştır. Bu araştırmada amaçlı örnekleme ile seçilmiş 15 katılımcı ile gerçekleştirilen derinlemesine görüşmelere dayalı olarak anlatı araştırması ve yansıtmalı tematik analiz birlikte kullanılmıştır. Çalışmanın temel metodolojik yaklaşımını oluşturan bu iki nitel yöntem, toplumsal olguların bireysel deneyimler ve anlamlar üzerinden kapsamlı biçimde anlaşılmasına olanak sağlamaktadır. Nitel veriler, yarı yapılandırılmış görüşmeler aracılığıyla toplanmış ve MAXQDA programıyla yansımalı tematik analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Diğer veriler ise Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından sağlanan resmi istatistiklerden elde edilerek destekleyici olarak kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları, yaşlılara yönelik kötü muamele ve şiddetin bireysel düzeyde özellikle kadın ve dul yaşlıları, ekonomik güçlük yaşayanları, sağlık sorunları bulunanları ve sosyal izolasyona uğrayanları etkilediğini göstermektedir. İlişkisel düzeyde kalabalık ve düşük gelirli hanelerde yaşamanın, çatışma ve şiddet riskini artırdığı ortaya çıkmıştır. Topluluk düzeyinde ise düşük sosyoekonomik statüye sahip mahallelerde sosyal hizmetlere erişim zorluklarının şiddet riskini artırdığı ve sosyal bağların zayıfladığı bölgelerde yaşlıların savunmasız kaldığı tespit edilmiştir. Toplum düzeyinde ise medyada yaşlılık ve şiddet konusundaki olumsuz söylemlerin şiddeti normalleştirdiği, sağlık ve hukuk sistemine duyulan güvensizliğin şiddeti gizlemeyi kolaylaştırdığı ve ekonomik yetersizliklerin yaşlıları şiddete daha açık hale getirdiği belirlenmiştir. Bu çalışma, yaşlılara yönelik şiddetin sadece bireysel ya da aile içi dinamiklerle sınırlı olmadığını, aynı zamanda geniş sosyo-kültürel, ekonomik ve politik yapılarla ilişkilendirildiğini göstererek literatüre önemli bir katkı sağlamaktadır. Araştırmanın sonuçları, yaşlıların şiddete maruz kalma riskini azaltmak için çok düzeyli, disiplinler arası ve kapsamlı politika ve uygulama stratejilerinin geliştirilmesine yönelik yol gösterici öneriler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The primary aim of this research is to explore the risk factors contributing to elder abuse and violence at individual (microsystem), relational (mesosystem), community (exosystem), and societal (macrosystem) levels, as well as to elucidate the interactions between these levels. Bronfenbrenner's ecological systems theory was employed to comprehensively understand the complex, multi-dimensional nature of elder abuse. In this study, narrative research and reflective thematic analysis were used together based on in-depth interviews conducted with 15 participants selected through purposeful sampling. These two qualitative methods, which constitute the basic methodological approach of the study, enable a comprehensive understanding of social phenomena through individual experiences and meanings. Qualitative data were collected through semi-structured interviews and analyzed using the reflective thematic analysis method with the MAXQDA program. Other data were obtained from official statistics provided by the Turkish Statistical Institute (TUIK) and used as support. The findings of the study show that mistreatment and violence against the elderly, at the individual level, particularly affects women and widows, those experiencing economic difficulties, those with health problems and those experiencing social isolation. At the relational level, it was revealed that living in crowded and low-income households increases the risk of conflict and violence. At the community level, it was determined that difficulties in accessing social services in neighborhoods with low socioeconomic status increase the risk of violence and that the elderly are left vulnerable in areas where social ties are weakened. At the societal level, it has been determined that negative discourses about old age and violence in the media normalize violence, distrust in the health and legal system makes it easier to hide violence, and economic inadequacies make the elderly more vulnerable to violence. This study makes an important contribution to the literature by showing that violence against the elderly is not limited to individual or family dynamics, but is also associated with broad socio-cultural, economic and political structures. The results of the study provide guiding suggestions for the development of multi-level, interdisciplinary and comprehensive policy and implementation strategies to reduce the risk of violence against the elderly.
Benzer Tezler
- Sivil toplum kuruluşlarının kadına yönelik şiddetin önlenmesindeki rolü ve önemi
The role and importance of civil society organizations in preventing violence against women
ESRA DUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Siyasal BilimlerAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN ÖZKAN
- Üriner inkontinanslı yaşlılara ev ziyaretleri ile verilen hemşirelik bakımının etkinliğinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effectiveness of nursing care given by home visits with urinary incontinence in the elderly
ARZU AYBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Halk SağlığıSağlık Bilimleri ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE BEBİŞ
- Sosyal hizmet öğrencilerinin yaşlılara yönelik tutumları ile empati düzeylerinin belirlenmesi
Determination of social work students attitudes towards the elderly and their empathy levels
ESRA KOCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sosyal HizmetlerSelçuk ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DOĞA BAŞER
- Ege Üniversitesi Tıp Fakültesı öğrencilerinin COVID-19 pandemisine yönelik anksiyetelerinin yaşlılara yönelik tutumlarıyla ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship of Ege University Medical Faculty students' anxiety related to the COVID-19 pandemic and their attitudes to the elderly
BURCU DEMİR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Halk SağlığıEge ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE MANDIRACIOĞLU