Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda serum manganez konsantrasyonları: Sistematik bir inceleme
Serum manganese concentrations in children with attention deficit/hyperactivity disorder: A systematic review
- Tez No: 957833
- Danışmanlar: PROF. DR. SİNEM ILGIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Farmasötik Toksikoloji, Pharmaceutical Toxicology
- Anahtar Kelimeler: DEHB, Manganez, Manganez Toksisitesi, ADHD, Manganese, Manganese Toxicity
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Farmasötik Toksikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 71
Özet
Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB), çocukluk çağında en sık görülen nörogelişimsel bozukluklardan biridir ve etiyolojisinde genetik yatkınlık kadar çevresel toksik maruziyetlerin de rol oynadığı bilinmektedir. Son yıllarda, çevresel bir nörotoksin olan manganezin çocukların nörogelişimsel sağlığı üzerindeki potansiyel etkileri üzerine yapılan araştırmalar artmıştır. Manganezin, özellikle dopaminerjik sistem üzerine olan etkileri nedeniyle DEHB gelişiminde etkili olabileceği öne sürülmektedir. Bu tez çalışmasında, DEHB tanısı almış çocuklarda manganez seviyelerini değerlendiren çalışmaların sistematik olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda PubMed, Scopus, Science Direct ve Web of Science veri tabanlarında sistematik bir literatür taraması gerçekleştirilmiş; PRISMA kılavuzu doğrultusunda yapılandırılan seçim süreci sonucunda 30 çalışma sistematik derlemeye dahil edilmiştir. Çalışmalarda kullanılan tanı kriterleri (DSM-IV, DSM-V, ICD-10), biyolojik örnek türleri (kan, saç, idrar, tükürük, diş vb.) ve manganez ölçüm yöntemleri (AAS, ICP-MS, XRF vb.) detaylı biçimde analiz edilmiştir. Dahil edilen çalışmalar Joanna Briggs Enstitüsü'nün değerlendirme formları doğrultusunda metodolojik kalite ve önyargı riski açısından incelenmiştir. Analiz sonuçları, hem yüksek hem de düşük manganez seviyelerinin çocuklarda DEHB gelişme riskiyle ilişkili olabileceğini ortaya koymuştur. Bulgular, manganezin nörogelişimsel gelişim üzerinde U-şekilli bir etki gösterebileceğini düşündürmektedir. Bununla birlikte, çalışmalarda kullanılan örneklem büyüklüklerinin farklılığı, kontrol grubu eksiklikleri ve ölçüm yöntemlerindeki heterojenlik nedeniyle elde edilen verilerin nedensellik ilişkisi kurmak açısından sınırlı olduğu vurgulanmalıdır.
Özet (Çeviri)
Attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) is one of the most common neurodevelopmental disorders in childhood, with both genetic predispositions and environmental toxic exposures playing a role in its etiology. In recent years, increasing attention has been directed toward manganese (Mn), an environmental neurotoxicant, due to its potential impact on children's neurodevelopment. Manganese may affect the dopaminergic system, which is known to be closely associated with the pathophysiology of ADHD. This thesis aimed to systematically review studies that evaluated manganese levels in children diagnosed with ADHD. A systematic literature search was conducted in PubMed, Scopus, Science Direct, and Web of Science databases. The study selection process was structured based on the PRISMA guidelines, and a total of 30 eligible studies were included in this systematic review. The included studies were analyzed in terms of diagnostic criteria (DSM-IV, DSM-V, ICD-10), types of biological samples (blood, hair, urine, saliva, teeth, etc.), and analytical methods used for manganese measurement (AAS, ICP-MS, XRF, etc.). The methodological quality and risk of bias were assessed using the critical appraisal checklists developed by the Joanna Briggs Institute. The analysis revealed that both elevated and reduced manganese levels may be associated with an increased risk of ADHD in children. These findings suggest a potential U-shaped relationship, indicating that both manganese deficiency and excess could have neurotoxic effects on neurodevelopment. However, due to variations in sample sizes, lack of control groups in some studies, and heterogeneity in measurement methods, the findings should be interpreted with caution, and causal inferences cannot be definitively established.
Benzer Tezler
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda serum proinflamatuar sitokin ve visfatin düzeyi
Serum proi̇nflammatory cytoki̇ne and visfatin level in children with attention deficit hyperactivity disorder
SEMİHA DURSUN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriErciyes ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVGİ ÖZMEN
DOÇ. DR. ESRA DEMİRCİ
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda serum fosfolipaz A2 enzim düzeyinin araştırılması
Investigation of blood phospholipase A2 level in children with attention deficit hyperactivity disorder
EMİNE BENGÜ TEKE
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda serum selektinler ve platelet endotelyal hücre adhezyon molekülü-1 düzeylerinin incelenmesi
Evaluation of serum selectins and platelet endothelial cell adhesion molecule-1 levels in children with attention deficit and hyperactivity disorder
HAVVANUR ALP
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEMİHA CÖMERTOĞLU ARSLAN
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda sparc, sparcl-1/hevin ve trombospondin-1 düzeylerinin sağlıklı kontrollerle karşılaştırılması
A comparison of sparc, sparcl-1/hevin, and thrombospondin-1 levels in children with attention deficit hyperactivity disorder and healthy controls
NİLÜFER YILDIZ KISMET
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SADETTİN BURAK AÇIKEL
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı olan çocukların duygu tanıma becerisinin serum sitokin düzeyleri ile ilişkisi
Relationship of emotion recognition skills of children with attention deficit hyperactivity disorder and serum cytokine levels
SEVİL AYDOĞDU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriKaradeniz Teknik ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAHADIR TURAN