Kamuoyunda dezenformasyon yasası olarak adlandırılan yasal düzenlemelerin eleştirel bakışla değerlendirilmesi
A critical evaluation of the legal regulations referred to as the 'disinformation law' in public discourse
- Tez No: 957858
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HİCABİ ARSLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Medya Ve İletişim Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
Son yıllarda dijital medyanın etkisinin artmasıyla birlikte, bilgi kirliliği, dezenformasyon ve yalan haber gibi olgular toplumsal düzeni tehdit eden başlıca sorunlar arasında yer almaya başlamıştır. Bu bağlamda, Türkiye'de 2022 yılında yürürlüğe giren ve kamuoyunda“dezenformasyon yasası”olarak adlandırılan 7418 sayılı Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, ifade özgürlüğü ile kamusal düzenin korunması arasında yeni bir denge kurmayı hedeflemiştir. Ancak bu yasal düzenleme, içerdiği belirsiz kavramlar, geniş yorumlanabilir hükümler ve uygulanma biçimi bakımından hem hukuki hem de toplumsal açıdan yoğun eleştirilere konu olmuştur. Bu tez çalışması, dezenformasyon yasası olarak bilinen düzenlemeleri eleştirel bir perspektiften inceleyerek, ifade özgürlüğü, basın özgürlüğü ve dijital iletişim hakları bağlamında olası etkilerini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada, normatif bir yaklaşımla anayasa hukuku, insan hakları hukuku ve ceza hukuku çerçevesinde yasanın hukuki temelleri sorgulanmış; aynı zamanda karşılaştırmalı hukuk yöntemiyle benzer düzenlemelere sahip ülkelerin mevzuatları ile karşılaştırmalar yapılmıştır. Bu çerçevede, dezenformasyonun toplumsal zararları ile yasaların bireysel hak ve özgürlükler üzerindeki sınırlayıcı etkileri arasında nasıl bir denge kurulabileceği sorusuna odaklanılmıştır. Çalışmanın temel bulgusu, dezenformasyonla mücadele amacı taşıyan düzenlemelerin meşru bir gerekçeye dayanmakla birlikte, demokratik toplum düzeni ile uyumlu olması için daha açık, öngörülebilir ve denetlenebilir şekilde formüle edilmesi gerektiğidir. Özellikle ifade özgürlüğü gibi temel hakların sınırlandırılmasında orantılılık ve gereklilik ilkeleri çerçevesinde daha hassas bir yasal dengeye ihtiyaç duyulmaktadır.
Özet (Çeviri)
In recent years, the growing influence of digital media has significantly increased the prevalence of information pollution, disinformation, and fake news, which have emerged as key threats to public order and democratic processes. In response, Turkey enacted Law No. 7418 in 2022—publicly referred to as the“disinformation law”—amending the Press Law and several other legal codes. This legal regulation aims to establish a new balance between freedom of expression and the protection of public order. However, due to its ambiguous terminology, broad interpretative scope, and potential for misuse, the law has sparked considerable legal and societal criticism. This thesis critically examines the legal and normative foundations of the so-called disinformation law within the frameworks of constitutional law, human rights law, and criminal law. It evaluates the law's implications for freedom of expression, press freedom, and digital communication rights. Through a comparative legal analysis, the study also reviews similar legislation in other countries to identify best practices and potential pitfalls. The central question addressed is how to balance the legitimate aim of combating disinformation with the need to safeguard fundamental rights and democratic standards. The study finds that while the intention to curb disinformation is legally and socially justified, the legislative approach must be more transparent, predictable, and subject to effective oversight. It emphasizes the necessity of aligning such regulations with the principles of proportionality and necessity, particularly when they restrict fundamental freedoms. Ultimately, the research highlights the importance of formulating legal frameworks that are both effective in addressing digital harms and respectful of individual liberties in democratic societies.
Benzer Tezler
- ABD karşı propaganda yasası ve Türkiye'de uygulanabilirliği
U.S. countering foreign propaganda and disinformation act and its applicability in Turkey
NİHAL ÖZKERVANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Kamu YönetimiPolis AkademisiSuç Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET FARUK ÇAKIR
- Yurttaş gazeteciliği ve mobil kısa video: Çin'de anaakım medyanın stratejisi
Citizen journalism and mobile short video: Strategy of mainstream media in China
MENGYU FA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
GazetecilikAnkara ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALUK GERAY
- Kamu diplomasisi ve uluslararası yayın kuruluşları ilişkisi: Türkiye'nin Suriye'ye yönelik operasyonları özelindeki haberlerin analizi
Puplic diplomacy and international broadcasters' relation: Analysis of news in the context of Turkey's operation towards Syria
SERAY BAYKAL
Doktora
Türkçe
2024
Uluslararası İlişkilerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜN ERLER BAYIR
- Rusya Federasyonu'nun Çeçenistan politikasının akıllı güç kavramı çerçevesinde analizi
The analysis of Chechnya policy of Russian Federation with the frame of smart power concept
ATAKAN PELİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Uluslararası İlişkilerİstanbul Aydın ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT JANE
- COVİD-19 salgını ve aşılama süreci: Politikalar, stratejiler ve iletişim
COVID-19 epidemic and vaccination process: Politics, strategies, and communication
ESRA ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2024
Halkla İlişkilerAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiHalkla İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA İLKAY İŞLER