Sporcularda atletik zihinsel enerji ölçeğinin ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi
Investigation of athletic mental energy scale and psychometric characteristics in athletes
- Tez No: 957871
- Danışmanlar: PROF. DR. TAHİR KILIÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Spor, Sports
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hareket ve Antrenman Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Amaç: Bu araştırmanın amacı, sporcularda Atletik Zihinsel Enerji Ölçeği (AZEÖ) kullanılarak psikometrik özelliklerin ve bazı değişkenlerin sporcuların zihinsel durumu ve performansı üzerindeki etkilerini incelemektir. Araştırma Yöntemi: Çalışma, 665 sporcuyu kapsamakta olup, takım sporları (ör. futbol, voleybol) ve bireysel sporlar (ör. yüzme, güreş) olarak iki gruba ayrılmıştır. Sporcuların atletik zihinsel enerjileri, psikometrik özellikleri ve demografik verileri (yaş, boy, kilo, cinsiyet) incelenmiştir. Çalışmada kullanılan Atletik Zihinsel Enerji Ölçeği, Lu ve ark. (2018) tarafından geliştirilmiş olup 6 alt boyutta toplam 18 maddeden oluşmaktadır. Verilerin analizinde; tek örneklem karşılaştırmalarında one-sample t-testi, iki bağımsız grup karşılaştırmalarında independent samples t-testi ve ikiden fazla grup karşılaştırmalarında one-way ANOVA uygulanmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p < .05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Araştırma sonuçlarına göre, cinsiyet değişkeni açısından yalnızca“sakinlik”alt boyutunda erkek sporcuların kadınlara göre anlamlı derecede daha yüksek ortalamaya sahip olduğu bulunmuştur (p < .05). Diğer alt boyutlarda cinsiyetler arasında fark yoktur. Spor branşlarına göre yapılan analizlerde, atletik zihinsel enerji toplam puanı, yorulmama ve sakinlik alt boyutlarında anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Takım sporcularında yorulmama, bireysel sporcularda ise toplam puan ve sakinlikte anlamlı farklar elde edilmiştir (p < .05). Futbol branşında anlamlılık düşük, diğer branşlarda ise fark bulunmamıştır. Sonuç: Araştırma sonucunda, atletik zihinsel enerji puanlarının cinsiyet ve spor branşlarına göre genel olarak benzer olduğu bulunmuştur. Cinsiyetler arasında yalnızca“sakinlik”boyutunda erkekler lehine fark vardır. Bireysel sporlarda, atletik zihinsel enerji toplam puanı, güven, yorulmama ve sakinlik alt boyutlarında anlamlı farklar tespit edilmiştir, en güçlü fark yorulmama boyutunda (p < .001). Takım sporlarında ise en yüksek puanlar futbol ve voleybol, en düşük puanlar bisiklet ve ragbi branşlarında bulunmuş, yüksek etki
Özet (Çeviri)
Purpose: The aim of this study is to examine the effects of psychometric characteristics and certain variables on athletes' mental states and performance using the Athletic Mental Energy Scale (AMES). Method: The study involved 665 athletes, categorized into team (e.g., football, volleyball) and individual (e.g., swimming, wrestling) sports. It examined their athletic mental energy, psychometric traits, and demographics (age, height, weight, gender). The Athletic Mental Energy Scale, developed by Lu et al. (2018), includes 18 items across 6 subdimensions. For data analysis, one-sample t-tests were used for single-sample comparisons, independent samples t-tests for comparisons between two independent groups, and one-way ANOVA for comparisons among more than two groups. The level of statistical significance was set at p < .05. Results: Research findings showed that male athletes scored significantly higher than females only in the“calmness”subdimension (p < .05), with no gender differences in other subdimensions. Based on sport branches, significant differences were found in total athletic mental energy,“non-exhaustion,”and“calmness.”Team athletes had a significant difference in“non-exhaustion,”while individual athletes showed differences in total score and“calmness”(p < .05). The significance level was low in football, and no notable differences were observed in other sports branches. Conclusion: According to the research findings, athletic mental energy scores were generally similar across gender and sport branches. A significant difference favoring male athletes was found only in the“calmness”subdimension. In individual sports, significant differences were identified in the total score and in the subdimensions of confidence, non-exhaustion, and calmness, with the strongest difference observed in“non-exhaustion”(p < .001). In team sports, the highest scores were found in football and volleyball, while the lowest were in cycling and rugby. The high effect sizes indicate that these differences should be considered.
Benzer Tezler
- Elit sporcularda müziğin duygu, atletik zihinsel enerji ve bilişsel esneklik üzerindeki etkisinin incelenmesi
Investigation of the effects of music on emotions, athletic mental energy, and cognitive flexibility in elite athletes
MUHAMMED ÖZKAN TURHAN
Doktora
Türkçe
2025
SporMuş Alparslan ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ METİN KARAYOL
- Bedensel engelli sporcularda psikolojik ve bilişsel faktörlerin incelenmesi
Examination of psychological and cognitive factors in athletes with physical disabilities
CANER UZUNCA
Doktora
Türkçe
2025
SporÇukurova ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP FİLİZ DİNÇ
PROF. DR. GONCA İNCE
- 8 haftalık psikolojik beceri antrenman programının zihinsel dayanıklılık, duygudurum profili ve atletik zihinsel enerji üzerine etkisi
Effect of 8-week psychological skills training program on mental toughness, mood profile and athletic mental energy
BÜŞRA TALASLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sporİstanbul Gelişim ÜniversitesiAntrenörlük Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYDIN PEKEL
- Performans yüzücülerinin atletik zihinsel enerji düzeyleri ile spora başlama nedenleri ve beklentileri arasındaki ilişkilerin araştırılması
Investigation of the relationship between the athletic mental energy levels of performance swimmers and the reasons and expectations for starting sports
GÖNEN DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SporMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiRekreasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL GÖRAL
- Biyolojik geribildirim ile zihinsel antrenman programının sporcuların bilişsel beceri ve performansına etkisi
The effect of mental training with biofeedback on cognitive skills and performa ncein athletes
MELEK MAKARACI
Doktora
Türkçe
2022
PsikolojiGazi ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL ZORBA