Ameliyathane çalışanlarının mesleki riskleri ve oksidan-antioksidan parametrelerin araştırılması: Üniversite hastanesi örneği
Occupational risks of the operating room staff and exploration of oxidant-antioxidant parameters: A university hospital case
- Tez No: 957953
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ CEYLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Amaç: Ameliyathane çalışanlarının maruz kaldığı risk ve tehlikeleri belirlemek; iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı kapsamında yapılan genel tarama testleri ile kan oksidatif stres düzeylerini değerlendirerek olası sağlık etkilerini ortaya koymaktır. Gereç ve Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı tipteki bu çalışma üç aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada, çalışanların kan serumlarında total oksidan kapasite, total antioksidan kapasite, iskemi modifiye albümin, 8-hidroksi-deoksiguanozin ve malondialdehit düzeyleri ölçülmüştür. İkinci aşamada, yüz yüze anket uygulamasıyla işyeri riskleri belirlenmiş; üçüncü aşamada ise, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı kapsamında yapılan yıllık tarama testleri değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırmaya katılanların %43,3'ü (n=39) anestezi teknikeri, %30'u (n=27) ameliyathane hemşiresi, %15,6'sı (n=14) post-op hemşiresi, %11,1'i (n=10) ameliyathane teknikeri olarak görev yapmaktadır (n=90). Meslekte ve ameliyathanede çalışma süreleri 14,58±6,65 yıl ve 12,26±5,97 yıl olarak saptanmıştır. Katılımcıların anket formuna verdikleri cevaplara göre mesleki risk ve sağlık yakınmaları; yoğun iş yükü %97,8(88), kan ve vücut sıvıları temas %96,7(87), kimyasallara maruziyet %94,4(85), kronik yorgunluk %77,8(70), stres-anksiyete %90(81) ve unutkanlık %63,3(57) olarak saptanmıştır. Genel tarama testleri değerlendirildiğinde; Anti Hbs %4,4(4), hemoglobin %20(18) ve hematokrit %16(14) düzeyinin referans değerden düşük çıktığı saptanmıştır. Erkek katılımcılarda iskemi modifiye albümin ve total antioksidan kapasite ortalamalarının kadın çalışanlara kıyasla daha yüksek olduğu saptandı. Oksidatif stres indeks değeri ise erkek çalışanlarda kadın çalışanlarla kıyaslandığında daha düşük olduğu saptandı. Sonuç: Ameliyathane çalışanlarının yarıdan fazlası, fiziksel ve kimyasal risklere maruz kaldığını belirtmiştir. Sağlık yakınmaları olarak stres-anksiyete, yorgunluk ve ergonomik sorunlar öne çıkmaktadır. Elde edilen bulgular bireysel değil, yapısal düzeyde iyileştirmelere ihtiyaç duyulduğunu ve ameliyathane ortamının iş sağlığı ve güvenliği ile mevzuata uygun hale getirilmesi gerektiğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Aim: This study sought to identify the risks and hazards faced by operating room personnel and to assess their potential health impacts. This was done by examining routine health screening results and blood oxidative stress levels, all within the framework of occupational health and safety regulations. Material and Method: This cross-sectional descriptive study was carried out in three phases. These included collecting blood samples to measure markers like total oxidant capacity, total antioxidant capacity, ischemia modified albumin, 8-hydroxydeoxyguanosine, and malondialdehyde. Additionally, face-to-face surveys were administered, and data from annual health examinations, conducted as per occupational health and safety laws, were utilized. Results: Among the 90 participants, anesthesia technicians made up the largest group at 43.3% (n=39), followed by operating room nurses 30% (n=27), post-op nurses 15.6% (n=14), and operating room technicians 11.1% (n=10). On average, participants had worked in their profession for 14.58 ± 6.65 years and specifically in the operating room for 12.26 ± 5.97 years. Survey responses indicated that common occupational risks and health issues included intensive workload 97.8% (88), contact with blood and body fluids 96.7% (87), exposure to chemicals 94.4% (85), chronic fatigue 77.8% (70), stress-anxiety 90% (81), and forgetfulness 63.3% (57). General health screenings showed that Anti Hbs 4.4% (4), hemoglobin 20% (18), and hematocrit 16%, (14) levels were below reference values in some participants. Male participants had higher average levels of ischemia modified albumin and total antioxidant capacity, but a lower oxidative stress index, compared to female participants. Conclusion: More than half of the operating room staff reported exposure to physical and chemical hazards. Stress-anxiety, fatigue, and ergonomic problems were prominent health complaints. These findings highlight that structural improvements are necessary within the operating room environment to align it with occupational health and safety legislation, rather than focusing solely on individual-level interventions.
Benzer Tezler
- Sağlık çalışanlarını tehdit eden hastalıklar ve patojenler: İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu üzerinden çözüm önerileri
Diseases and pathogens endangering health care professionals: A solution proposal through the Turkish Law of Occupational Health and Safety
ESER YILMAZ YEŞİLMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Halk Sağlığıİstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GAVRİL PETRİDİS
- Hastane ameliyathanelerinde iş sağlığı ve güvenliğine yönelik çalışmalar
Studies on occupational health and safety in hospital surgery
SERTAÇ ZÖHRA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Hastanelerİstanbul Aydın Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ REŞİT ERÇETİN
- Ameliyathane çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliğine yönelik bilgi düzeylerinin incelenmesi
Investigation of occupational health and safety knowledge levels among operating room staff
MUTLU ERDİ BİLECEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HastanelerHasan Kalyoncu Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADİR SERCAN BAYRAM
- Operasyon odalarında cerrahi duman riskleri ile ilgili alınan önlemler konusunda sağlık çalışanlarının bilgi ve uygulamalarının değerlendirilmesi
Evaluation of the knowledge and practices of HEALTH care professionals on the precautions about risks of surgical smoke in surgical operation rooms
ŞÜKRÜ AYKUT ARĞUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Genel CerrahiYeditepe ÜniversitesiCerrahi Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HEDİYE ARSLAN ÖZKAN
- Ameliyathane personelinin afete müdahale öz-yeterlilik durumları
Disaster response self-efficacy levels among operating room personnel
BURÇİN ALEMDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikAvrasya ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FÜSUN TERZİOĞLU