Nazofarenks kanseri tanılı olgularda yutma kinematikleri ile yutma etkililiği ve güvenliği arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between swallowing kinematics and swallowing efficiency and safety in patients diagnosed with nasopharyngeal cancer
- Tez No: 958013
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖNAL İNCEBAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dil ve Konuşma Terapisi, Language and Speech Therapy
- Anahtar Kelimeler: nazofarenks kanseri, yutma kinematik analizi, videofoloroskopik yutma çalışması, kemoradyoterapi, nasopharyngeal cancer, swallowing kinematic analysis, videofluoroscopic swallow study, chemoradiotherapy
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Çukurbağ, M.,Nazofarenks Kanseri Tanılı Olgularda Yutma Kinematikleri ile Yutma Etkililiği ve Güvenliği Arasındaki ilişkinin İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dil ve Konuşma Terapisi Yüksek Lisans Tezi, 2025. Kemoradyoterapi ile tedavi edilmiş nazofarenks kanseri olan olgularda, tedavi sırasında veya sonrasında yutma ile ilişkili anatomik yapıların fonksiyonlarında bozulmalar gözlenebilir. Bu tez çalışmasında nazofarenks kanseri olgularında kemoradyoterapiye bağlı kronik dönemde (>12 ay) etkilenen yutma güvenliğini ve etkililiğinin nasıl değiştiğini araştırmaktır. Nazofarenks kanseri olgularında toplam farengeal rezidü miktarı ve Penetrasyon-Aspirasyon (PAS) skorları ile yutmanın temporal ve kinematik ölçümleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Kinematik ölçümlerden; Maksimum Farengeal Kasılma Oranı (MFKO), Üst Özafageal Sfinkter Açılma Oranı (ÜÖSAO), Hyoid Elevasyonu Miktarı (HEM), toplam farengeal rezidü miktarı (TFRM) temporal ölçümlerden ise Üst Özafageal Sfinkter Açılma Süresi (ÜÖSAS) ve Farengeal Transit Süresi (FTS) ölçümü yapılmıştır. Analizlerde ÜÖSAO ile TFRM arasında tüm kıvam ve volüm koşullarında istatistiksel olarak anlamlı pozitif korelasyon saptanmıştır. Maksimum Farengeal Kasılma Oranı ile TFRM arasında ise IDDSI0 10cc ve yudum, IDDSI4 5 cc ve 10 cc ile IDDSI7 kıvamlarında negatif yönlü anlamlı ilişkiler belirlenmiştir. PAS skorları ile ÜÖSAS, FTS ve MFKO arasında; IDDSI0 kıvamı 10cc volümünde ÜÖSAS, FTS ile pozitif orta düzey ilişki, MFKO ile negatif yönlü orta düzey ilişki bulunmuştur. IDDSI4 kıvamı 5cc volümünde MFKO ile negatif yönlü orta düzey ilişki, IDDSI7 kıvamında ise ÜÖSAS ile negatif yönlü orta düzey ilişki bulunmuştur. Çoklu doğrusal regresyon analizlerinde, MFKO tüm modellerde en güçlü pozitif yordayıcı olarak öne çıkarken, ÜÖSAO, HEM, FTS de ek katkı sağlayan değişkenler olarak belirlenmiştir. Hyoid elevasyon miktarındaki azalma ile rezidü artışıyla negatif orta düzey ilişki bulunmuştur. Bulgular, yutma fizyolojisinin çoklu kinematik bileşenlerinin yutma güvenliği ve etkililiği üzerinde etkili olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Çukurbağ, M., An Investigation of the Relationship Between Swallowing Kinematics and Swallowing Efficiency and Safety in Patients with Nasopharyngeal Cancer. Master's Thesis, Hacettepe University, Institute of Health Sciences, Department of Speech and Language Therapy, 2025. Impairments in anatomical structures related to swallowing may occur during or after chemoradiotherapy in patients with nasopharyngeal cancer. The aim was to investigate how swallowing efficiency and safety are affected in the chronic phase (>12 months) following chemoradiotherapy. The relationships between total pharyngeal residue amount and Penetration–Aspiration Scale (PAS) scores and both temporal and kinematic swallowing measures were examined. Kinematic measures included the Maximum Pharyngeal Constriction Ratio (MPCR), Upper Esophageal Sphincter Opening Ratio (UESOR), and Hyoid Excursion Magnitude (HEM), while temporal measures included Upper Esophageal Sphincter Opening Duration (UESOD) and Pharyngeal Transit Time (PTT). Analyses revealed a statistically significant positive correlation between UESOR and total pharyngeal residue (TPR) across all consistency and volume conditions. Significant negative correlations were found between MPCR and TPR at IDDSI0 (10 mL and cup sip), IDDSI4 (5 mL and 10 mL), and IDDSI7 consistencies. Regarding PAS scores, moderate correlations were found with UESOD and PTT (positive) with MPCR (negative) at IDDSI0 with 10 mL volume. At IDDSI4 (5 mL), PAS scores moderately and negatively correlated with MPCR, while at IDDSI7, they correlated with UESOD. Multiple linear regression analyses indicated that MPCR emerged as the strongest positive predictor across all models, while UESOR, HEM, and PTT also contributed as significant predictors. A moderate negative correlation was observed between reduced hyoid excursion and increased pharyngeal residue. These findings demonstrate that multiple kinematic components play a critical role in determining both swallowing safety and efficiency.
Benzer Tezler
- Nazofarenks kanserlerinde farklı radyoterapi tekniklerinde normal doku dozlarının yaşam kalitesine etkisi
The effect of normal tissue doses on quality of life using different radiation techniques in nasopharyngeal cancer
MEHMET MURAT AKIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
OnkolojiDokuz Eylül ÜniversitesiRadyasyon Onkolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FADİME AKMAN
- Nazofarenks kanserli olgularda Human Papilloma virüs ve Epstein Barr virüs varlığının tümörle birlikteliğine göre değerlendirilmesi
The evaluation of the association between the presence of Human Papilloma Virus and Epstein Barr virus and the presence of tumor in patients with nasopharyngeal carcinoma
İLHAN ALTEKİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
Kulak Burun ve BoğazTrakya ÜniversitesiKulak Burun Boğaz Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH TAŞ
- Assessment of childhood peripheral lymphadenopathies
Çocuklarda periferik lenfoadenopatilerin değerlendirilmesi
MUNİRE GART
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAdnan Menderes ÜniversitesiÇocuk Sağlığı Bölümü
DOÇ. DR. REFİK EMRE ÇEÇEN
- Nazofarinks kanserli hastalarda tedavi sonuçlarımızın değerlendirilmesi ,eski ve yeni evre şemasının karşılaştırılması
Results of patients with Nasopharyngeal carcinoma treated in Hacettepe University
HAMED FARAJOLLAHİ FAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
OnkolojiHacettepe ÜniversitesiRadyasyon Onkolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA CENGİZ
- Kemoradyoterapi ile tedavi edilen lokal ileri evre baş boyun kanserli olgularda CK19, CK20, EGFR, survivin pozitifliğinin lokal kontrol ve sağkalıma etkisinin değerlendirilmesi
Assessement of CK19, CK20, EGFR, and survivin positivity on overall survival and local control in patients with locally advanced head and neck carcinomas treated with chemo-radiotherapy
ESRA KEKİLLİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
OnkolojiUludağ ÜniversitesiRadyasyon Onkolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LÜTFİ ÖZKAN