Kentsel yağmur suyu denetimi kapsamında mavi-yeşil altyapı sistemlerinin Ankara-Hatip Çayı örneğinde incelenmesi
Examination of blue-green infrastructure systems within the scope of urban stormwater monitoring: The case of Ankara-Hatip River
- Tez No: 958031
- Danışmanlar: PROF. DR. AYDIN ÖZDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Küresel iklim değişikliği ve hızlı kentleşme, şehirlerde doğal su döngüsünü bozmakta, taşkın risklerini artırmakta ve mevcut altyapı sistemlerini yetersiz kılmaktadır. Bu bağlamda, suyu kentle entegre şekilde yöneten mavi-yeşil altyapı (MYA) sistemleri, sürdürülebilir ve çok işlevli çözümler sunarak giderek önem kazanmaktadır. Bu tez, kentsel yağmur suyu denetimi kapsamında MYA sistemlerinin uygulanabilirliğini Ankara-Hatip Çayı'nın kentsel kesimi üzerinden incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada öncelikle, MYA kavramı ve ilgili iyi uygulama örnekleri literatür taramasıyla değerlendirilmiştir. HEC-RAS yazılımı ile oluşturulan yağmur suyu akış modeli üzerinden taşkın analizi gerçekleştirilmiş, riskli alanlar belirlenmiştir. Ardından, Hatip Çayı'nın belirlenen kentsel kesiminde mevcut durum analizi yapılmış; saha gözlemleri ve fotoğraf destekli analizlerle alanın fiziksel, ekolojik ve sosyal yapısı ortaya konmuştur. Tüm bulgular doğrultusunda MYA temelli tasarım önerileri geliştirilmiştir. Sonuçlar, alanda betonlaşma, geçirimsiz yüzeyler ve doğal dere yapısının bozulması gibi sorunların taşkın riskini artırdığını ve ekolojik sürekliliği kestiğini göstermektedir. Geliştirilen önerilerle; taşkın riski azaltılabilir, su kalitesi iyileştirilebilir, biyolojik çeşitlilik desteklenebilir ve nitelikli kamusal alanlar oluşturulabilir. Bu çalışma, Hatip Çayı özelinde MYA sistemlerinin uygulanabilirliğini ortaya koymakta ve Ankara gibi yoğun kent dokularında doğa tabanlı çözümlerle kentin altyapısal dönüşümüne katkı sunarak suyla yeniden bağ kurmanın mümkün olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Rapid urbanization and global climate change disrupt the natural water cycle in cities, increasing flood risks and rendering conventional infrastructure systems insufficient. In this context, blue-green infrastructure (BGI) systems, which manage water in an integrated manner with urban landscapes, are gaining importance by offering sustainable and multifunctional solutions. This thesis aims to examine the applicability of BGI systems within the scope of urban stormwater monitoring, using the urban section of Hatip Stream in Ankara as a case study. The study first evaluates the concept of BGI and related best practice examples through an extensive literature review. A flood analysis was conducted based on a stormwater flow model created using HEC-RAS software, identifying areas at risk. Subsequently, a current situation analysis was carried out on the selected urban section of Hatip Stream; the physical, ecological, and social characteristics of the area were documented through field observations, and photo-supported analyses. Based on all findings, BGI-based design proposals were developed. The results indicate that issues such as extensive concretization, impervious surfaces, and the degradation of the natural stream structure have increased flood risks and interrupted ecological continuity. The proposed interventions aim to reduce flood risks, improve water quality, support biodiversity, and create high-quality public spaces. This study demonstrates the applicability of BGI systems through the Hatip Stream case and shows that, in dense urban environments like Ankara, it is possible to reconnect cities with water through nature-based solutions that support infrastructural transformation.
Benzer Tezler
- Kentsel altyapı sistemlerinin performans analizinde görüntü işleme tekniklerinin kullanılabilirliği ve uygulanabilirliği
Availability and applicability of image processing techniques in performance analysis of urban infrastructure systems
FATMA NUR BALIKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
İnşaat MühendisliğiPamukkale Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL KARAHAN
- Evaluation of land surface temperature within the framework of urban sprawl: A case study in İzmi̇r, Seferihisar
Arazi yüzey sıcaklığının kentsel yayılma çerçevesinde değerlendirilmesi: İzmir, Seferihisar örneği
DİLARA BÜŞRA KÖSEOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP ELBURZ
- Kentsel yağmur suyu ve kanalizasyon sistemlerinin optimizasyonu
Optimization of urban stormwater and sewage systems
TÜLİN ÇETİN
Doktora
Türkçe
2014
İnşaat MühendisliğiCelal Bayar Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Bölümü
PROF. DR. MEHMET ALİ YURDUSEV
- Adana kenti yüzeysel akışa geçen yağmur sularının karakterizasyonu
The Characterization of urban stormwater runoff in Adana
HALİL KABAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Çevre MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZELİHA SELEK
- Event-based urban flood modelling with SWMM program
SWMM programı kullanarak olay tabanlı kentsel taşkın modellemesi
SEID DESSALEGN SHAFI
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
İnşaat MühendisliğiEskişehir Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TOMBUL