Veri sahibinin kişisel verilerinin korunması kapsamında veri erişim hakkı üzerine güvenli bir model geliştirilmesi
Developing a secure model on the right of access to personal data by the data subject within the scope of personal data protection
- Tez No: 958117
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ALKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Yönetim Bilişim Sistemleri, Management Information Systems
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Bilişim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yönetim Bilişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim Bilişim Sistemleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Bulut bilişim, yapay zekâ, büyük veri analitiği ve mobil teknolojiler gibi dijital dönüşümü hızlandıran ileri bilgi teknolojilerinin yaygınlaşması, kişisel veri işleme süreçlerini hem kamu hem de özel sektör nezdinde derinleştirmiştir. Bu gelişmeler, kişisel verilerin korunmasını yalnızca hukuki bir yükümlülük değil, aynı zamanda bireylerin dijital ortamlara duyduğu güvenin tesisi açısından stratejik bir gereklilik haline getirmiştir. Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR) ile Türkiye'deki 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) kapsamında tanımlanan Veri Sahibi Erişim Talebi (VSET) hakkı, bireylerin kendi kişisel verileri üzerindeki denetim yetisini somutlaştıran temel düzenlemeler arasında yer almaktadır. Ancak bu hakkın uygulanmasında karşılaşılan kimlik doğrulama, süreç güvenliği, şeffaflık ve kötüye kullanım gibi yapısal riskler, veri koruma uygulamalarının etkinliğini ve güvenilirliğini zedeleyebilmektedir.Bu doktora çalışması, VSET süreçlerinin hem teknik hem de yönetsel düzeyde güvenli, izlenebilir ve otomasyonla uyumlu şekilde yürütülmesini mümkün kılacak çok katmanlı bir güvenlik modelinin tasarımını amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında öncelikle mevcut literatür taranarak uygulamaya dair boşluklar ve kullanıcı deneyimi eksiklikleri kapsamlı biçimde analiz edilmiştir. Ardından tasarım temelli araştırma (Design Science Research) metodolojisi çerçevesinde, mevzuata uygunlukla teknik güvenlik önlemlerini bütünleştiren özgün bir model geliştirilmiştir. Geliştirilen yapı; veri sahibinin kimlik doğrulamasını çok faktörlü güvenlik prensipleriyle gerçekleştirmekte, veri sorumlusu ve veri işleyici aktörlerinin faaliyetlerini şeffaf ve denetlenebilir hale getirmektedir. Bununla birlikte, model; dijital hakların güçlendirilmesi yönünde, güvenlik ile uyum arasında denge kuran bütüncül bir çerçeve sunmaktadır. Ayrıca çalışma, yapay zekâ destekli doğrulama sistemlerinin ilerideki entegrasyonunu ve diğer temel veri haklarıyla (örneğin veri taşınabilirliği, unutulma hakkı) entegre bir mimarinin inşasını mümkün kılabilecek öncü bir kuramsal temel ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
The widespread adoption of advanced information technologies—such as cloud computing, artificial intelligence, big data analytics, and mobile platforms—has significantly accelerated digital transformation across both public and private sectors. These developments have elevated the protection of personal data from being merely a legal obligation to a strategic necessity for fostering trust in digital environments. Within this context, the right to Data Subject Access Request (DSAR / VSET), enshrined in both the European Union's General Data Protection Regulation (GDPR) and Turkey's Personal Data Protection Law (KVKK), constitutes a foundational mechanism that empowers individuals to exercise control over their personal data. However, the implementation of this right continues to face substantial challenges, including identity verification, procedural security, transparency, and the risk of misuse—challenges that undermine the effectiveness and reliability of data protection practices.This doctoral study aims to design a multi-layered security model that enables DSAR processes to be conducted securely, traceably, and in alignment with automation principles, both from technical and administrative perspectives. The study begins with a comprehensive analysis of gaps in the existing literature, implementation challenges, and user experience shortcomings. Through the design science research methodology, a novel model is developed that integrates regulatory compliance with robust technical safeguards. The proposed framework employs multi-factor authentication mechanisms to ensure secure identity verification and introduces mechanisms to enhance the transparency and auditability of data controllers and processors. Moreover, it offers a holistic structure that balances legal compliance with technical security, placing the digital rights of data subjects at its core. This study also lays a conceptual foundation for future integration of artificial intelligence–based authentication systems and the construction of unified frameworks that encompass other fundamental data rights, such as data portability and the right to be forgotten.
Benzer Tezler
- Hassas bilgi varlıklarının ve kişisel verilerin hukuksal düzenlemeler ile korunması ve bu kapsamda üniversiteler için bilgi güvenliği politikasının geliştirilmesi
The protection of personal data and sensitive information assets by legal regulations, and in this context the development of an informatıon security policy for universities
TÜRKAY HENKOĞLU
Doktora
Türkçe
2015
Bilgi ve Belge YönetimiHacettepe ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZAN UÇAK
- Bulut bilişim sözleşmelerine uygulanacak hukuk
The law applicable to cloud computing contracts
MUSTAFA CEMRE CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukGalatasaray ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE ÖZDEMİR KOCASAKAL
- Kişisel verilerin korunması hukuku kapsamında veri sorumlularının aydınlatma yükümlülüğü
Information obligation of data controllers on the personal data protection law
SENA YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
HukukKocaeli ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEMİLE TURGUT
- 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında kişisel verilerin işlenmesi ve açık rıza
Processing of personal data and express consent under the Law on Protection of Personal Data no. 6698
BETÜL BATU
- İdarenin ve devletin sorumluluğu bağlamında ceza muhakemesinde veri sahibinin tazminat hakkı
The Data owner's right to compensation in the context of the responsibility of the administration and the state in criminal proceedings
HİLAL KARSLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CİHAN YÜZBAŞIOĞLU