Tarımsal arazi kullanım planlamalarında kuraklığın etkilerinin belirlenmesi; Konya-Çumra-Karapınar alt havzası örneği
Determining the effects of drought in agricultural land use planning; A case study of Konya-Çumra-Karapinar sub-basin
- Tez No: 958158
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAMİ BAYRAMİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 244
Özet
Kuraklık, başta doğal kaynaklar olmak üzere bir çok ekolojik faktör üzerinde olumsuz etkiler yaratarak, tarımsal üretimin her aşamasında ciddi sonuçlara sebep olabilmektedir. Kuraklığın olumsuz etkileri, ancak bilimsel verilere dayalı olarak yapılan doğru tarımsal planlamalar ile azaltılabilmektedir. Bu çalışmada; Konya Kapalı Havzasının kuraklık hassasiyeti ve kuraklığa olan eğilimi belirlenerek, Konya-Çumra-Karapınar alt havzası boyutunda, kuraklık, su bütçesi, iklim, toprak ve topoğrafya gibi ekolojik faktörlerin etkisine bağlı olarak mevcut ürün desenine alternatif olan en uygun ürün deseninin belirlenmesine yönelik tarımsal ürün planlaması oluşturulmuştur. Havzanın kuraklık hassasiyeti ve kuraklığa eğiliminin belirlenmesinde, tarımsal kuraklık indeksleri ve trend analizleri uygulanmıştır. Havzanın mevcut ürün deseni, nesne tabanlı sınıflandırma yöntemine göre, yeraltı suyu bütçesi, yeraltı suyu akış modeline göre, tarımsal ürün planlaması ise, çok kriterli karar verme yöntemine göre belirlenmiştir. Çalışma sonucunda; Konya Kapalı Havzasının %84'ünün, Konya-Çumra-Karapınar alt havzasının ise, %92'sinin kuraklığa hassas riskli alanlar içerisinde yer aldığı, yağışlarda azalış trendinin, ortalama sıcaklıklarda ise, artış trendinin olduğu tespit edilmiştir. Konya-Çumra-Karapınar alt havzasının tarımsal sulama amaçlı yıllık maksimum kullanılabilir yeraltı suyu bütçesinin 363.546.615 m3 olduğu, havzanın mevcut ürün deseninin yıllık tarımsal sulama amaçlı tükettiği yeraltı suyu miktarının ise, 1.411.128.000 m3 olduğu düşünüldüğünde, havzanın sahip olduğu yeraltı suyu potansiyelinden yıllık olarak 1.047.581.385 m3 fazla su tarımsal sulama amaçlı tüketilmektedir. Havza için yapılan tarımsal ürün planlaması,fazla su tüketen ürünlerde alansal azalışların, kuraklığa töleranslı ürünlerde ise, alansal artışların olduğunu göstermiştir.
Özet (Çeviri)
Drought can have serious consequences at every stage of agricultural production by creating negative effects on many ecological factors, especially natural resources. The negative effects of drought can only be reduced with correct agricultural planning based on scientific data. In this study; by determining the drought sensitivity and drought tendency of Konya Closed Basin, agricultural crop planning was created in order to determine the most suitable crop pattern as an alternative to the current crop pattern depending on the effects of ecological factors such as drought, water budget, climate, soil and topography in the Konya-Çumra-Karapınar sub-basin. In determining the drought sensitivity and drought tendency of the basin, agricultural drought indices and trend analyses were applied. The current crop pattern of the basin was determined according to the object-based classification method, the groundwater budget was determined according to the groundwater flow model, and agricultural crop planning was determined according to the multi-criteria decision-making method. As a result of the study, it was determined that 84% of the Konya Closed Basin and 92% of the Konya-Çumra-Karapınar sub-basin are within the risky areas susceptible to drought, and there is a decreasing trend in precipitation and an increasing trend in average temperatures. Considering that the annual maximum usable groundwater budget of the Konya-Çumra-Karapınar sub-basin for agricultural irrigation purposes is 363,546,615 m3 and the annual amount of groundwater consumed for agricultural irrigation by the current crop pattern of the basin is 1,411,128,000 m3. 1,047,581,385 m3 more water is consumed annually for agricultural irrigation purposes than the groundwater potential of the basin. Agricultural crop planning for the basin has shown that there are area decreases in water-intensive crops and area increases in drought-tolerant crops.
Benzer Tezler
- Sulama sonrası Harran Ovası tarımsal arazilerdeki yapılaşmanın piksel tabanlı / nesne tabanlı sınıflandırma yöntemleri ile belirlenmesi ve iki yöntemin karşılaştırılması
Mapping of settelments at the Harran Plain after irrigation using pixel and object based classification systems and comparison of two methods
AYDIN AYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Bilim ve TeknolojiHarran ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALİ ÇULLU
- Vezirköprü'de şehiriçi arazi kullanımı
Land use in downtown Vezirköprü
HATİCE ÇEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
CoğrafyaOndokuz Mayıs ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ YILMAZ
- Diyarbakır Ovasında çok kriterli karar verme modeli ve CBS entegrasyonu ile yeraltı barajı yer seçimi
Investigation on deterioration mechanisms of the basalts employed in the Di̇yarbakır city walls
MELİS ARCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
İnşaat MühendisliğiDicle Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECEP ÇELİK
- Kırsal arazi planlamalarında peyzaj planlamasının yeri ve önemi
The place and importance of landscape planning in rural land planning
MURAT ÇINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Peyzaj MimarlığıAtatürk ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ABDURRAHMAN HANAY
- 2000 – 2018 yılları arasında aktif yeşil alan kullanım değişimlerinin irdelenmesi; salihli ilçesi örneğinde
Investigation of active green area usage changes between 2000 – 2018; in the case of salihli district
NAZLI GÖZDE ATAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatManisa Celal Bayar ÜniversitesiTarımsal Bilimler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN KÖSE